Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли
По данным спутниковых наблюдений НАСА, выполненных в 1994— 2016 гг., оценены статистические характеристики метеороидов с кинетической энергией от 0.1 до 440 кт ТНТ. Построены и проанализированы распределения числа падающих метеороидов по значениям их начальной кинетической энергии, начальной скорост...
Gespeichert in:
| Datum: | 2018 |
|---|---|
| 1. Verfasser: | |
| Format: | Artikel |
| Sprache: | Russian |
| Veröffentlicht: |
Головна астрономічна обсерваторія НАН України
2018
|
| Schriftenreihe: | Кинематика и физика небесных тел |
| Schlagworte: | |
| Online Zugang: | http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/149710 |
| Tags: |
Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
|
| Назва журналу: | Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine |
| Zitieren: | Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли/ Л.Ф. Черногор // Кинематика и физика небесных тел. — 2018. — Т. 34, № 3. — С. 42-58. — Бібліогр.: 18 назв. — рос. |
Institution
Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine| id |
irk-123456789-149710 |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| spelling |
irk-123456789-1497102019-03-03T01:23:15Z Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли Черногор, Л.Ф. Динамика и физика тел Солнечной системы По данным спутниковых наблюдений НАСА, выполненных в 1994— 2016 гг., оценены статистические характеристики метеороидов с кинетической энергией от 0.1 до 440 кт ТНТ. Построены и проанализированы распределения числа падающих метеороидов по значениям их начальной кинетической энергии, начальной скорости, начальной массы, высоты и географических координат области максимального свечения, а также года падения. Построены корреляционные зависимости «масса — начальная кинетическая энергия», «высота области максимального свечения — начальная кинетическая энергия» и «высота области максимального свечения — начальная скорость» (квадрат начальной скорости). За даними супутникових спостережень НАСА, виконаних в 1994—2016 рр., оцінено статистичні характеристики метеороїдів з кінетичною енергією від 0.1 до 440 кт ТНТ. Побудовано та проаналізовано розподіли кількості падаючих метеороїдів від значень їхньої початкової кінетичної енергії, початкової швидкості, початкової маси, висоти та географічних координат області максимального свічення, а також року падіння. Побудовано кореляційні залежності «маса — початкова кінетична енергія», «висота максимального свічення — початкова кінетична енергія» та «висота максимального свічення — початкова швидкість» (квадрат початкової швидкості). NASA satellite-based observations collected during 1994—2016 have been used to estimate the statistical characteristics of meteoroids in the 0.1 — 440 kilotons TNT kinetic energy range. The data on the celestial bodies entering the Earth's atmosphere were binned with regard to their initial kinetic energy, initial velocity, initial mass, altitude and geographic coordinates of maximum luminosity, and the year of entering the atmosphere, and the corresponding histograms have been computed and analyzed. The plots showing correlations between the mass — initial kinetic energy, altitude of maximum luminosity — initial kinetic energy pairs have been made and altitude of maximum luminosity — initial velocity (initial velocity square). 2018 Article Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли/ Л.Ф. Черногор // Кинематика и физика небесных тел. — 2018. — Т. 34, № 3. — С. 42-58. — Бібліогр.: 18 назв. — рос. 0233-7665 http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/149710 533.6.011.6+523.682 ru Кинематика и физика небесных тел Головна астрономічна обсерваторія НАН України |
| institution |
Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine |
| collection |
DSpace DC |
| language |
Russian |
| topic |
Динамика и физика тел Солнечной системы Динамика и физика тел Солнечной системы |
| spellingShingle |
Динамика и физика тел Солнечной системы Динамика и физика тел Солнечной системы Черногор, Л.Ф. Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли Кинематика и физика небесных тел |
| description |
По данным спутниковых наблюдений НАСА, выполненных в 1994— 2016 гг., оценены статистические характеристики метеороидов с кинетической энергией от 0.1 до 440 кт ТНТ. Построены и проанализированы распределения числа падающих метеороидов по значениям их начальной кинетической энергии, начальной скорости, начальной массы, высоты и географических координат области максимального свечения, а также года падения. Построены корреляционные зависимости «масса — начальная кинетическая энергия», «высота области максимального свечения — начальная кинетическая энергия» и «высота области максимального свечения — начальная скорость» (квадрат начальной скорости). |
| format |
Article |
| author |
Черногор, Л.Ф. |
| author_facet |
Черногор, Л.Ф. |
| author_sort |
Черногор, Л.Ф. |
| title |
Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли |
| title_short |
Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли |
| title_full |
Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли |
| title_fullStr |
Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли |
| title_full_unstemmed |
Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли |
| title_sort |
статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере земли |
| publisher |
Головна астрономічна обсерваторія НАН України |
| publishDate |
2018 |
| topic_facet |
Динамика и физика тел Солнечной системы |
| url |
http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/149710 |
| citation_txt |
Статистические характеристики параметров метеороидов в атмосфере Земли/ Л.Ф. Черногор // Кинематика и физика небесных тел. — 2018. — Т. 34, № 3. — С. 42-58. — Бібліогр.: 18 назв. — рос. |
| series |
Кинематика и физика небесных тел |
| work_keys_str_mv |
AT černogorlf statističeskieharakteristikiparametrovmeteoroidovvatmosferezemli |
| first_indexed |
2025-07-12T22:46:15Z |
| last_indexed |
2025-07-12T22:46:15Z |
| _version_ |
1837483043573465088 |
| fulltext |
ÄÈÍÀÌÈÊÀ È ÔÈÇÈÊÀ ÒÅË
ÑÎËÍÅ×ÍÎÉ ÑÈÑÒÅÌÛ
ÓÄÊ 533.6.011.6+523.682
Ë. Ô. ×åð íî ãîð
Õàðü êîâ ñêèé íà öè î íàëü íûé óíè âåð ñè òåò èìå íè Â. Í. Êà ðà çè íà
ïë. Ñâî áî äû 4, ã. Õàðü êîâ, 61022, Óêðà è íà
Leonid.F.Chernogor@univer.kharkov.ua
Ñòàòèñòè÷åñêèå õàðàêòåðèñòèêè ïàðàìåòðîâ
ìåòåîðîèäîâ â àòìîñôåðå Çåìëè
Ïî äàííûì ñïóòíèêîâûõ íàáëþäåíèé ÍÀÑÀ, âûïîëíåííûõ â 1994—
2016 ãã., îöåíåíû ñòàòèñòè÷åñêèå õàðàêòåðèñòèêè ìåòåîðîèäîâ ñ
êè íåòè÷åñêîé ýíåðãèåé îò 0.1 äî 440 êò ÒÍÒ. Ïîñòðîåíû è ïðîàíàëè -
çèðîâàíû ðàñïðåäåëåíèÿ ÷èñëà ïàäàþùèõ ìåòåîðîèäîâ ïî çíà÷åíèÿì
èõ íà÷àëüíîé êèíåòè÷åñêîé ýíåðãèè, íà÷àëüíîé ñêîðîñòè, íà÷àëüíîé
ìàññû, âûñîòû è ãåîãðàôè÷åñêèõ êîîðäèíàò îáëàñòè ìàêñèìàëüíîãî
ñâå÷åíèÿ, à òàêæå ãîäà ïàäåíèÿ. Ïîñòðîåíû êîððåëÿöèîííûå çàâèñè -
ìîñòè «ìàññà — íà÷àëüíàÿ êèíåòè÷åñêàÿ ýíåðãèÿ», «âûñîòà îáëàñòè
ìàêñèìàëüíîãî ñâå÷åíèÿ — íà÷àëüíàÿ êèíåòè÷åñêàÿ ýíåðãèÿ» è «âûñî -
òà îáëàñòè ìàêñèìàëüíîãî ñâå÷åíèÿ — íà÷àëüíàÿ ñêîðîñòü» (êâàä -
ðàò íà÷àëüíîé ñêîðîñòè).
Êëþ ÷å âûå ñëî âà: ìå òå î ðî è äû, ñòà òèñ òè ÷åñ êèå õà ðàê òå ðèñ òè êè,
îñíîâ íûå ïà ðà ìåò ðû, àï ïðîê ñè ìè ðó þ ùèå çàâèñèìîñòè.
ÂÂÅÄÅÍÈÅ
Ñîã ëàñ íî îïðå äå ëå íèþ â ðà áî òå [7] ìå òå î ðî è äîì íà çû âà åò ñÿ äâè æó -
ùèé ñÿ â êîñ ìî ñå òâåð äûé îá ú åêò, ðàç ìå ðû êî òî ðî ãî ìåíü øå 10 ì, íî
áîëü øå 100 ìêì. Òåëà ðàç ìå ðîì áî ëåå 10 ì îò íî ñÿò ñÿ ê àñ òå ðî è äàì.
Àâòîðû ðà áî òû [17], ó÷è òû âàÿ âîç ðîñ øèå âîç ìîæ íîñ òè ñðåäñòâ íà çåì -
íûõ íà áëþ äå íèé, ïðåä ëà ãà þò îò íî ñèòü ê ìå òå î ðî è äàì ïðè ðîä íûå
òâåð äûå îá ú åê òû ðàç ìå ðîì îò 10 ìêì äî 1 ì, äâè æó ùè å ñÿ â ìåæ ïëà -
íåò íîì êîñ ìè ÷åñ êîì ïðî ñòðà íñòâå. Ìû áó äåì îðè åí òè ðî âàòü ñÿ íà
óñòà íî âèâ øè å ñÿ ïî íÿ òèÿ, ââå äåí íûå â ðàáîòå [7].
Èçó÷åíèå âòîðæåíèÿ â àòìîñôåðó Çåìëè ìåòåîðîèäîâ ñ ðàçìåðîì
d » 1...10 ì ïðåäñòàâëÿåò çíà÷èòåëüíûé èíòåðåñ. Äëÿ ýòîãî åñòü íåñ -
êîëüêî ïðè÷èí. Îêàçûâàåòñÿ, ÷òî òàêèå ìåòåîðîèäû îòíîñÿòñÿ ê íàè -
ìå íåå èçó÷åííûì èç âñåõ òåë Ñîëíå÷íîé ñèñòåìû (ñì., íàïðèìåð, [2]).
42
ÊÈÍÅÌÀÒÈÊÀ
È ÔÈÇÈÊÀ
ÍÅÁÅÑÍÛÕ
ÒÅË òîì 34 ¹ 3 2018
© Ë. Ô. ×ÅÐ ÍÎ ÃÎÐ, 2018
43
ÑÒÀÒÈÑÒÈ×ÅÑÊÈÅ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊÈ ÏÀÐÀÌÅÒÐΠÌÅÒÅÎÐÎÈÄÎÂ
Ñ äðóãîé ñòîðîíû, îíè îòâåòñòâåííû çà ôîðìèðîâàíèå ìàêñèìóìà â
ðàñïðåäåëåíèè ïðèòîêà ìàññû êîñìè÷åñêèõ òåë íà Çåìëþ ïî
çíà÷åíèÿì èõ ðàçìåðîâ [10]. Íàêîíåö, ÷àñòîòà ïàäåíèÿ òåë ìåòðîâîãî
äèàïàçîíà íà Çåìëþ áëèçêà ê 30 ãîä–1. Ðÿä ìåòåîðîèäîâ ìîæåò
ïðåäñòàâëÿòü ðåàëüíóþ îïàñíîñòü [4, 6, 8].
Ïà äå íèå ìå òå î ðî è äîâ ìåò ðî âî ãî ðàç ìå ðà ñî ïðî âîæ äà åò ñÿ ÿð êîé
âñïûø êîé (ñó ïåðáî ëè äîì) ïðî äîë æè òåëü íîñ òüþ 1...3 ñ, à òàê æå ãå íå -
ðà öè åé óäàð íîé âîë íû. Ýíåð ãèè óäàð íûõ âîëí äëÿ ñà ìûõ êðóï íûõ ìå -
òå î ðî è äîâ (ðàç ìå ðîì 3...10 ì) äîñ òà òî÷ íî, ÷òî áû âû çâàòü ðàç ðó øå íèÿ
ïî ñòðî åê èëè ïî âðåæ äå íèå íà ñàæ äå íèé è ëåñ íûõ ìàñ ñè âîâ. Òàê, íà -
ïðè ìåð, Âè òèì ñêèé áî ëèä, âòîð ãøèé ñÿ â àò ìîñ ôå ðó Çåì ëè íàä Ñè -
áèðüþ 24 ñåí òÿá ðÿ 2004 ã. â 16:49 UT, èìåë íà ÷àëü íóþ êè íå òè ÷åñ êóþ
ýíåð ãèþ E » 1013 Äæ » 2.4 êò ÒÍÒ, ìàñ ñó îêî ëî 50 ò è ðàç ìåð îêî ëî 3 ì.
Âçîð âàâ øèñü íà âû ñî òå îêî ëî 30 êì, ìå òå î ðî èä âû çâàë ïî âðåæ äå íèå
ëå ñà íà ïëî ùà äè îêî ëî 300 êì2 [4, 6]. Äî ëÿ ñëî ìàí íûõ äå ðåâü åâ èç ìå -
íÿ ëàñü â ïðåä å ëàõ 5...15 % [4, 6]. Âçðûâ òåë ðàç ìå ðîì 3...10 ì íàä íà ñå -
ëåí íû ìè ïóí êòà ìè ìî æåò ïðè âåñ òè ê ðàç ðó øå íèþ ïî ñòðî åê è òðàâ ìè -
ðî âà íèþ ëþ äåé. Äðó ãèì, åùå áî ëåå âïå ÷àò ëÿ þ ùèì ïðè ìå ðîì, ìî æåò
áûòü ïà äå íèå Êà ðàí êàñ ñêî ãî ìå òå î ðî è äà â Ïå ðó 15 ñåí òÿá ðÿ 2007 ã.
[8]. Êîñ ìè ÷åñ êîå òå ëî òè ïà õîí äðè òà ìàñ ñîé âñå ãî ëèøü îêî ëî 3...9 ò è
äè à ìåò ðîì îêî ëî 1.3...1.8 ì ïðè óäà ðå î ïî âåð õíîñòü çåì ëè îá ðà çî âà ëî
êðà òåð äè à ìåò ðîì îêî ëî 13.5 ì è ãëó áè íîé îêî ëî 4 ì.
Ïå ðå ÷èñ ëåí íûå ïðè ÷è íû îïðå äå ëÿ þò íà ó÷íóþ è ïðàê òè ÷åñ êóþ
çíà ÷è ìîñòü äå òàëü íî ãî èñ ñëå äî âà íèÿ ïà äå íèé ìå òå î ðî è äîâ ìåò ðî âî ãî
ðàçìåðà íà íàøó ïëàíåòó.
Íà ðå çóëü òà òàõ ðå ãèñ òðà öèè èí òåí ñèâ íîñ òåé ñâå ÷å íèÿ è óäàð íûõ
âîëí îò ìå òå î ðî è äîâ îñíî âà íû ìå òî äû èõ îá íà ðó æå íèÿ. Â ðàç íûå ãî -
äû â ðÿ äå ñòðàí ôóíê öè î íè ðî âà ëè ñïå öè àëü íûå áî ëèä íûå ñå òè, ôî -
òîã ðà ôè ðó þ ùèå âñïûø êè îò ïà äà þ ùèõ êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë [2, 12]. Ýòè
ñå òè çà ðå ãèñ òðè ðî âà ëè áî ëåå òû ñÿ ÷è áî ëè äîâ. Âîç ìîæ íîñ òè íà çåì íûõ
ñå òåé îãðà íè ÷å íû, òàê êàê îíè ñïî ñîá íû îá îçðå âàòü îò íî ñè òåëü íî íå -
áîëü øèå ïëî ùà äè (îêî ëî 1 ìëí êì2). Íàï ðè ìåð, Åâðî ïåé ñêàÿ áî ëèä -
íàÿ ñåòü ñïî ñîá íà îõâà òèòü âñå ãî ëèøü 0.3 % ïî âåð õíîñ òè Çåì ëè [12].
Îãðà íè ÷åí íûå âîç ìîæ íîñ òè òàê æå èìå þò è àêóñ òè ÷åñ êèå áî ëèä -
íûå ñåòè.
Ñî âåð øåí íî äðó ãè ìè âîç ìîæ íîñ òÿ ìè îá ëà äà åò ãëî áàëü íàÿ ñïóò -
íè êî âàÿ ñèñ òå ìà, êî òî ðàÿ îõâà òû âà åò íà áëþ äå íè ÿ ìè âñþ ïëà íå òó
[18]. Ñèñ òå ìà ïðè íàä ëå æèò Ìè íèñ òå ðñòâó îá îðî íû ÑØÀ. Îíà ïðåä -
íàç íà ÷å íà äëÿ êîí òðî ëÿ êîñ ìè ÷åñ êî ãî ïðî ñòðà íñòâà (îá íà ðó æå íèÿ
ñòàð òó þ ùèõ áàë ëèñ òè ÷åñ êèõ ðà êåò, âû ñîò íûõ ÿäåð íûõ âçðû âîâ è ò.
ï.). Òàê ÷òî îá íà ðó æå íèå âñïû øåê îò ìå òå î ðî è äîâ ÿâ ëÿ åò ñÿ ïî áî÷ íûì
ïðî äóê òîì ýòîé ñèñ òå ìû. Çà âðå ìÿ åå ôóíê öè î íè ðî âà íèÿ (ñ 1988 ã.) çà -
ðå ãèñ òðè ðî âà íî áî ëåå 700 âñïû øåê, âû çâàí íûõ ìå òå î ðî è äà ìè. Èñ -
ïîëü çî âà íèå áà çû äàí íûõ îá ýòèõ âñïûø êàõ ïîçâîëÿåò îöåíèòü ñòà -
òèñ òè ÷åñ êèå õàðàêòåðèñòèêè êîñìè÷åñêèõ òåë ìåòðîâîãî ðàçìåðà,
âòîð ãà þ ùèõ ñÿ â àòìîñôåðó Çåìëè.
Öåëüþ íàñòîÿùåé ðàáîòû ÿâëÿåòñÿ îöåíêà ÷èñëà ïàäåíèé ìåòåî -
ðîèäîâ â çàâèñèìîñòè îò âðåìåíè (ãîäà âòîðæåíèÿ â àòìîñôåðó,)
ãåîãðàôè÷åñêèõ êîîðäèíàò, íà÷àëüíîé êèíåòè÷åñêîé ýíåðãèè, íà÷àëü -
íîé ñêîðîñòè, íà÷àëüíîé ìàññû è âûñîòû îáëàñòè ìàêñèìàëüíîãî ñâå -
÷åíèÿ ïî äàííûì ñïóòíèêîâûõ íàáëþäåíèé â 1994—2016 ãã. (âñåãî
693 ñîáûòèÿ).
Îöåí êè ÷àñ òî òû ïà äå íèé êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë â çà âè ñè ìîñ òè îò èõ íà -
÷àëü íîé êè íå òè ÷åñ êîé ýíåð ãèè ïðåä ñòàâ ëå íû â ðà áî òàõ [9, 11, 16]. Â
ðà áî òå [16] èñ ïîëü çî âà ëèñü àêóñ òè ÷åñ êèå íà áëþ äå íèÿ, à â ðà áî òàõ [9,
11] — äàí íûå ñïóò íè êî âûõ íà áëþ äå íèé â 1994—1996 ãã. (âñå ãî 51 ñî -
áû òèå) è â 1994—2002 ãã. (âñåãî 300 ñîáûòèé) ñîîòâåòñòâåííî.
ÄÀÍÍÛÅ È ÈÕ ÑÒÀÒÈÑÒÈ×ÅÑÊÈÉ ÀÍÀËÈÇ
Äëÿ ñòàòèñòè÷åñêîãî àíàëèçà èñïîëüçîâàëàñü áàçà äàííûõ, ïîëó÷åí -
íûõ ïðè ïîìîùè ãëîáàëüíîé ñïóòíèêîâîé ñèñòåìû ÑØÀ [18]. Áàçà
äàííûõ çà 1994—2016 ãã. ïðåäñòàâëåíà íà ñàéòå ÍÀÑÀ [http://neo.jpl.
nasa.gov/fire balls].
Ñèñòåìà îáðàçîâàíà ðÿäîì ãåîñòàöèîíàðíûõ ñïóòíèêîâ, ðàñïîëî -
æåí íûõ íà âûñîòå îêîëî 36 òûñ. êì. Èõ êîíôèãóðàöèÿ ïîçâîëÿåò îõâà -
òûâàòü á\ëüøóþ ÷àñòü ïîâåðõíîñòè Çåìëè (ïðèìåðíî äî øèðîòû 83°).
Äëÿ âûñîòíûõ îáúåêòîâ, åñòåñòâåííî, ýòà øèðîòà óâåëè÷èâàåòñÿ. Íå -
òðóäíî ïîêàçàòü, ÷òî âçðûâ ìåòåîðîèäà ýòà ñèñòåìà ìîæåò îáíàðóæèòü
äàæå íàä ïîëþñàìè, åñëè âûñîòà âçðûâà ñîñòàâëÿåò íå ìåíåå 70 êì.
Âàæíûìè ïðåèìóùåñòâàìè ñïóòíèêîâîé ñèñòåìû ÿâëÿåòñÿ íåïðåðûâ -
íîñòü åå ôóíêöèîíèðîâàíèÿ, à òàêæå íåçàâèñèìîñòü îò ïîãîäíûõ óñ -
ëî âèé. Ãëàâíûé íåäîñòàòîê ýòîé ñèñòåìû çàêëþ÷àåòñÿ â îòñóòñòâèè
ðå ãèñòðàöèè äèíàìè÷åñêèõ äàííûõ.  òå÷åíèå 1988—2005 ãã., êàê
ïðàâèëî, îòñóòñòâîâàëà èíôîðìàöèÿ î òðàåêòîðèè è ñêîðîñòè êîñìè -
÷åñêèõ òåë. Íåðåäêî îíà îòñóòñòâîâàëà è â ïîñëåäóþùèå ãîäû.
Ìû ïðîàíàëèçèðîâàëè ìàññèâ äàííûõ, ïîëó÷åííûõ â 1994—
2016 ãã. Çà ýòî âðåìÿ çàðåãèñòðèðîâàíî 693 ñîáûòèÿ. Âûñîòà îáëàñòè
ìàêñèìàëüíîãî ñâå÷åíèÿ ðåãèñòðèðîâàëàñü â 287 ñëó÷àÿõ, à ñêîðîñòü
(åå ïðîåêöèè) — â 144 ñëó÷àÿõ.
Êàæäûé ñïóòíèê ñèñòåìû ñíàáæåí ôîòîìåòðè÷åñêèì äàò÷èêîì ñ
âûñîêèì âðåìåííûì ðàçðåøåíèåì è ÷óâñòâèòåëüíîñòüþ [18]. Äàò÷èêè
ïîçâîëÿþò èçìåðÿòü âðåìåííóþ çàâèñèìîñòü óäåëüíîé (îòíåñåííîé ê
åäèíèöå òåëåñíîãî óãëà) ìîùíîñòè èñòî÷íèêà èçëó÷åíèÿ âåëè÷èíîþ
íå ìåíåå 109 Âò/ñòåð ñ âðåìåííûì ðàçðåøåíèåì íå õóæå íåñêîëüêèõ
ñîòûõ äîëåé ñåêóíäû. Ïðè ýòîì ìèíèìàëüíàÿ ðåãèñòðèðóåìàÿ ýíåðãèÿ
èçëó÷åíèÿ ñîñòàâëÿåò îêîëî 2·1010 Äæ, ÷òî ñîîòâåòñòâóåò ìèíèìàëü -
íîé êèíåòè÷åñêîé ýíåðãèè êîñìè÷åñêèõ òåë îêîëî 3·1011 Äæ, èëè 70 ò
ÒÍÒ. Äàò÷èêè ïîçâîëÿþò îáíàðóæèòü ìåòåîðîèäû ñ ðàç ìåðîì îêîëî
0.3...0.6 ì (â çàâèñèìîñòè îò èõ ïëîòíîñòè) ïðè íà ÷àëü íîé ñêîðîñòè v »
» 60 êì/ñ èëè ðàçìåðîì 1...2 ì ïðè ñêîðîñòè v » 11 êì/ñ.
44
Ë. Ô. ×ÅÐÍÎÃÎÐ
Ïðîâîäèìûé íèæå ñòàòèñòè÷åñêèé àíàëèç çàêëþ÷àåòñÿ â ïîñòðîå -
íèè ðàñïðåäåëåíèé ÷èñëà âòîðæåíèé ìåòåîðîèäîâ â àòìîñôåðó Çåìëè
(äàëåå — ÷èñëà n ñîáûòèé) ïî øèðîòå â äèàïàçîíå îò 90° þ. ø. (j =
= -90°) äî 90° ñ. ø. (j = +90°), ïî äîëãîòå îò 180° ç. ä. (l = -180°) äî
180° â. ä. (l = +180°), ïî íà÷àëüíîé êèíåòè÷åñêîé ýíåðãèè E îò 0.07 äî
440 êò ÒÍÒ, ïî ñêîðîñòÿì v îò 9.8 äî 49 êì/ñ, ïî ìàññàì m îò 0.4 ò äî
11 êò è ïî âûñîòàì z r îáëàñòè ìàêñèìàëüíîãî ñâå÷åíèÿ îò 15.2 äî
74 êì. Êðîìå óïîìÿíóòûõ ðàñïðåäåëåíèé (ãèñòîãðàìì), òàêæå ïî -
ñòðîåíû êîððåëÿöèîííûå çàâèñèìîñòè «íà÷àëüíàÿ ìàññà — íà÷àëüíàÿ
êèíåòè÷åñêàÿ ýíåðãèÿ», «âûñîòà îáëàñòè ìàêñèìàëüíîãî ñâå÷åíèÿ —
íà÷àëüíàÿ êèíåòè÷åñêàÿ ýíåðãèÿ» è «âûñîòà îáëàñòè ìàêñèìàëüíîãî
ñâå÷åíèÿ — íà÷àëüíàÿ ñêîðîñòü» (êâàäðàò íà÷àëüíîé ñêîðîñòè).
Ðÿä ðàñ ïðå äå ëå íèé àï ïðîê ñè ìè ðî âàë ñÿ àíà ëè òè ÷åñ êè ìè çà âè ñè -
ìîñ òÿ ìè, ïî êî òî ðûì âû ÷èñ ëÿ ëèñü ñòà òèñ òè ÷åñ êèå õà ðàê òå ðèñ òè êè òà -
êèå, êàê ñðåä íåå çíà ÷å íèå ñëó ÷àé íîé âå ëè ÷è íû, ñðåä íåå êâàä ðà òè÷ íîå
îò êëî íå íèå s è ñðåä íåå êâàä ðà òè÷ íîå îò êëî íå íèå ñðåä íå ãî çíà ÷å íèÿ
s x = s / N , ãäå N — ÷èñ ëî îò ñ÷å òîâ â ñòà òèñ òè ÷åñ êîì ðÿ äó (÷èñ ëî
ñòîë áöîâ â ãèñ òîã ðàì ìàõ).
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ñî áû òèé ïî ãî äàì. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà
ñî áû òèé ñ 1994 ïî 2016 ãã. ïðè âå äå íî íà ðèñ. 1. Âèä íî, ÷òî â ðàç íûå ãî -
äû ÷èñ ëî ñî áû òèé èç ìå íÿ ëîñü îò 13 äî 44. Íà è ìåíü øåå ÷èñ ëî ñî áû òèé
áû ëî â 1994 è 1998 ãã., à íà è áîëü øåå — â 2005 ã. Âñå ãî çà ðå ãèñ òðè ðî -
âà íî 693 ñî áû òèÿ. Åæå ãîä íî â àò ìîñ ôå ðó Çåì ëè âòîð ãà ëîñü â ñðåä íåì
30.1 ± 1.8 àñ òå ðî è äîâ, ïðè ýòîì äëÿ âñåé âû áîð êè s = 8.5. Çà êîí ðàñ -
ïðå äå ëå íèÿ, ïðè âå äåí íûé íà ðèñ. 1, â ñðåä íåì áëè çîê ê ðàâ íî ìåð íî -
ìó.
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ñî áû òèé ïî øè ðî òàì. Øè ðî òà è äîë ãî òà
îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ çà ðå ãèñ òðè ðî âà íû äëÿ 513 ñî áû òèé.
Ïî äàí íûì [18] ñà ìûì «ñå âåð íûì» áû ëî êîñ ìè ÷åñ êîå òå ëî, âòîð ãøå å -
ñÿ â àò ìîñ ôå ðó Çåì ëè 12 îêòÿá ðÿ 2007 ã. â 09:14 UT (88.5° ñ. ø., 116.6°
â. ä.) íàä Ñå âåð íûì Ëå äî âè òûì îêå à íîì. Åãî íà ÷àëü íàÿ êè íå òè ÷åñ êàÿ
ýíåð ãèÿ ñî ñòàâ ëÿ ëà îêî ëî 0.11 êò ÒÍÒ, âû ñî òà ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å -
íèÿ — 37.0 êì. Ñà ìûì «þæ íûì» êîñ ìè ÷åñ êèì òå ëîì ñòàë ìå òå î ðî èä,
çà òîð ìî çèâ øèé ñÿ â àò ìîñ ôå ðå íàä Àíòàðêòèäîé 18 àï ðå ëÿ 2007 ã. â
45
ÑÒÀÒÈÑÒÈ×ÅÑÊÈÅ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊÈ ÏÀÐÀÌÅÒÐΠÌÅÒÅÎÐÎÈÄÎÂ
Ðèñ. 1. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà n ñî áû òèé
(Sn = N = 693) ïî ãî äàì (1994—2016 ãã.).
Ñïëîø íîé ëè íè åé ïî êà çà íà àï ïðîê ñè -
ìà öèÿ ãèñ òîã ðàì ìû ðàâ íî ìåð íûì çà êî -
íîì ðàñ ïðå äå ëå íèÿ
12:44 UT. Ïî äàí íûì [18] êî îð äè íà òû îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å -
íèÿ, ðàñ ïî ëî æåí íîé íà âû ñî òå 38.0 êì, ñëå äó þ ùèå: 83.7° þ. ø., 171.2°
ç. ä. Êè íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ òå ëà — 0.33 êò ÒÍÒ.
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ñî áû òèé ïî øè ðî òå j ïî êà çà íî íà ðèñ. 2. Èç
ðèñ. 2à âèä íî, ÷òî çà êîí ðàñ ïðå äå ëå íèÿ èìå åò äâà ìàê ñè ìó ìà. Ãëàâ -
íûì èç íèõ ÿâ ëÿ åò ñÿ ìàê ñè ìóì â îêðåñ òíîñ òè j » 0. Â öå ëîì æå ðàñ -
ïðå äå ëå íèå õî ðî øî àï ïðîê ñè ìè ðó åò ñÿ çà âè ñè ìîñ òüþ n = nmax cosj,
ãäå nmax= n1 0j= . Íà ïåð âûé âçãëÿä êà æåò ñÿ, ÷òî áîëü øè íñòâî ìå òå î ðî è -
äîâ âòîð ãà þò ñÿ â àò ìîñ ôå ðó Çåì ëè â ýê âà òî ðè àëü íûõ øè ðî òàõ, íà ñà -
ìîì æå äå ëå çà êîí ðàñ ïðå äå ëå íèÿ ïî øè ðî òå áëè çîê ê ðàâ íî ìåð íî ìó ñ
n » 41.1 ± 2.9 è s » 12.3 ïðè Dj = 10°, à óìåíü øå íèå ÷èñ ëà ñî áû òèé ñâÿ -
çà íî ñ óìåíü øå íè åì ïëî ùà äè ó÷àñ òêà ïî âåð õíîñ òè Çåì ëè, ïåð ïåí äè -
êó ëÿð íîé ê âåð òè êàëü íîé ïðî åê öèè òðà åê òî ðèè òå ëà, ïðè óâå ëè ÷å íèè
øè ðî òû. Îá ýòîì ñâè äå ò åëüñòâó åò ïî ÷òè ïî ëíîå îò ñó òñòâèå çà âè ñè -
ìîñ òè ïà ðà ìåò ðà Dn / cosj îò øè ðî òû (ñì. ðèñ. 2á). Ïðè óêà çàí íîì çíà -
÷å íèè n ñðåä íÿÿ ÷àñ òî òà âòîð æå íèÿ êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë â èí òåð âà ëå øè -
ðîò Dj = 10° áëèç êà ê 1.79 ± 0.13 ãîä–1.
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ñî áû òèé ïî äîë ãî òàì. Äîë ãîò íîå ðàñ ïðå -
äå ëå íèå ÷àñ òî òû ïà äå íèé ìå òå î ðî è äîâ ïðåä ñòàâ ëå íî íà ðèñ. 3. Âèä íî,
÷òî â ðàñ ïðå äå ëå íèè n( )l åñòü íå ñêîëü êî íå çíà ÷è òåëü íûõ ìàê ñè ìó ìîâ
è ìè íè ìó ìîâ.  öå ëîì æå ýì ïè ðè ÷åñ êîå ðàñ ïðå äå ëå íèå õî ðî øî àï -
ïðîê ñè ìè ðó åò ñÿ ðàâ íî ìåð íûì çà êî íîì, äëÿ êî òî ðî ãî ñðåä íåå çíà ÷å -
íèå n ñî ñòàâ ëÿ åò 28.4 ± 1.4, à s » 6 ïðè Dl = 20° . Ñðåä íÿÿ ÷àñ òî òà âòîð -
æå íèé êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë â èí òåð âà ëå äîë ãîò Dl = 20° ñî ñòàâ ëÿ åò îêî ëî
1.25 ± 0.06 ãîä–1.
46
Ë. Ô. ×ÅÐÍÎÃÎÐ
Ðèñ. 2. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà n ñî áû òèé (N =
= 513) ïî øè ðî òàì: à — èñ õîä íîå ðàñ ïðå äå ëå -
íèå. Ñïëîø íàÿ ëè íèÿ — àï ïðîê ñè ìà öèÿ çà êî -
íîì n = a bcos( )180j , ãäå a = 46.88, b = 0.006. Êî -
ýô ôè öè åíò äîñ òî âåð íîñ òè àï ïðîê ñè ìà öèè R =
= 0.94, s = 5.72; á — ïî ñëå èñ êëþ ÷å íèÿ øè ðîò -
íîé çà âè ñè ìîñ òè. Ñïëîø íàÿ ëè íèÿ — àï ïðîê -
ñè ìà öèÿ ãèñ òîã ðàì ìû ðàâ íî ìåð íûì çà êî íîì
ðàñ ïðå äå ëå íèÿ: n = 41.08 ± 2.90, s =12.30
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ñî áû òèé ïî êè íå òè ÷åñ êèì ýíåð ãè ÿì. Êè -
íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ çà ðå ãèñ òðè ðî âàí íûõ êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë èç ìå íÿ ëàñü
â øè ðî êèõ ïðåä å ëàõ îò 0.073 (18 ñî áû òèé, èëè 2.6 %) äî 440 êò ÒÍÒ
(îä íî ñî áû òèå). Íà è áîëü øóþ ýíåð ãèþ èìåë çíà ìå íè òûé ×å ëÿ áèí ñêèé
ìå òå î ðî èä, âòîð ãøèé ñÿ â àò ìîñ ôå ðó Çåì ëè 15 ôåâ ðà ëÿ 2013 ã. â 03:20
UT [1, 5, 13, 14]. Åãî ðàç ìåð ñî ñòàâ ëÿë îêî ëî 18 ì, ìàñ ñà — îêî ëî 11 êò.
Êî îð äè íà òû âû ñî òû îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ: 54.8° ñ. ø.,
61.1° â. ä.
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ñî áû òèé ïî íà ÷àëü íûì êè íå òè ÷åñ êèì ýíåð -
ãè ÿì E ïðè âå äå íî íà ðèñ. 4. Ïîñ êîëü êó ýíåð ãèÿ èç ìå íÿ ëàñü ïî ÷òè íà
÷å òû ðå ïî ðÿä êà, èìå åò ñìûñë ðàñ ñìîò ðåòü ðàñ ïðå äå ëå íèÿ ïî êè íå òè -
÷åñ êîé ýíåð ãèè îò 0.1 äî 1.3 êò ÒÍÒ ñ äèñ êðåò íîñ òüþ â 0.1 êò ÒÍÒ
(ðèñ. 4à), îò 1 äî 18 êò ÒÍÒ ñ äèñ êðåò íîñ òüþ â 1 êò (ðèñ. 4á) è îò 0.1 äî
33 êò ÒÍÒ (ðèñ. 4â). Çà ìå òèì, ÷òî ýíåð ãèè E < 0.1 êò ÒÍÒ îêðóã ëÿ ëèñü
äî 0.1 êò ÒÍÒ.
Çà êî íû ðàñ ïðå äå ëå íèÿ, ïðåä ñòàâ ëåí íûå íà ðèñ. 4, áëèç êè ê ñòå ïåí -
íûì ñ ïî êà çà òå ëåì ñòå ïå íè îò –0.57 äî –1.11. Ïðè ýòîì ÷åì áîëü øå êè -
47
ÑÒÀÒÈÑÒÈ×ÅÑÊÈÅ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊÈ ÏÀÐÀÌÅÒÐΠÌÅÒÅÎÐÎÈÄÎÂ
Ðèñ. 3. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà n ñî áû òèé (N =
= 513) ïî äîë ãî òàì. Ñïëîø íàÿ ëè íèÿ — àï -
ïðîê ñè ìà öèÿ ãèñ òîã ðàì ìû ðàâ íî ìåð íûì çà -
êî íîì ðàñ ïðå äå ëå íèÿ: n =28.44 ± 1.37, s = 6.00
Ðèñ. 4. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà n ñî áû òèé ïî íà -
÷àëü íûì êè íå òè ÷åñ êèì ýíåð ãè ÿì: à — â äè à -
ïà çî íå ýíåð ãèé 0.1...1.3 êò ÒÍÒ, N = 639; á — â
äè à ïà çî íå ýíåð ãèé 1...18 êò ÒÍÒ, N = 70; â — â
äè à ïà çî íå ýíåð ãèé 0.1...33 êò ÒÍÒ, N = 692.
Ñïëîø íûå ëè íèè — àï ïðîê ñè ìà öèè ãèñ òîã -
ðàìì ñòå ïåí íû ìè çà êî íà ìè ðàñ ïðå äå ëå íèÿ:
a — lgn = –1.11lgE + 1.01, R = 0.91, s = 0.15;
á — lgn = –0.78lgE + 1.34, R = 0.93, s = 0.22;
â — lgn = –0.78lgE + 1.21, R = 0.92, s = 0.19
íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ êîñ ìè ÷åñ êî ãî òå ëà, òåì ðå æå òà êèå òå ëà âòîðãà -
þòñÿ â àòìîñôåðó Çåìëè.
Íà ÷àëü íàÿ êè íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ E ìå òå î ðî è äîâ íà ñïóò íè êàõ íå -
ïîñ ðå äñòâåí íî íå èç ìå ðÿ ëàñü, à âû ÷èñ ëÿ ëàñü ïî èí òåã ðàëü íîé ýíåð ãèè
ñâå ÷å íèÿ E r è ýì ïè ðè ÷åñ êîé çà âè ñè ìîñ òè êî ýô ôè öè åí òà ïðå îá ðà çî âà -
íèÿ h = E Er / . Ïðè ýòîì ñî ãëàñ íî ðà áî òå [9]
E E r= 82508 0 885. . .
Çíà ÷å íèÿ E è E r â ýòîé ôîð ìó ëå äà þò ñÿ â êò ÒÍÒ.
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ñî áû òèé ïî ñêî ðîñ òÿì. Ïðî åê öèè ñêî ðîñ -
òè êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë â ãå î öåí òðè ÷åñ êîé ñèñ òå ìå êî îð äè íàò ðå ãèñ òðè -
ðî âà ëèñü â 145 ñëó ÷à ÿõ, ÷òî ñî ñòàâ ëÿ ëî îêî ëî 21 % âñåõ íà áëþ äå íèé.
Ïî òðåì ïðî åê öè ÿì âû ÷èñ ëÿë ñÿ ìî äóëü íà ÷àëü íîé ñêî ðîñ òè v. Ìè íè -
ìàëü íîå çíà ÷å íèå ñêî ðîñ òè ìå òå î ðî è äà, ðàâ íîå 9.8 êì/ñ, çà ðå ãèñ òðè -
ðî âà íî 1 èþ ëÿ 2014 ã. â 17:00 UT. Ïà äå íèå êîñ ìè ÷åñ êî ãî òå ëà èìå ëî
ìåñ òî íàä ÑØÀ (j = 37.1° ñ. ø., l = 115.7° ç. ä.). Êè íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ
ñî ñòà âè ëà 0.12 êò ÒÍÒ, ìàñ ñà — 10.5 ò, âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî
ñâå ÷å íèÿ — 36.1 êì. Èíòå ðåñ íî, ÷òî ñêî ðîñòü ýòî ãî êîñ ìè ÷åñ êî ãî òå ëà
áû ëà ìåíü øå ìè íè ìàëü íîé, ò. å. ïà ðà áî ëè ÷åñ êîé, ñêî ðîñ òè ìå òå î ðî è -
äîâ, ðàâ íîé 11.2 êì. Èìåí íî òà êîå çíà ÷å íèå ñêî ðîñ òè çà ðå ãèñ òðè ðî âà -
íî 26 èþ íÿ 2014 ã. â 05:55 UT ïðè ïà äå íèè ìå òå î ðî è äà íàä Àíòàðê -
òèäîé (j = 71.5° þ. ø., l = 93.4° â. ä.). Âû ñî òà ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ
áû ëà îêî ëî 28.5 êì, à íà ÷àëü íàÿ êè íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ ìå òå î ðî è äà —
0.2 êò ÒÍÒ. Êîñ ìè ÷åñ êîå òå ëî ñî ñêî ðîñ òüþ 9.8 êì/ñ èç ñòà òèñ òè ÷åñ êî -
ãî àíà ëè çà èñ êëþ ÷à ëîñü, ïî ñêîëü êó îíî, ñêî ðåå âñå ãî, ïðåä ñòàâ ëÿ ëî
ñî áîé âîç âðà ùà þ ùèé ñÿ íà Çåì ëþ êîñ ìè ÷åñ êèé àï ïà ðàò.
Ìàê ñè ìàëü íàÿ ñêî ðîñòü êîñ ìè ÷åñ êî ãî òå ëà, ðàâ íàÿ 49 êì/ñ, çà ðå -
ãèñ òðè ðî âà íà 4 èþ ëÿ 2015 ã. â 01:40 UT. Ìàê ñè ìàëü íîå ñâå ÷å íèå ìå òå -
î ðî è äà íà áëþ äà ëîñü íàä Êè òà åì (j = 38.6° ñ. ø., l = 103.1° â. ä.). Èç-çà
ñèëü íî ãî òîð ìî æå íèÿ âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ áû ëà
áëèç êà ê 46 êì. Êè íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ òå ëà ñî ñòàâ ëÿ ëà 0.18 êò ÒÍÒ.
Ðàñïðåäåëåíèå ÷èñëà ñîáûòèé (âñåãî 143) ïî ñêîðîñòÿì ïîêàçàíî
íà ðèñ. 5. Âèäíî, ÷òî çàêîí ðàñïðåäåëåíèÿ ïî ñêîðîñòÿì â èíòåðâàëå
11.2...25 êì/ñ îòëè÷àåòñÿ îò íîðìàëüíîãî. Ïðè íîðìàëüíîì çàêîíå
48
Ë. Ô. ×ÅÐÍÎÃÎÐ
Ðèñ. 5. Ðàñïðåäåëåíèå ÷èñëà n ñîáûòèé (N =
= 143) ïî íà÷àëüíûì ñêîðîñòÿì. Ñïëîøíàÿ ëè -
íèÿ — àïïðîêñèìàöèÿ çàêîíîì ðàñïðå äåëåíèÿ
n a v v b v v= - - -( ) exp[ ( )]0
2
0 , ãäå a » 7.51, b =
= 0.38, v0 » 9.19 êì/ñ. Ïðè ýòîì R = 0.96, s = 3.02
ñðåäíÿÿ ñêîðîñòü ñîñòàâëÿëà áû 17.89 ± 1.58 êì/ñ, à s » 5.91 êì/ñ. Ïðè
ïðèíÿòîì çàêîíå ðàñïðåäåëåíèÿ n a v v b v v= - - -( ) exp[ ( )]0
2
0 , ãäå a »
» 7.5073, b = 0.3766, v0 » 9.193 êì/ñ, êîýôôèöèåíò äîñòîâåðíîñòè àï -
ïðîê ñè ìà öèè R = 0.96, ñðåäíåå êâàäðàòè÷íîå îòêëîíåíèå s = 3.02, à
íàèáîëåå âåðîÿòíàÿ ñêîðîñòü ñîñòàâëÿåò 14.5 ± 0.4 êì/ñ.
Ðàñïðåäåëåíèå ÷èñëà ñîáûòèé ïî ìàññàì. Çíà÷åíèÿ íà÷àëüíîé
ìàññû ìåòåîðîèäîâ ñïóòíèêîâûì ìåòîäîì íå îïðåäåëÿëèñü. Èõ ìîæ -
íî âû÷èñëèòü, çíàÿ íà÷àëüíóþ êèíåòè÷åñêóþ ýíåðãèþ E è íà÷àëüíóþ
ñêîðîñòü v êîñìè÷åñêîãî òåëà. Ïðè ýòîì
m
E
v
=
2
2
.
Ïàðàìåòðû E è v îäíîâðåìåííî èçìåðÿëèñü â 145 ñëó÷àÿõ. Ñòîëüêî æå
ñîáûòèé ñîäåðæèò è áàçà äàííûõ ìàññ ìåòåîðîèäîâ. Îêàçàëîñü, ÷òî
ìàññà òåëà èçìåíÿëàñü îò 0.45 äî 11 êò. Íàèáîëüøåå çíà÷åíèå îòíî -
ñèòñÿ ê ×åëÿáèíñêîìó ìåòåîðîèäó [1, 5, 14, 15]. Íàèìåíüøåå çíà÷åíèå
ìàññû ñîîòâåòñòâîâàëî ìåòåîðîèäó, âòîðãíóâøåìóñÿ â àòìîñôåðó
Çåìëè 8 ÿíâàðÿ 2014 ã. â 17:06 UT. Äëÿ íåãî âûñîòà îáëàñòè ìàêñè -
ìàëüíîãî ñâå÷åíèÿ áûëà áëèçêà ê 18.7 êì. Ïàäåíèå ýòîãî êîñìè÷åñ -
êîãî òåëà ïðîèñõîäèëî íàä îêåàíîì âáëèçè î. Íîâàÿ Ãâèíåÿ (j = 1.3°
þ. ø., l = 147.6° â. ä.). Íà÷àëüíàÿ êèíåòè÷åñêàÿ ýíåðãèÿ òåëà ñîñòàâ -
ëÿëà 0.11 êò ÒÍÒ, à v » 44.8 êì/ñ.
Ðàñïðåäåëåíèå ÷èñëà ñîáûòèé ïî ìàññàì ïîêàçàíî íà ðèñ. 6.
Âèäíî, ÷òî ýìïèðè÷åñêîå ðàñïðåäåëåíèå èìååò ìàêñèìóì, è åãî
óäîâëåòâîðèòåëüíî ìîæíî àïïðîêñèìèðîâàòü íîðìàëüíûì çàêîíîì, à
49
ÑÒÀÒÈÑÒÈ×ÅÑÊÈÅ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊÈ ÏÀÐÀÌÅÒÐΠÌÅÒÅÎÐÎÈÄÎÂ
Ðèñ. 6. Ðàñïðåäåëåíèå ÷èñëà n ñîáûòèé
(N = 145) ïî ìàññàì m (â ò). Ñïëîøíûå
ëèíèè — àïïðîêñèìàöèè çàêîíàìè ðàñ -
ïðå äåëåíèÿ: à — íîðìàëüíûì çàêîíîì
lgn = 128 0 5 102 0 84 2. exp { . [( . ) / . ] }Õ m- -lg ,
R = 0.90, s = 0.21; á — ñòåïåííûì lgn =
= –0.45lgm + 1.64, R = 0.89, s = 0.22; â —
ïîëèíîìîì òðåòüåé ñòåïåíè lgn =
= 0.13lg3m – 0.86lg2m + 1.26lgm + 0.66, R =
= 0.89, s= 0.23
òàêæå ïîëèíîìîì òðåòüåé ñòåïåíè. Íàèáîëåå âåðîÿòíîå çíà÷åíèå ìàñ -
ñû áëèçêî ê 10 ò.
Ðàñïðåäåëåíèå ÷èñëà ñîáûòèé ïî âûñîòàì îáëàñòè ìàê ñè -
ìàëü íî ãî ñâå÷åíèÿ. Âûñîòà îáëàñòè ìàêñèìàëüíîãî ñâå÷åíèÿ z r ìå òå -
î ðî è äà ðåãèñòðèðîâàëàñü â 287 ñëó÷àÿõ. Ìèíèìàëüíàÿ âûñîòà ñâå ÷å -
íèÿ z r » 15.2 êì îòìå÷àëàñü 7 ìàÿ 2015 ã. â 09:32 UT ïðè íà÷àëüíîé
ñêî ðîñ òè òåëà v = 16.6 êì/ñ, íà÷àëüíîé êèíåòè÷åñêîé ýíåðãèè E = 92 ò
ÒÍÒ è íà÷àëüíîé ìàññå m = 2.8 ò. Ìåòåîðîèä íàáëþäàëñÿ íàä Àí òàðê -
òèäîé (j = 75.8° þ. ø., l = 163.7° â. ä.). Ìàëàÿ âûñîòà îáëàñòè ñâå÷åíèÿ
ñâè äåòåëüñòâîâàëà î çíà÷èòåëüíîé ïðî÷íîñòè ìåòåîðîèäà (íå ìåíåå
30 ÌÏà). Ýòà îöåíêà ñëåäóåò èç ðàâåíñòâà äëÿ íàïðÿæåíèÿ ðàç ðó øå -
íèÿ
s rd e tz v» ( ) 2 ,
ãäå v t — ñêîðîñòü òåëà íà âûñîòå åãî ðàç ðó øå íèÿ ze . Ïðè v t » v »
» 16 êì/ñ è r( )ze » 0.13 êã/ì3 èìå åì s d » 30 ÌÏà. Åñëè æå v/vt » 1.5...1.7,
òî s d = 15...10 ÌÏà.  ëþ áîì ñëó ÷àå êîñ ìè ÷åñ êîå òåëî áûëî âåñü ìà
ïðî ÷íûì. Áîëü øè íñòâî äîñ òà òî÷ íî êðóï íûõ êà ìåí íûõ êîñ ìè ÷åñ êèõ
òåë íà ÷è íà åò ðàç ðó øàòü ñÿ ïðè s d » 0.1...1 ÌÏà [13].
Ìàêñèìàëüíàÿ âûñîòà îáëàñòè ñâå÷åíèÿ çàðåãèñòðèðîâàíà 2 íî ÿá -
ðÿ 2005 ã. â 05:17 UT. Îíà ñîñòàâëÿëà 74 êì. Íà÷àëüíàÿ êèíåòè÷åñêàÿ
ýíåðãèÿ áûëà áëèçêà ê 0.21 êò ÒÍÒ. Åñëè ïðèíÿòü íàèáîëåå âåðîÿòíóþ
íà÷àëüíóþ ñêîðîñòü òåëà v » 14.5 êì/ñ, òî ìàññà ìåòåîðîèäà ðàâíÿëàñü
8.35 ò. Ïðè ïëîòíîñòè àòìîñôåðû íà âûñîòå ze » 74 êì, ðàâíîé
6·10–5êã/ì3 è v » 14.5 êì/ñ èìååì s d » 1.3·104 Ïà. Òàêóþ íèçêóþ ïðî÷ -
íîñòü èìåþò êîìåòíûå òåëà, ñîñòîÿùèå èç ëüäà è çàìåðçøåé ïûëè.
Ïðè ïëîòíîñòè êîìåòíîãî âåùåñòâà 0.9 ò/ì3 ïðåäïîëàãàåìûé îáúåì
êîñìè÷åñêèõ òåë áûë áëèçîê ê 7.7 ì3, à ðàçìåð — ê 2.5 ì.
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ñî áû òèé (N = 287) ïî âû ñî òàì îá ëàñ òè ìàê -
ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ ïðè âå äå íî íà ðèñ. 7à. Âèä íî, ÷òî îíî èìå åò ìàê -
ñè ìóì â äè à ïà çî íå âû ñîò 28...40 êì. Ïðè ýòîì z r » 36.62 ± 0.64 êì, à s =
= 10.82 êì. Çà âè ñè ìîñòü n z r( ) äëÿ ïîä àâ ëÿ þ ùå ãî êî ëè ÷åñ òâà êîñ ìè -
÷åñ êèõ òåë (N = 248) ïî êà çà íà íà ðèñ. 7á. Âèä íî, ÷òî z r » 35.66 ±
±0.46 êì (s = 7.21 êì). Ìàê ñè ìóì íà ðèñ. 7â, ïî-âè äè ìî ìó, èìå åò ìåñ -
òî â äè à ïà çî íå âû ñîò 20...22 êì. ×èñ ëî ñî áû òèé, êî òî ðûå åìó ñî îò âå ò -
ñòâó þò, ðàâ íî 19 (6.6 % îò âñåõ íà áëþ äà å ìûõ). Ìà ëûì âû ñî òàì îá ëàñ -
òè ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ ñî îò âå òñòâó þò íà è áî ëåå ïðî ÷íûå êîñ ìè -
÷åñ êèå òå ëà. Äëÿ íèõ s d ³ 10 ÌÏà. Ìàê ñè ìóì â èí òåð âà ëå âû ñîò 55...
74 êì îò íî ñèò ñÿ ê êîñ ìè ÷åñ êèì òå ëàì êî ìåò íî ãî òè ïà (ðèñ. 7ã). Òà êèõ
òåë áû ëî 20, ÷òî ñî ñòàâ ëÿ åò îêî ëî 7.0 % îò âñåõ íà áëþ äà å ìûõ (287).
Äëÿ íàèáîëåå ïðî÷íûõ òåë ñðåäíåå çíà÷åíèå âûñîòû îáëàñòè ìàê -
ñè ìàëü íî ãî ñâå÷åíèÿ z r » 20.4 ± 0.5 êì (s » 2.1 êì), äëÿ êàìåííûõ òåë
z r » 35.6 ± 0.5 êì (s = 7.2 êì), à äëÿ êîìåòíûõ òåë z r » 63.92 ± 1.1 êì
( s » 4.8 êì).
50
Ë. Ô. ×ÅÐÍÎÃÎÐ
Êîð ðå ëÿ öè îí íûå çà âè ñè ìîñ òè. Êîð ðå ëÿ öè îí íàÿ çà âè ñè ìîñòü íà -
÷àëü íàÿ «ìàñ ñà — íà ÷àëü íàÿ êè íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ» ïî êà çà íî íà
ðèñ. 8. Âèä íî, ÷òî òî÷ êè êîí öåí òðè ðó þò ñÿ â îñíîâ íîì âîê ðóã ïðÿ ìîé
ëè íèè lg lg lgm B k E= + , ãäå k » 1.00 ± 0.04. Ïà ðà ìåòð B èç ìå íÿ åò ñÿ â
ïðåä å ëàõ 3.5...66.7 ò×êì2êò–1ñ–2. Ýòîò ïà ðà ìåòð ñâÿ çàí ñî ñêî ðîñ òüþ
êîñ ìè ÷åñ êî ãî òå ëà ñëå äó þ ùèì ñî îò íî øå íè åì:
v
B
=
æ
è
ç
ö
ø
÷
8370
1 2/
.
51
ÑÒÀÒÈÑÒÈ×ÅÑÊÈÅ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊÈ ÏÀÐÀÌÅÒÐΠÌÅÒÅÎÐÎÈÄÎÂ
Ðèñ. 7. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà n ñî áû òèé ïî âû ñî òàì îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ: à — â
äè à ïà çî íå âû ñîò 15.2...74 êì, N = 287; á — â äè à ïà çî íå âû ñîò 23...54.4 êì, N = 248, â — â
äè à ïà çî íå âû ñîò 15.2...22.2 êì, N = 19; ã — â äè à ïà çî íå âû ñîò 55...74 êì, N = 20. Ñïëîø íûå
ëè íèè — àï ïðîê ñè ìà öèè ãèñ òîã ðàìì íîð ìàëü íû ìè çà êî íà ìè ðàñ ïðå äå ëå íèÿ: à — n =
52 44 0 5 33 90 811 2. exp[ . (( . ) / . ) ]- -zr , R = 0.98, s = 3.92; á — n = 4214 0 5 34 21 7 01 2. exp[ . (( . ) / . ) ]- -zr ,
R = 0.94, s = 5.76
Ðèñ. 8. Êîð ðå ëÿ öè îí íàÿ çà âè ñè ìîñòü
íà ÷àëü íàÿ «ìàñ ñà — íà ÷àëü íàÿ êè íå -
òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ» (N = 144). Ñïëîø -
íàÿ ëè íèÿ — àï ïðîê ñè ìà öèÿ ëè íåé -
íûì çà êî íîì ðàñ ïðå äå ëå íèÿ lgm =
= 0.98lgE + 1.45, R = 0.87, s = 1.15
Çäåñü ñêî ðîñòü èç ìå ðÿ åò ñÿ â êì/ñ. Ïðè B » 3.5...66.7 ò×êì2êò–1ñ–2 èìå åì
v » 48.9...11.2 êì/ñ. Ïðè ìåð íî â òà êèõ ïðåä å ëàõ èç ìå íÿ ëèñü èç ìå ðåí -
íûå ãëî áàëü íîé ñïóò íè êî âîé ñèñ òå ìîé ñêî ðîñ òè. Åñëè áû âñå êîñ ìè -
÷åñ êèå òåëà èìå ëè îäè íà êî âóþ ñêî ðîñòü, òî ïà ðà ìåòð B áûë áû êîí -
ñòàí òîé, à êîð ðå ëÿ öè îí íàÿ çà âè ñè ìîñòü âû ðî äè ëàñü áû â ïðÿ ìóþ ëè -
íèþ.
Êîð ðå ëÿ öè îí íûå çà âè ñè ìîñ òè «âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî
ñâå ÷å íèÿ — íà ÷àëü íàÿ êè íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ», «âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê -
ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ — íà ÷àëü íàÿ ñêî ðîñòü» è «âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê -
ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ — êâàä ðàò íà ÷àëü íîé ñêî ðîñ òè» ïðè âå äå íû íà
ðèñ. 9, 10. Êàê è ñëå äî âà ëî îæè äàòü, èìå åò ìåñ òî çíà ÷è òåëü íûé ðàç -
áðîñ òî ÷åê. Ðàç áðîñ âû çâàí áîëü øè ìè ðàç ëè ÷è ÿ ìè çíà ÷å íèé óãëîâ íà -
êëî íà òðà åê òî ðèé, ñêîðîñòåé, ðàçìåðîâ è ïëîòíîñòåé êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë.
Îòñó òñòâèå òî ÷åê ïðè lgE < –1 îá ú ÿñ íÿ åò ñÿ êî íå÷ íîé ÷ó âñòâè òåëü íîñ -
òüþ ñïóò íè êî âûõ ïðè áî ðîâ, ðå ãèñ òðè ðó þ ùèõ ñâå ÷å íèå ñëå äà ìå òå î -
ðî è äà. Îòñó òñòâèå òî ÷åê ñ v < 11 êì/ñ îçíà ÷à åò, ÷òî êîñ ìè ÷åñ êèå òå ëà
åñ òåñ òâåí íî ãî ïðî èñ õîæ äå íèÿ íå ìî ãóò èìåòü ñêî ðîñòü, ìåíü øóþ,
÷åì âòî ðàÿ êîñ ìè ÷åñ êàÿ ñêî ðîñòü äëÿ Çåì ëè.
52
Ë. Ô. ×ÅÐÍÎÃÎÐ
Ðèñ. 9. Êîð ðå ëÿ öè îí íàÿ çà âè ñè ìîñòü
«âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ
— íà ÷àëü íàÿ êè íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ» (N =
287)
Ðèñ. 10. Êîð ðå ëÿ öè îí íàÿ çà âè ñè ìîñòü: à — «âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ —
íà ÷àëü íàÿ ñêî ðîñòü»; á — «âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ — êâàä ðàò íà ÷àëü íîé
ñêî ðîñ òè» (N = 144)
ÎÁÑÓÆÄÅÍÈÅ
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ïî ãî äàì. ×èñ ëî âòîð æå íèé êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë â àòìî-
ñôåðó Çåì ëè â ðàç íûå ãîäû èç ìå íÿ ëîñü îò 13 äî 44, ò. å. âàðü è ðî âà ëî
áî ëåå ÷åì â òðè ðàçà. Ýòî âû çâà íî ôëóê òó à öè ÿ ìè â ðàñ ïðå äå ëå íèè êîñ -
ìè ÷åñ êèõ òåë â Ñîë íå÷ íîé ñèñ òå ìå, à òàê æå ïî ëî æå íè åì Çåì ëè îò íî -
ñè òåëü íî Ñîë íöà è ïëà íåò, â ïåð âóþ î÷å ðåäü Þïè òå ðà.  ñðåä íåì ÷àñ -
òî òà ïà äå íèÿ ìå òå î ðî è äîâ ñî ñòàâ ëÿ ëà 30.1 ± 1.8 ãîä–1. Ñðåä íèé èí òåð -
âàë âðå ìå íè ìåæ äó äâó ìÿ ñî áû òè ÿ ìè ñî ñòàâ ëÿë 12.15 ± 0.73 ñóò.
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ïî ãå îã ðà ôè ÷åñ êèì êîîðäè íà òàì. Ðàñ ïðå äå ëå íèå
÷èñ ëà ñî áû òèé ïî øè ðî òàì è äîë ãî òàì ìîæ íî ïðåä ñòà âèòü â àíà ëè òè -
÷åñ êîì âè äå, åñ ëè ïðåä ïî ëî æèòü, ÷òî âå ðî ÿò íîñòü ïà äå íèÿ êîñ ìè ÷åñ -
êî ãî òå ëà íà ó÷àñ òîê ïî âåð õíîñ òè Çåì ëè ïëî ùàäüþ dS ñ øè ðî òîé îò j
äî j + d j, äîë ãî òîé îò l äî l + dl äà åò ñÿ âû ðà æå íè åì
p d d
dS
S
R d d
R
d d( , )
cos cos
j l j l
j j l
p
j
p
j l= = =
2
24 4
. (1)
Çäåñü S = 4 2pR — ïëî ùàäü çåì íîé ïî âåð õíîñ òè, R — ñðåä íèé ðà äè óñ
Çåì ëè.
Çà ìå òèì, ÷òî ôîð ìó ëà (1) — óïðî ùåí íàÿ. Ñòðî ãî ãî âî ðÿ, îíà
ñïðà âåäëèâà äëÿ ñëó ÷àÿ, êîã äà îðáè òà ìå òå î ðî è äà ëå æèò â ïëîñ êîñ òè
ýê ëèï òè êè, à îñü âðà ùå íèÿ Çåì ëè ïåð ïåí äè êó ëÿð íà ê ýòîé ïëîñ êîñ òè.
Ïåð âîå óñëî âèå ìî æåò âû ïîë íÿòü ñÿ äëÿ ðÿ äà ìå òå î ðî è äîâ, à âòî ðîå —
íå âû ïîë íÿ åò ñÿ íè êîã äà. Òåì íå ìå íåå, êàê ïî êà çà íî íèæå, ñîîòíî øå -
íèå (1) õîðîøî îïèñûâàåò äàííûå íàáëþäåíèé.
Èç âû ðà æå íèÿ (1) ñëå äó åò, ÷òî øè ðîò íîå ðàñ ïðå äå ëå íèå âå ðî ÿò -
íîñ òè ïà äå íèÿ êîñ ìè ÷åñ êî ãî òåëà èìååò âèä
p d p d d( ) ( , ) cosj j j l l j j
p
p
= =
-
ò
1
2
. (2)
Òîã äà â èí òåð âà ëå øè ðîò îò j äî j +Dj ÷èñ ëî ïà äå íèé ðàâ íî
n Np
N
» » ×( ) cosj j j jD D
2
, (3)
ãäå N — ïî ëíîå ÷èñ ëî ñî áû òèé íà Çåì íîì øàðå. Âáëè çè ýê âà òî ðà
cos j » 1, è èç (3) ïî ëó ÷à åì, ÷òî nmax » NDj / 2. Ïðè Dj = 10° = p/18 è
N = 512 èìå åì nmax » 45. Êàê âèä íî èç ðèñ. 2, nmax = (48 + 55)/2 » 51.5, ò.
å. ðàç ëè ÷èå ìåæ äó îöåí êà ìè ñî ñòàâ ëÿ åò îêî ëî 14 %. Îíî îá ú ÿñ íÿ åò ñÿ
îò ëè ÷è åì nmax îò n=41.1 ± 2.9 (ñì. âûøå). Ïðè àï ïðîê ñè ìà öèè øè ðîò -
íîé çà âè ñè ìîñ òè ôóíê öè åé n n= max cosj çíà ÷å íèå nmax íå îá õî äè ìî çà -
ìå íèòü íà n » 41.1 ± 2.9. Ïðè òà êèõ n îò ëè ÷èå îò ðàñ ÷åò íî ãî çíà ÷å íèÿ
íå ïðå âû øà åò 9 %.
Èç ñî îò íî øå íèÿ (3) ñëå äó åò, ÷òî ðàñ ÷åò íàÿ ïëîò íîñòü âå ðî ÿò íîñ òè
(îò íå ñåí íàÿ ê åäè íè öå øèðîòû) ðàâíà
53
ÑÒÀÒÈÑÒÈ×ÅÑÊÈÅ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊÈ ÏÀÐÀÌÅÒÐΠÌÅÒÅÎÐÎÈÄÎÂ
n
n
N
j
j
j
= =
D
cos
2
.
Ïîñ ëå èñ êëþ ÷å íèÿ âëè ÿ íèÿ øè ðîò íîé çà âè ñè ìîñ òè èìå åì
n n
N
j
j j jcos cos
= =
D
1
2
.
Ïðè ýòîì ïî ðàñ ÷å òàì nj j/ cos = 0.50 ðàä–1. Èç äàí íûõ íà áëþ äå íèé
ïðè n =41.1 ± 2.9, N = 512, Dj = 10° èìå åì áëèç êîå çíà ÷å íèå — 0.46 ±
±0.03 ðàä–1.
Äîë ãîò íîå ðàñ ïðå äå ëå íèå âå ðî ÿò íîñ òè ïà äå íèÿ êîñ ìè ÷åñ êî ãî òå -
ëà, êàê ýòî ñëå äó åò èç ñî îò íî øå íèÿ (1), èìååò âèä
p d p d
d
( ) ( , )
/
/
l l j l j
l
p
p
p
= =
-
ò
2
2
2
. (4)
Ñ ó÷å òîì (4) ÷èñ ëî ïà äå íèé â èí òåð âà ëå äîë ãîò îò l äî l + D l ñî ñòàâ -
ëÿ åò
n
N
»
2p
lD .
Ïðè Dl = 20° = p /9, N = 512 èìå åì ðàñ ÷åò íûå çíà ÷å íèÿ n = N/18 = 28.4,
à ïëîò íîñòü âå ðî ÿò íîñ òè n/(NDl) = 1/(2 p ) = 0.159 ðàä–1. Íàá ëþ äå íèÿ
äàëè n » 28.4 ± 1.4, n/(NDl) » 0.159 ± 0.008 ðàä–1, ò.å. î÷åíü áëèç êîå çíà -
÷å íèå.
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ïî ñêî ðîñ òè. Â ðà áî òå ïðåä ïðè íÿ òà ïî ïûò êà àï -
ïðîê ñè ìà öèè çà âè ñè ìîñ òè ÷èñ ëà ñî áû òèé îò ìî äó ëÿ ñêî ðîñ òè êîñ ìè -
÷åñ êèõ òåë â èí òåð âà ëå ñêî ðîñ òåé 11...49 êì/ñ â âè äå
n v a v v b v v( ) ( ) exp[ ( )]= - - -0
2
0 ,
ãäå a = 7.5073, b = 0.3766, v0 » 9.193 êì/ñ. Èç ðèñ. 5 âèä íî, ÷òî êîñ ìè -
÷åñ êèå òåëà, ÷àùå âñå ãî, èìå ëè ñêî ðîñòü 11...19 êì/ñ. Èç ðèñ. 5 òàê æå
ñëå äó åò, ÷òî ïðè âå äåí íàÿ àï ïðîê ñè ìà öèÿ íå îïè ñû âà åò òåëà ñî
ñêîðîñòüþ v ³ 30 êì/ñ.
Ðàñ ïðå äå ëå íèå ïî ìàñ ñàì. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ïà äå íèé ïî ìàñ -
ñàì èìå åò ìàê ñè ìóì. Åãî âîç íèê íî âå íèå îò ÷àñ òè ñâÿ çà íî ñ êî íå÷ íîé
÷ó âñòâè òåëü íîñ òüþ ñïóò íè êî âûõ äàò ÷è êîâ. Ïðè E min = 0.3 ÒÄæ ìè íè -
ìàëü íàÿ ìàñ ñà m min ìå òå î ðî è äà, êî òî ðûé ìî æåò áûòü îá íà ðó æåí ñðå -
äñòâà ìè ÍÀÑÀ, ñî ñòàâ ëÿ åò 0.2...5 ò ïðè v = 60...11 êì/ñ ñî îò âå òñòâåí -
íî. Âèä íî, ÷òî íà è áî ëåå âå ðî ÿò íîå çíà ÷å íèå ìàñ ñû (îêî ëî 10 ò) ïðå âû -
øà åò m min » 0.2...5 ò. Ýòî ïî çâî ëÿ åò ïðåä ïî ëî æèòü, ÷òî ðàñ ïðå äå ëå íèå
ìå òå î ðî è äîâ ïî ìàñ ñàì äå éñòâè òåëü íî íå ÿâ ëÿ åò ñÿ ìî íî òîí íûì. Åñëè
ýòî òàê, òî ïðè âå äåí íûå â ðà áî òàõ [3, 9, 11] ìî íî òîí íûå àï ïðîê ñè ìà -
öèè íóæ äà þò ñÿ â óòî÷ íå íè ÿõ.
Åñëè æå èñ êëþ ÷èòü èç ðàñ ñìîò ðå íèÿ ìàñ ñû m £ 4 ò, òî ñïðà âåä ëè âà
ñëå äó þ ùàÿ ñòå ïåí íàÿ àï ïðîê ñè ìà öèÿ:
lg lgn a m b= - + ,
ãäå a » 0.45, b » 1.64. Çíà ÷å íèÿ êî ýô ôè öè åí òîâ a è b çà ìåò íî îò ëè ÷à -
þò ñÿ îò êî ýô ôè öè åí òîâ â ðà áî òàõ [3, 9, 11].
54
Ë. Ô. ×ÅÐÍÎÃÎÐ
×àñ òî òà ïà äå íèé êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë. Ïðåä ñòàâ ëÿ åò îïðå äå ëåí -
íûé èí òå ðåñ îöåí êà êî ëè ÷åñ òâà âòîð æå íèé êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë â àò ìî -
ñôå ðó íàä Óêðà è íîé. Èñõî äÿ èç ñî îò íî øå íèÿ (1), ïî ëó ÷èì, ÷òî çà DT =
= 23 ãî äà ÷èñ ëî ïà äå íèé
n
N
»
cosj
p
j l
4
D D .
Ïðè ñðåä íåé äëÿ òåð ðè òî ðèè Óêðà è íû øè ðî òå j » 46°, Dj » 7°, Dl »
»15° èìå åì n » 1.24 è n T/ D » 5.38·10–2 ãîä–1. Ñðåä íèé èí òåð âàë ìåæ äó
äâó ìÿ ïà äå íè ÿ ìè ñî ñòàâ ëÿ åò îêî ëî 18.6 ãîäà. Êàæ äûé æè òåëü Óêðà è -
íû â òå ÷å íèå ñâî åé æèç íè ìî æåò ñòàòü ñâè äå òå ëåì òðåõ ïà äå íèé ìå òå -
î ðî è äîâ ìåò ðî âî ãî ðàç ìå ðà. Ñðåä íÿÿ âû ñî òà âñïû øåê ñî ñòàâ ëÿ åò z r »
»30...40 êì. Âñïûø êà â îò êðû òîé ìåñ òíîñ òè ìî æåò íà áëþ äàòü ñÿ â ðà -
äè ó ñå r = ( ) /2 1 2Rz r , ãäå R » 6400 êì. Ïðè ýòîì r » 620...715 êì.
Íà è áî ëåå âå ðî ÿò íàÿ íà ÷àëü íàÿ êè íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ êîñ ìè ÷åñ êî -
ãî òå ëà, êî òî ðîå ìî æåò âòîð ãíóòü ñÿ â àò ìîñ ôå ðó íàä òåð ðè òî ðè åé
Óêðà è íû, ñî ñòàâ ëÿ åò 0.1...1 êò ÒÍÒ. Íå ñëå äó åò îæè äàòü çà ìåò íûõ ïî -
ñëå äñòâèé îò ïà äå íèÿ òàêèõ òåë. Åñëè æå E ³ 3 êò ÒÍÒ, ïî ñëå äñòâèÿ
ìî ãóò áûòü íå òîëü êî îùó òè ìû ìè, íî è êà òàñ òðî ôè ÷åñ êè ìè [6].
×èñ ëî ïà äå íèé êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë îò èõ íà ÷àëü íîé êè íå òè ÷åñ êîé
ýíåð ãèè â èí òåð âà ëå 0.1...33 êò ÒÍÒ àï ïðîê ñè ìè ðî âà íî çà êî íîì n =
= C E a/ , èëè
lg lgn a E b= - + , b C= lg , (5)
ãäå a » 0.78 ± 0.03, b » 1.2083 ± 0.0266 — ïî êà çà òåëü ñòå ïå íè, E âû ðà -
æå íî â êò ÒÍÒ. Ïî ëó ÷åí íîå ñî îò íî øå íèå öå ëå ñî îá ðàç íî ñðàâ íèòü ñ
ïî ëó ÷åí íû ìè ðà íåå àï ïðîê ñè ìà öè ÿ ìè [3, 9, 11]. Íàï ðè ìåð, ïî äàí -
íûì [9] a = 0.90 ± 0.03, b = 0.5677 ± 0.015.  íà øåì ñëó ÷àå ýòè êî ýô ôè -
öè åí òû çà ìåò íî îò ëè ÷à þò ñÿ.
Ïðåä ñòàâ ëÿ þò ëè îïàñ íîñòü äëÿ æè òå ëåé Çåì ëè ïà äå íèÿ ìå òå î ðî -
è äîâ ìåò ðî âî ãî ðàç ìå ðà? Êàê ïî êà çà ëè íà áëþ äå íèÿ ïî ñëå äñòâèé ïà äå -
íèÿ Âè òèì ñêî ãî áî ëè äà íàä òàé ãîé, êîñ ìè ÷åñ êèå òå ëà ñ ýíåð ãè åé E ³
³3 êò ÒÍÒ è äè à ìåò ðîì îêî ëî 3 ì ñïî ñîá íû âû çâàòü çà ìåò íîå ïî âðåæ -
äå íèå ëå ñà èëè ïî ñòðî åê, à çíà ÷èò, è òðàâ ìè ðî âàòü ëþ äåé. Òå ëà, ïî äî -
áíûå Êà ðàí êàñ ñêî ìó ìå òå î ðî è äó, äè à ìåò ðîì îêî ëî 2 ì ñïî ñîá íû ïðè -
âåñ òè ê êó äà áî ëåå ñåðü åç íûì ïî ñëå äñòâè ÿì [8].
Èç äàí íûõ íà áëþ äå íèé ñëå äó åò, ÷òî ÷èñ ëî êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë, èìåâ -
øèõ ýíåð ãèþ E ³ 3 êò ÒÍÒ, ñî ñòàâ ëÿ ëî n = 27. Ïðè ýòîì êó ìó ëÿ òèâ íàÿ
îò íî ñè òåëü íàÿ ÷àñ òî òà p1 = n/N » 0.039. Çà ãîä íà âñåì çåì íîì øà ðå â
ñðåä íåì íà áëþ äà ëîñü n = 30.1 ± 8.5 ñî áû òèé. Òîã äà êó ìó ëÿ òèâ íîå ÷èñ -
ëî ïà äå íèé ìå òå î ðî è äîâ ñ E ³ 3 êò ÒÍÒ çà ãîä ðàâ íî n1 = np1 , ò. å. n1 »
»0.84...1.51 ãîä–1. Ñðåä íèé èí òåð âàë âðå ìå íè ìåæ äó ïà äå íè ÿ ìè DT1 »
»0.7...1.2 ãî äà. ×èñ ëî ïà äå íèé íà ñó øó, îò íî ñè òåëü íàÿ ïëî ùàäü êî òî -
ðîé ñî ñòàâ ëÿ åò îêî ëî 30 % îò îá ùåé ïëî ùà äè S ïî âåð õíîñ òè Çåì ëè,
n2» 0.25...0.45 ãîä–1, à èí òåð âàë âðå ìå íè DT2 » 2.2...4 ãî äà. Åñëè ïðè -
55
ÑÒÀÒÈÑÒÈ×ÅÑÊÈÅ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊÈ ÏÀÐÀÌÅÒÐΠÌÅÒÅÎÐÎÈÄÎÂ
íÿòü, ÷òî ïëî ùàäü íà ñå ëåí íûõ ïóí êòîâ ñî ñòàâ ëÿ åò 3 % îò S, òî åæå ãîä -
íîå ÷èñ ëî ïà äå íèé n3 » 0.025...0.045 ãîä–1, à èí òåð âàë âðå ìå íè ðà âåí
DT3 » 22...40 ëåò.
Äëÿ Óêðà è íû îò íî ñè òåëü íàÿ ïëî ùàäü ðàâíà
s » »cos .j j lD D 0022,
ãäå j » 46° ñ. ø., Dj » 7°, Dl » 15°. Òîã äà n2 = n s1 » 0.018...0.033, à DT2 »
»30.1...55.1 ãîäà.
Òà êèì îá ðà çîì, â òå ÷å íèå 30...55 ëåò, ò. å. çà âðå ìÿ æèç íè îä íî ãî
ïî êî ëå íèÿ, íà òåð ðè òî ðèè Óêðà è íû ìîæ íî îæè äàòü 1-2 ïà äå íèé ìå òå -
î ðî è äîâ ìåò ðî âî ãî ðàç ìå ðà ñ êè íå òè ÷åñ êîé ýíåð ãè åé íå ìå íåå 3 êò
ÒÍÒ, ñïî ñîá íî ãî âû çâàòü ðàç ðó øå íèÿ ïî ñòðî åê èëè íàñàæäåíèé è
òðàâìèðîâàòü ëþäåé.
ÂÛÂÎÄÛ
1.  ñðåä íåì åæå ãîä íî íà Çåì ëþ ïà äà åò 30.1 ± 1.8 êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë
ìåò ðî âî ãî ðàç ìå ðà.  îò äåëü íûå ãî äû èõ ÷èñ ëî ìî æåò óìåíü øàòü ñÿ
ïðè ìåð íî âäâîå èëè óâå ëè ÷è âàòü ñÿ ïðèìåðíî â ïîëòîðà ðàçà.
2. Ñðåä íÿÿ ÷àñ òî òà ïà äå íèé ìå òå î ðî è äîâ íàä Óêðà è íîé ñî ñòàâ ëÿ åò
îêî ëî 0.054 ãîä–1. Ñðåä íèé èí òåð âàë âðå ìå íè ìåæ äó äâó ìÿ ñî áû òè ÿ ìè
áëè çîê ê 18.6 ãî äàì. Ïðè âû ñî òå âñïûø êè 30...40 êì ïà äå íèå òå ëà ìî -
æåò íà áëþ äàòü ñÿ íà ðàñ ñòî ÿ íè ÿõ äî 600...700 êì.
Ñðåä íÿÿ ÷àñ òî òà ïà äå íèé ìå òå î ðî è äîâ ñ ýíåð ãè åé íå ìå íåå 3 êò
ÒÍÒ íàä Óêðà è íîé, ñïî ñîá íûõ âû çâàòü ðàç ðó øå íèÿ è òðàâ ìè ðî âà íèÿ
ëþ äåé, ñî ñòàâ ëÿ åò îêî ëî 0.018...0.033 ãîä–1. Ïðè ýòîì ñðåä íèé èí òåð -
âàë âðå ìå íè ìåæ äó äâó ìÿ ïà äå íè ÿ ìè áëèçîê ê 30.1...55.1 ãî äàì.
3. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ñî áû òèé ïî äîë ãî òàì ÿâ ëÿ åò ñÿ ïðàê òè ÷åñ -
êè ðàâ íî ìåð íûì. Ïðè ýòîì ðàñ ÷åò íàÿ îò íî ñè òåëü íàÿ ïëîò íîñòü ñî áû -
òèé ðàâ íà 1/(2 p) ðàä–1 » 0.159 ðàä–1, à ïî ëó ÷åí íàÿ èç äàí íûõ íà áëþ äå -
íèé — 0.159 ± 0.008 ðàä–1. Â òî æå âðå ìÿ àíà ëî ãè÷ íîå ðàñ ïðå äå ëå íèå
ïî øè ðî òàì ïðî ïîð öè î íàëü íî êî ñè íó ñó ãå îã ðà ôè ÷åñ êîé øè ðî òû.
Ïîñ ëå èñ êëþ ÷å íèÿ øè ðîò íîé çà âè ñè ìîñ òè ðàñ ÷åò íàÿ ïëîò íîñòü ñî áû -
òèé ðàâ íà 1/2 ðàä–1, ÷òî â p ðàç áîëü øå àíà ëî ãè÷ íîé ïëîò íîñ òè äëÿ
äîë ãîò íî ãî ðàñ ïðå äå ëå íèÿ. Îïðå äå ëå íèå ïëîò íîñ òè ñî áû òèé èç íà -
áëþ äà òåëü íûõ äàí íûõ äà ëî áëèç êèé ðå çóëü òàò 0.46 ± 0.03 ðàä–1.
4. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ïà äå íèé êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë íà Çåì ëþ ïî íà -
÷àëü íûì êè íå òè ÷åñ êèì ýíåð ãè ÿì â äè à ïà çî íå 0.1...440 êò ÒÍÒ â ñðåä -
íåì îïè ñû âà åò ñÿ ñòå ïåí íûì çà êî íîì, ÷òî êà ÷åñ òâåí íî ïîä òâåð äè ëî
ïî ëó ÷åí íûå ðà íåå çà êî íî ìåð íîñ òè, óñòà íîâ ëåí íûå ïî ìåíü øå ìó ìàñ -
ñè âó äàí íûõ. Êîëè÷åñòâåííî çàâèñèìîñòè çàìåòíî ðàçëè÷àþòñÿ.
5. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà ïà äå íèé êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë íà íà øó ïëà íå òó
ïî ñêî ðîñ òÿì â èí òåð âà ëå 11...30 êì/ñ ìî æåò áûòü àï ïðîê ñè ìè ðî âà íî
çà âè ñè ìîñ òüþ n = a v v b v v( ) exp[ ( )]- - -0
2
0 . Ïðè ýòîì íà è áî ëåå âå ðî ÿò -
íîå çíà ÷å íèå ñêî ðîñ òè ñî ñòàâ ëÿ ëî îêî ëî 14.5 êì/ñ, à s — 0.4 êì/ñ.
56
Ë. Ô. ×ÅÐÍÎÃÎÐ
6. Ðàñ ïðå äå ëå íèå ÷èñ ëà âòîð æå íèé ìå òå î ðî è äîâ â àò ìîñ ôå ðó Çåì -
ëè ïî ìàñ ñàì ìî æåò áûòü àï ïðîê ñè ìè ðî âà íî íîð ìàëü íûì è ñòå ïåí -
íûì çà êî íà ìè èëè ïîëèíîìîì òðåòüåé ñòåïåíè.
7. Ðàñ ïðå äå ëå íèå âû ñîò ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ â èí òåð âà ëå âû -
ñîò 22...55 êì îïè ñû âà åò ñÿ íîð ìàëü íûì çà êî íîì ñî ñðåä íåé âû ñî òîé
36.7 ± 0.5 êì è s » 7.2 êì. Ýòîò çà êîí îò íî ñèò ñÿ ê êà ìåí íûì ìå òå î ðî è -
äàì ìà ëîé è ñðåä íåé ïðî ÷íîñ òè. Êîñ ìè ÷åñ êèå òå ëà ìà ëîé ïðî ÷íîñ òè
(êî ìåò íî ãî òè ïà), êî òî ðûõ áû ëî îêî ëî 7.0 %, âû ñâå ÷è âà ëèñü â äè à ïà -
çî íå âû ñîò 55...74 êì. Âû ñî òà ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ äëÿ òåë ïî âû -
øåí íîé ïðî ÷íîñ òè ñî ñòàâ ëÿ ëà 15...24 êì. Èõ äî ëÿ ñî ñòàâ ëÿ ëà îêî ëî
6.6 % îò âñåõ íà áëþ äà å ìûõ òåë.
8. Êîððåëÿöèîííàÿ çàâèñèìîñòü «íà÷àëüíàÿ ìàññà — íà÷àëüíàÿ
êèíåòè÷åñêàÿ ýíåðãèÿ» êîíöåíòðèðîâàëàñü îêîëî ïðÿìîé ëèíèè,
îïèñûâàþùåé ëèíåéíóþ çàâèñèìîñòü. Íåçíà÷èòåëüíûå îòêëîíåíèÿ
îò ýòîé çàâèñèìîñòè ñâÿçàíû ñ âàðèàöèÿìè ñêîðîñòè êîñìè÷åñêèõ òåë.
9. Êîð ðå ëÿ öè îí íûå äè àã ðàì ìû «âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê ñè ìàëü íî ãî
ñâå ÷å íèÿ — íà ÷àëü íàÿ êè íå òè ÷åñ êàÿ ýíåð ãèÿ», «âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê -
ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ — íà ÷àëü íàÿ ñêî ðîñòü» è «âû ñî òà îá ëàñ òè ìàê -
ñè ìàëü íî ãî ñâå ÷å íèÿ — êâàä ðàò íà ÷àëü íîé ñêî ðîñ òè» îêà çà ëèñü ñèëü -
íî ðàç ìû òû ìè. Ýòî îá óñëîâ ëå íî ðàç íû ìè ðàç ìå ðà ìè òåë, ðàç íîé
ïëîòíîñòüþ âåùåñòâà, ðàçíûìè óãëàìè âõîäà â àòìîñôåðó è ò. ä.
1. Äè íà ìè ÷åñ êèå ïðî öåñ ñû â ãå îñ ôå ðàõ. Âû ïóñê 5. Ãå î ôè çè ÷åñ êèå ýô ôåê òû ïà äå íèÿ
×å ëÿ áèí ñêî ãî ìå òå î ðî è äà: ñáîð íèê íà ó÷íûõ òðó äîâ ÈÄà ÐÀÍ. Ñïå öè àëü íûé
âû ïóñê. Ìîñ êâà.: ÃÅÎÑ. 2014. 160 ñ.
2. Êà òàñ òðî ôè ÷åñ êèå âîç äå éñòâèÿ êîñ ìè ÷åñ êèõ òåë / Ïîä ðåä. Â. Â. Àäóøêèíà, È. Â.
Íåì ÷è íî âà — Ì.: ÈÊÖ «Àêàäåìêíèãà». 2005. 310 ñ.
3. Êðó ÷è íåí êî Â. Ã. Ìà òå ìà òè÷ íî-ô³çè÷ íèé àíàë³ç ìå òå îð íî ãî ÿâè ùà. Êè¿â: Íà ó êî âà
äóì êà. 2012. 294 ñ.
4. ×åð íî ãîð Ë. Ô. Ôè çè êà è ýêî ëî ãèÿ êà òàñ òðîô. Õàðü êîâ.: ÕÍÓ èìå íè Â. Í. Êà ðà çè -
íà. 2012. 556 ñ.
5. ×åð íî ãîð Ë. Ô. Ïëàç ìåí íûå, ýëåê òðî ìàã íèò íûå è àêóñ òè ÷åñ êèå ýô ôåê òû ìå òå î ðè -
òà «×å ëÿ áèíñê». Èíæå íåð íàÿ ôè çè êà. 2013. 8. Ñ. 23—40.
6. ßçåâ Ñ. À., Àíòèïèí Â. Ã. Ïî ñëå äàì Âè òèì ñêî ãî áî ëè äà. Çåì ëÿ è Âñå ëåí íàÿ. 2004.
¹ 5. Ñ. 59—72.
7. Beech M., Steel D. On the definition of the term «meteoroid». Quart. J. Roy. Astron. Soc.
1995. 36. P. 281—284.
8. Brown P., ReVelle D. O., Silber E. A., et al. Analysis of a crater-forming meteorite
impact in Peru. J. Geophys. Res. 2008. 113, E09007, doi: 10.1029/2008JE003105.
9. Brown P. G., Spalding R. E., ReVelle D. O., Tagliaferri E., Worden S. P. The flux of
small near-Earth objects colliding with the Earth. Nature. 2002. 420, 6913. P.
294—296.
10. Ceplecha Z. Influx of interplanetary bodies onto Earth. Astron. and Astrophys. 1992.
263. P. 361—366.
11. Nemchinov I. V., Svetsov V. V., Kosarev I. B., et al. Assessment of kinetic energy of
meteoroids detected by satellite-based light sensors. Icarus. 1997. 130. P. 259—274.
12. Oberst J., Molau S., Heinlein D., et al. The «European Fireball Network»: Current
status and futures prospects. Meteorit. Planet. Sci. 1998. 33. P. 49—56.
13. Popova O., Borovi�ka J., Hartman W. K., et al. Very low strength of interplanetary
meteoroids and small asteroids. Meteorit. Planet. Sci. 2011. 46. P. 1525—1550.
57
ÑÒÀÒÈÑÒÈ×ÅÑÊÈÅ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊÈ ÏÀÐÀÌÅÒÐΠÌÅÒÅÎÐÎÈÄÎÂ
14. Popova O. P., Jenniskens P., Emelyanenko V., et al. Chelyabinsk airburst, damage
assessment, meteorite recovery, and characterization. Science. 2013. 342. P. 1069—
1073.
15. Popova O. P., Jenniskens P., Emelyanenko V., et al. Supplementary material for
Chelyabinsk airburst, damage assessment, meteorite, and characterization. Science.
2013. 145 p.
16. ReVelle D. O. Historical detection of atmospheric impacts by large bolides using
acoustic gravity waves Near-Earth Objects / Ed. J. Remo. Ann. Acad. Sci. 1997. 822.
P. 284—302.
17. Rubin A. E., Grossman J. N. Meteorite and meteoroid: New comprehensive definitions.
Meteorit. Planet. Sci. 2010. 45, N 1. P. 114—122.
18. Tagliaferri E., Spalding R., Jacobs C., et al. Detection of meteoroid impacts by optical
sensors in Earth orbit hazards due to comets and asteroids / Ed. T. Gehrels. Tucson;
London: Univer. Arizona Press. 1994. P. 199—220.
Ñòàòüÿ ïî ñòó ïè ëà â ðå äàê öèþ 12.09.2017
Ë. Ô. ×îð íî ãîð
Õàðê³â ñüêèé íà ö³ î íàëü íèé óí³ âåð ñè òåò ³ìå í³ Â. Í. Êà ðà ç³íà, Õàðê³â, Óêðà¿íà
ÑÒÀÒÈÑÒÈ×Ͳ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊÈ ÏÀÐÀÌÅÒв ÌÅÒÅÎÐίIJÂ
 ÀÒÌÎÑÔÅв ÇÅÌ˲
Çà äà íè ìè ñó ïóò íè êî âèõ ñïîñ òå ðå æåíü ÍÀÑÀ, âè êî íà íèõ â 1994—2016 ðð., îö³íå íî
ñòà òèñ òè÷í³ õà ðàê òå ðèñ òè êè ìå òå î ðî¿ä³â ç ê³íå òè÷ íîþ åíåð㳺þ â³ä 0.1 äî 440 êò
ÒÍÒ. Ïî áó äî âà íî òà ïðî à íàë³çî âà íî ðîç ïîä³ëè ê³ëüêîñò³ ïà äà þ ÷èõ ìå òå î ðî¿ä³â â³ä
çíà ÷åíü ¿õíüî¿ ïî ÷àò êî âî¿ ê³íå òè÷ íî¿ åíåð㳿, ïî ÷àò êî âî¿ øâèä êîñò³, ïî ÷àò êî âî¿
ìà ñè, âè ñî òè òà ãå îã ðàô³÷íèõ êî îð äè íàò îá ëàñò³ ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâ³÷åí íÿ, à òà êîæ
ðî êó ïàä³ííÿ. Ïî áó äî âà íî êî ðå ëÿö³éí³ çà ëåæ íîñò³ «ìà ñà — ïî ÷àò êî âà ê³íå òè÷ íà
åíåðã³ÿ», «âè ñî òà ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâ³÷åí íÿ — ïî ÷àò êî âà ê³íå òè÷ íà åíåðã³ÿ» òà
«âè ñî òà ìàê ñè ìàëü íî ãî ñâ³÷åí íÿ — ïî ÷àò êî âà øâèäê³ñòü» (êâàä ðàò ïî ÷àò êî âî¿
øâèä êîñò³).
Êëþ ÷îâ³ ñëî âà: ìå òå î ðî¿ äè, ñòà òèñ òè÷í³ õà ðàê òå ðèñ òè êè, îñíîâí³ ïà ðà ìåò ðè,
àï ðî ê ñè ìàö³éí³ çà ëåæ íîñò³.
L. F. Chernogor
V. N. Karazin Kharkiv National University, Ukraine
STATISTICAL CHARACTERISTICS OF DATA ON METEOROIDS
IN THE TERRESTRIAL ATMOSPHERE
NASA satellite-based observations collected during 1994—2016 have been used to
estimate the statistical characteristics of meteoroids in the 0.1 — 440 kilotons TNT kinetic
energy range. The data on the celestial bodies entering the Earth's atmosphere were binned
with regard to their initial kinetic energy, initial velocity, initial mass, altitude and
geographic coordinates of maximum luminosity, and the year of entering the atmosphere,
and the corresponding histograms have been computed and analyzed. The plots showing
correlations between the mass — initial kinetic energy, altitude of maximum luminosity —
initial kinetic energy pairs have been made and altitude of maximum luminosity — initial
velocity (initial velocity square).
Keywords: meteoroids, statistical characteristics, main parameters, fitted dependences.
58
Ë. Ô. ×ÅÐÍÎÃÎÐ
|