Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы
Методом ПЦР проанализирован молекулярно-генетический полиморфизм ДНК для выявления ДНК-маркеров гена Cbf2 у близких по происхождению видов Hordeum vulgare L. и Triticum aestivum L. Показан полиморфизм ДНК сортов ячменя и мягкой пшеницы, контрастных по низкотемпературной толерантности. Детектируемый...
Збережено в:
| Дата: | 2008 |
|---|---|
| Автори: | , , , , |
| Формат: | Стаття |
| Мова: | Russian |
| Опубліковано: |
Інститут молекулярної біології і генетики НАН України
2008
|
| Назва видання: | Біополімери і клітина |
| Теми: | |
| Онлайн доступ: | http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/157673 |
| Теги: |
Додати тег
Немає тегів, Будьте першим, хто поставить тег для цього запису!
|
| Назва журналу: | Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine |
| Цитувати: | Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы / И.А. Балашова, М.С. Бальвинская, В.И. Файт, М.В. Галаева, Ю.М. Сиволап // Біополімери і клітина. — 2008. — Т. 24, № 2. — С. 129-134. — Бібліогр.: 17 назв. — рос., англ. |
Репозитарії
Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine| id |
irk-123456789-157673 |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| spelling |
irk-123456789-1576732019-06-21T01:26:26Z Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы Балашова, И.А. Бальвинская, М.С. Файт, В.И. Галаева, М.В. Сиволап, Ю.М. Геном та його регуляція Методом ПЦР проанализирован молекулярно-генетический полиморфизм ДНК для выявления ДНК-маркеров гена Cbf2 у близких по происхождению видов Hordeum vulgare L. и Triticum aestivum L. Показан полиморфизм ДНК сортов ячменя и мягкой пшеницы, контрастных по низкотемпературной толерантности. Детектируемый в данном эксперименте полиморфизм между яровыми и озимыми генотипами не обусловлен различиями по типу развития. Высказано предположение о том, что наличие выявляемых полиморфных локусов ДНК коррелирует с присутствием различнх аллелей гена Cbf2 у генотипов с высокой и низкой устойчивостью к холодовому стрессу. Рассмотрена возможность использования ПЦР для детекции слабоморозостойких генотипов мягкой пшеницы. Методом ПЛР проаналізовано молекулярно-генетичний поліморфізм ДНК для виявлення ДНК-маркерів гена Cbf2 двох близьких за походженням видів Hordeum vulgare L. і Triticum aestivum L. Показано чіткий поліморфізм ДНК сортів ячменю та м’якої пшениці, контрастних за низькотемпературною толерантністю. Визначений в експерименті поліморфізм між ярими та озимими генотипами не пов’язаний з розбіжностями за типом розвитку. Зроблено припущення стосовно того, що наявність поліморфних локусів ДНК обумовлена присутністю різних алелів гена Cbf2 у генотипів з високою та низькою стійкістю до низькотемпературного стресу. Розглянуто можливість використання ПЛР для детекції слабоморозостійких генотипів м’якої пшениці. Polymorphism in the genotypes of barley and soft wheat, contrast in high and low temperature tolerance, was detected by STS-PCR-analysis with primers, directed to Cbf2 gene. It is supposed that polymorphic DNA-loci are associated with the presence of Cbf2 gene in different allelic state in genotypes with high and low cold stress tolerance. 2008 Article Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы / И.А. Балашова, М.С. Бальвинская, В.И. Файт, М.В. Галаева, Ю.М. Сиволап // Біополімери і клітина. — 2008. — Т. 24, № 2. — С. 129-134. — Бібліогр.: 17 назв. — рос., англ. 0233-7657 DOI: http://dx.doi.org/10.7124/bc.00079A http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/157673 633.16:575 ru Біополімери і клітина Інститут молекулярної біології і генетики НАН України |
| institution |
Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine |
| collection |
DSpace DC |
| language |
Russian |
| topic |
Геном та його регуляція Геном та його регуляція |
| spellingShingle |
Геном та його регуляція Геном та його регуляція Балашова, И.А. Бальвинская, М.С. Файт, В.И. Галаева, М.В. Сиволап, Ю.М. Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы Біополімери і клітина |
| description |
Методом ПЦР проанализирован молекулярно-генетический полиморфизм ДНК для выявления ДНК-маркеров гена Cbf2 у близких по происхождению видов Hordeum vulgare L. и Triticum aestivum L. Показан полиморфизм ДНК сортов ячменя и мягкой пшеницы, контрастных по низкотемпературной толерантности. Детектируемый в данном эксперименте полиморфизм между яровыми и озимыми генотипами не обусловлен различиями по типу развития. Высказано предположение о том, что наличие выявляемых полиморфных локусов ДНК коррелирует с присутствием различнх аллелей гена Cbf2 у генотипов с высокой и низкой устойчивостью к холодовому стрессу. Рассмотрена возможность использования ПЦР для детекции слабоморозостойких генотипов мягкой пшеницы. |
| format |
Article |
| author |
Балашова, И.А. Бальвинская, М.С. Файт, В.И. Галаева, М.В. Сиволап, Ю.М. |
| author_facet |
Балашова, И.А. Бальвинская, М.С. Файт, В.И. Галаева, М.В. Сиволап, Ю.М. |
| author_sort |
Балашова, И.А. |
| title |
Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы |
| title_short |
Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы |
| title_full |
Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы |
| title_fullStr |
Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы |
| title_full_unstemmed |
Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы |
| title_sort |
использование пцр-анализа для маркирования генов семейства cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы |
| publisher |
Інститут молекулярної біології і генетики НАН України |
| publishDate |
2008 |
| topic_facet |
Геном та його регуляція |
| url |
http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/157673 |
| citation_txt |
Использование ПЦР-анализа для маркирования генов семейства Cbf, контролирующих низкотемпературную акклиматизацию у ячменя и мягкой пшеницы / И.А. Балашова, М.С. Бальвинская, В.И. Файт, М.В. Галаева, Ю.М. Сиволап // Біополімери і клітина. — 2008. — Т. 24, № 2. — С. 129-134. — Бібліогр.: 17 назв. — рос., англ. |
| series |
Біополімери і клітина |
| work_keys_str_mv |
AT balašovaia ispolʹzovaniepcranalizadlâmarkirovaniâgenovsemejstvacbfkontroliruûŝihnizkotemperaturnuûakklimatizaciûuâčmenâimâgkojpšenicy AT balʹvinskaâms ispolʹzovaniepcranalizadlâmarkirovaniâgenovsemejstvacbfkontroliruûŝihnizkotemperaturnuûakklimatizaciûuâčmenâimâgkojpšenicy AT fajtvi ispolʹzovaniepcranalizadlâmarkirovaniâgenovsemejstvacbfkontroliruûŝihnizkotemperaturnuûakklimatizaciûuâčmenâimâgkojpšenicy AT galaevamv ispolʹzovaniepcranalizadlâmarkirovaniâgenovsemejstvacbfkontroliruûŝihnizkotemperaturnuûakklimatizaciûuâčmenâimâgkojpšenicy AT sivolapûm ispolʹzovaniepcranalizadlâmarkirovaniâgenovsemejstvacbfkontroliruûŝihnizkotemperaturnuûakklimatizaciûuâčmenâimâgkojpšenicy |
| first_indexed |
2025-07-14T10:05:59Z |
| last_indexed |
2025-07-14T10:05:59Z |
| _version_ |
1837616395225923584 |
| fulltext |
ÃÅÍÎÌ ² ÉÎÃÎ ÐÅÃÓËßÖ²ß
Èñïîëüçîâàíèå ÏÖÐ-àíàëèçà äëÿ ìàð êè ðî âà íèÿ
ãå íîâ ñå ìå éñòâà Cbf, êîí òðî ëè ðó þ ùèõ
íèç êî òåì ïå ðà òóð íóþ àê êëè ìà òè çà öèþ ó ÿ÷ ìå íÿ
è ìÿã êîé ïøå íè öû
È. À. Áà ëà øî âà, Ì. Ñ. Áàëü âèí ñêàÿ, Â. È. Ôàéò1, Ì. Â. Ãà ëà å âà, Þ. Ì. Ñè âî ëàï
Þæíûé áè î òåõ íî ëî ãè ÷åñ êèé öåíòð â ðàñ òå íè å âî äñòâå ÓÀÀÍ
Îâè äè î ïî ëüñêàÿ äîð., 3, Îäåñ ñà, 65036, Óêðà è íà
1Ñå ëåê öè îí íî-ãå íå òè ÷åñ êèé èí ñòè òóò ÓÀÀÍ
Îâè äè î ïî ëüñêàÿ äîð., 3, Îäåñ ñà, 65036, Óêðà è íà
genom2005@ukr.net
Ìå òî äîì ÏÖÐ ïðî à íà ëè çè ðî âàí ìî ëå êó ëÿð íî-ãå íå òè ÷åñ êèé ïî ëè ìîð ôèçì ÄÍÊ äëÿ âû ÿâ ëå íèÿ
ÄÍÊ-ìàð êå ðîâ ãåíà Cbf2 ó áëèç êèõ ïî ïðî èñ õîæ äå íèþ âè äîâ Hordeum vulgare L. è Triticum aestivum L.
Ïî êà çàí ïî ëè ìîð ôèçì ÄÍÊ ñî ðòîâ ÿ÷ ìå íÿ è ìÿã êîé ïøå íè öû, êîí òðàñ òíûõ ïî íèç êî òåì ïå ðà òóð -
íîé òî ëå ðàí òíîñ òè. Äå òåê òè ðó å ìûé â äàí íîì ýêñ ïå ðè ìåí òå ïî ëè ìîð ôèçì ìåæ äó ÿðî âû ìè è îçè -
ìû ìè ãå íî òè ïà ìè íå îá óñëîâ ëåí ðàç ëè ÷è ÿ ìè ïî òèïó ðàç âè òèÿ. Âûñ êà çà íî ïðåä ïî ëî æå íèå î òîì,
÷òî íà ëè ÷èå âû ÿâ ëÿ å ìûõ ïî ëè ìîð ôíûõ ëî êó ñîâ ÄÍÊ êîð ðå ëè ðó åò ñ ïðè ñó òñòâè åì ðàç ëè÷íõ àë ëå ëåé
ãåíà Cbf2 ó ãå íî òè ïîâ ñ âû ñî êîé è íèç êîé óñòîé ÷è âîñ òüþ ê õî ëî äî âî ìó ñòðåñ ñó. Ðàñ ñìîò ðå íà âîç -
ìîæ íîñòü èñ ïîëü çî âà íèÿ ÏÖÐ äëÿ äå òåê öèè ñëà áî ìî ðî çîñ òîé êèõ ãå íî òè ïîâ ìÿã êîé ïøå íè öû.
Êëþ ÷å âûå ñëî âà: ÿ÷ ìåíü, ïøå íè öà, ìî ðî çîñ òîé êîñòü, Cbf-ãåíû, ÏÖÐ.
Ââå äå íèå. Íèç êàÿ òåì ïå ðà òó ðà ÿâ ëÿ åò ñÿ îäíèì èç
íà è áî ëåå âàæ íûõ àáè î òè ÷åñ êèõ ôàê òî ðîâ, íå ãà -
òèâ íî âëè ÿ þ ùèõ íà ðàñ ïðîñ òðà íå íèå è óðî æàé ðàñ -
òå íèé. Òðî ïè ÷åñ êèå è ñóá òðî ïè ÷åñ êèå âèäû íå ïðè -
ñïî ñîá ëå íû ê ñó ùåñ òâî âà íèþ ïðè òåì ïå ðà òó ðàõ
íèæå 10 oC, â òî âðå ìÿ êàê ðàñ òå íèÿ óìå ðåí íî ãî
êëè ìà òà, â ÷àñ òíîñ òè çëà êè, âû æè âà þò â óñëî âè ÿõ
åå ñó ùåñ òâåí íîãî ïî íè æå íèÿ [1, 2]. Ñïî ñîá íîñòü
ïå ðå íî ñèòü çíà ÷è òåëü íîå ñíè æå íèå òåì ïå ðà òó ðû
îá óñëîâ ëå íà äâó ìÿ çà ùèò íû ìè ìå õà íèç ìà ìè – ÿðî -
âè çà öè åé è íèç êî òåì ïå ðà òóð íîé àê êëè ìà òè çà öè åé.
Ïîñ ëåä íÿÿ ïðî õî äèò ïðè íèç êèõ ïî ëî æè òåëü íûõ
òåì ïå ðà òó ðàõ è ÿâ ëÿ åò ñÿ ýòà ïîì, íå îá õî äè ìûì äëÿ
ïå ðå ñòðîé êè ìå òà áî ëèç ìà è ïîä ãî òîâ êè ðàñ òå íèÿ ê
äëè òåëü íî ìó âîç äå éñòâèþ îò ðè öà òåëü íûõ òåì ïå -
ðà òóð. Òàê, íà ïðè ìåð, ïøå íè öà, ðàñ òó ùàÿ â íîð -
ìàëü íûõ òåì ïå ðà òóð íûõ óñëî âè ÿõ, ïðè ðåç êîì
îõëàæ äå íèè äî –5 îC ïî ãè áà åò, òîãäà êàê ïðè ïðåä -
âà ðè òåëü íîé àê êëè ìà òè çà öèè ìî æåò âû äåð æè âàòü
òåì ïå ðà òó ðó äî –20 îC è íèæå [3]. Èçìå íå íèå òåì -
ïå ðà òóð íî ãî ðå æè ìà ïðè âî äèò ê óìåíü øå íèþ èëè
ïðå êðà ùå íèþ ðîñ òà ðàñ òå íèÿ, ðåç êî ìó âîç ðàñ òà -
íèþ êîí öåí òðà öèè èî íîâ Ñà2+, èç ìå íå íèþ ïðî íè -
öà å ìîñ òè ìåì áðàí è èõ ëè ïèä íî ãî ñî ñòà âà, óâå ëè -
÷å íèþ óðîâ íÿ ñî äåð æà íèÿ àí òè îê ñè äàí òîâ è
àá ñöè çî âîé êèñ ëî òû, óìåíü øå íèþ ñî äåð æà íèÿ
âîäû â òêà íÿõ, èç ìå íå íèþ ñî ñòà âà ñà õà ðîâ è ìíî -
ãèì äðó ãèì ïðî öåñ ñàì [4–6] .
129
ISSN 0233-7657. Á³îïîë³ìåðè ³ êë³òèíà. 2008. Ò. 24. ¹ 2
Ó È. À. ÁÀËÀØÎÂÀ, Ì. Ñ. ÁÀËÜÂÈÍÑÊÀß, Â. È.ÔÀÉÒ, Ì. Â. ÃÀËÀÅÂÀ,
Þ. Ì. ÑÈÂÎËÀÏ, 2008
Îòâåò íàÿ ðå àê öèÿ îðãà íèç ìà íà íå áëà ãîï ðè ÿò -
íûå ôàê òîðû îá óñëîâ ëå íà èç ìå íå íè åì ãåí íîé ýêñ -
ïðåñ ñèè. Èçâåñ òíî, ÷òî íèç êî òåì ïå ðà òóð íàÿ òî ëå -
ðàí òíîñòü êîí òðî ëè ðó åò ñÿ ìíî æåñ òâîì ãå íîâ, ýêñ -
ïðåñ ñèÿ êî òî ðûõ èìå åò êàñ êàä íûé õà ðàê òåð.
Èçâåñ òíû ðà áî òû ñ èñ ïîëü çî âà íè åì ìå òî äîâ ìî ëå -
êó ëÿð íî ãî àíà ëè çà, â êî òî ðûõ ïî êà çà íî, ÷òî íèç êàÿ
òåì ïå ðà òó ðà èí äó öè ðó åò ðÿä ñòðåñ ñî âûõ ãå íîâ, ãäå
îäíè ìè èç ïåð âûõ â êàñ êàä íûé ïðî öåññ âêëþ ÷à þò -
ñÿ ãå íû ñå ìå éñòâà Cbf [7].
Cbf-ãå íû êî äè ðó þò áåë êè – ôàê òî ðû òðàíñ êðèï -
öèè íå êî òî ðûõ ãå íîâ ñå ìåéñòâ Cor, Lea, Wcs è äð.,
îá ú å äè íåí íûõ â Cbf-ðå ãó ëîí. CBF-áåë êè óçíà þò
ñïå öè ôè ÷åñ êèå ðå ãó ëÿ òîð íûå ýëå ìåí òû (CRT/
DRE) â ïðî ìî òîð íîé çî íå ñâî èõ öå ëå âûõ ãå íîâ è
èí äó öè ðó þò èõ ýêñ ïðåñ ñèþ [8]. Èçó ÷å íèå Cbf-ãå -
íîâ íå êî òî ðûõ âè äîâ çëà êîâ, ñðå äè êî òî ðûõ ÿ÷ ìåíü
è ðèñ, âû ÿ âè ëî, ÷òî òåï ëî ëþ áè âûå âè äû òàê æå íå -
ñóò ãå íû äàí íî ãî ñå ìå éñòâà, íî, íà ïðè ìåð, ó ðè ñà
òîëü êî îäèí èç òðåõ ãå íîâ Cbf èí äó öè ðó åò ñÿ íèç êîé
òåì ïå ðà òó ðîé è ôóíê öè î íàëü íî ñî îò âå òñòâó åò ãå íó
Cbf1 ÿ÷ ìå íÿ, ÷òî íå äîñ òà òî÷ íî äëÿ ïî ëíî öåí íîé
àê êëè ìà òè çà öèè. Òðàí ñãåí íûå ðàñ òå íèÿ ðè ñà è òî -
ìà òîâ, ñî äåð æà ùèå ãå íû Cbf àðà áè äîï ñè ñà, äå ìî -
íñòðè ðó þò ðåç êîå âîçðàñòàíèå óðîâ íÿ óñòîé ÷è âîñ -
òè ê íèç êèì òåì ïå ðà òó ðàì [9].
Cbf-ãå íû ÿ÷ ìå íÿ ðàç ìå ùå íû â 5HL õðî ìî ñî ìå â
îá ëàñ òè, áëèç êîé ê ãå íó Fr-Í2 [10]. Ïðåä ïî ëà ãà þò
[8], ÷òî ó ìÿã êîé ïøå íè öû Cbf-ãå íû òàê æå íà õî äÿò -
ñÿ â õðî ìî ñî ìàõ 5-é ãî ìå î ëî ãè÷ íîé ãðóï ïû è äîñ -
òà òî÷ íî òåñ íî ñöåï ëå íû ñ ãå íà ìè Fr. Òà êèì îá ðà -
çîì, 5L õðî ìî ñî ìû ïøå íè öû è ÿ÷ ìå íÿ (5ÍL) ñî äåð -
æàò ãå íû, êîí òðî ëè ðó þ ùèå ÷ó âñòâè òåëü íîñòü ê
ÿðî âè çà öèè, ìî ðî çîñ òîé êîñòü è àê êëè ìà òè çà öèþ.
 íà ñòî ÿ ùåå âðå ìÿ ó ÿ÷ ìå íÿ è ïøå íè öû âû ÿâ ëå íû
20 ãå íîâ Cbf, îðãà íè çî âàí íûõ â òðè ñóá ñå ìå éñòâà
[11]. Íà êîï ëåí íàÿ áà çà äàí íûõ ñâè äå ò åëüñòâó åò î
÷ðåç âû ÷àé íî âàæ íîé ðî ëè íèç êî òåì ïå ðà òóð íîé àê -
êëè ìà òè çà öèè äëÿ äîñ òè æå íèÿ âû ñî êî ãî óðîâ íÿ ìî -
ðî çîñ òîé êîñ òè. Âûñ êà çà íî ïðåä ïî ëî æå íèå î òîì,
÷òî ãå íå òè ÷åñ êèå ðàç ëè ÷èÿ â íèç êî òåì ïå ðà òóð íîé
óñòîé ÷è âîñ òè ìåæ äó îçè ìû ìè è ÿðî âû ìè ãå íî òè -
ïà ìè îá óñëîâ ëå íû ñòðóê òóð íû ìè è ôóíê öè î íàëü -
íû ìè îò ëè ÷è ÿ ìè â êëàñ òå ðå Cbf-ãå íîâ [10].
Èçó ÷å íèå íèç êî òåì ïå ðà òóð íîé òî ëå ðàí òíîñ òè,
â îñíîâ íîì, íà ïðàâ ëå íî íà èäåí òè ôè êà öèþ ñòðåñ -
ñî âûõ ãå íîâ, âû ÿâ ëå íèå îñî áåí íîñ òåé èõ îðãà íè çà -
öèè è ôóíê öè î íàëü íîé çíà ÷è ìîñ òè.  ñó ùåñ òâåí íî
ìåíü øåé ñòå ïå íè ðàñ ñìàò ðè âà åò ñÿ âîç ìîæ íîñòü èñ -
ïîëü çî âà íèÿ íà êîï ëåí íûõ äàí íûõ äëÿ ïî âû øå íèÿ
ýô ôåê òèâ íîñ òè àíà ëè çà ñå ëåê öè îí íî ãî ìà òå ðè à ëà è
îò áî ðà íà è áî ëåå ïðî äóê òèâ íûõ, óñòîé ÷è âûõ ê íèç -
êî òåì ïå ðà òóð íî ìó âîç äå éñòâèþ ãå íî òè ïîâ. Ïðè ìå -
íå íèå ìå òî äîâ ìî ëå êó ëÿð íî-ãå íå òè ÷åñ êî ãî àíà ëè -
çà ÄÍÊ, â òîì ÷èñ ëå ÏÖÐ, ïî çâî ëÿ åò âû ÿâ ëÿòü ñïå -
öè ôè ÷åñ êèå ó÷àñ òêè ÄÍÊ, òåñ íî ñöåï ëåí íûå ñ
îïðå äå ëåí íû ìè ñòðåñ ñî âû ìè ãåíàìè.
Öåëü ðà áî òû ñî ñòî ÿ ëà â àíà ëèçå ìî ëå êó ëÿð -
íî-ãå íå òè ÷åñ êî ãî ïî ëè ìîð ôèç ìà ÄÍÊ ìå òî äîì
STS-ÏÖÐ äëÿ âû ÿâ ëå íèÿ ÄÍÊ-ìàð êå ðîâ ãåíà Cbf2 ó
áëèç êî ðî äñòâåí íûõ âè äîâ Hordeum vulgare L. è
Triticum aestivum L.
Äàí íîå èñ ñëå äî âà íèå ïðåä ñòàâ ëÿ åò ñî áîé íà -
÷àëü íûé ýòàï âû ÿâ ëå íèÿ ïî òåí öè àëü íûõ ÄÍÊ-ìàð -
êå ðîâ ãåíîâ, êîí òðî ëè ðó þ ùèõ íèç êî òåì ïå ðà òóð -
íóþ òî ëå ðàí òíîñòü.
Ìà òå ðè à ëû è ìå òî äû. Ðàñ òè òåëü íûé ìà òå -
ðè àë. Ìà òå ðè à ëîì äëÿ èñ ñëå äî âà íèÿ ñëó æè ëè:
– 13 ñî ðòîâ ÿðî âî ãî ÿ÷ ìå íÿ (Ãåòü ìàí, Ãî íàð,
Ýäåì, Íå çà ëåæ íèé, Îáî ëîíü, Ïå ðå ìîæ íûé, Ðîñü,
Îäåñ ñêèé 111, Îäåñ ñêèé 82, Ëî òîñ, Íå âà äà, Êî ðî íà,
Òà áî ðà);
– 4 ñî ðòà-äâó ðó÷ êè (Îñíî âà, Ðî ñà âà, Òàé íà, Òà -
ìàíü);
– 12 ñî ðòîâ îçè ìî ãî ÿ÷ ìå íÿ (Áå ìèð, Âà âè ëîí,
Ìè õàé ëî, Ìà íàñ, Ñêî ðî õîä, Ñåê ðåò, Öèê ëîí, Ïàë -
ëè äóì 77, Îäåñ ñêèé 165, Îäåñ ñêèé 167, Êî çûðü,
Êðî ìîç);
– 8 ñî ðòîâ ÿðî âîé ïøå íè öû ðàç ëè÷ íûõ ýêî ëî -
ãî-ãå îã ðà ôè ÷åñ êèõ çîí (Santa Catalina (Àðãåíòèíà),
Frontana (Áðà çè ëèÿ), Kentana (Ìåê ñè êà), Bledsol
(ÑØÀ), Sonalika (Èíäèÿ), Beacon (Êå íèÿ),
Cocoraqua (Ìåê ñè êà), ÀÍÊ-18 (ÐÔ));
– èçî ãåí íûå ïî Vrn-ãå íàì ëè íèè (ñî ðòà Îäåñ -
ñêàÿ 16, Ìè ðî íîâ ñêàÿ 808, Ñêî ðîñ ïåë êà 3á);
– 44 ñî ðòà îçè ìîé ïøå íè öû, ïðå è ìó ùåñ òâåí íî
îò å ÷åñ òâåí íî ãî ïðî èñ õîæ äå íèÿ, ðàç ëè ÷à þ ùèõ ñÿ ïî
ìî ðî çîñ òîé êîñ òè [14–16] (âû ñî êî ìî ðî çîñ òîé êèå:
Îäåñ ñêàÿ 16, Ìè ðî íîâ ñêàÿ 808, Àëüáèäóì 114,
Óëüÿ íîâ êà, Îäîì, Îìñêàÿ îçè ìàÿ, Óëüÿ íîâ êà; ñðåä -
íå ìî ðî çîñ òîé êèå: Áå çîñ òàÿ 1, Áðè ãàí òè íà, Áðèç,
Ïðîã ðåññ, Ôå äî ðîâ êà, Äîí ñêàÿ ï/ê, Ïðè ìà îäåñ -
130
ÁÀËÀØÎÂÀ È. À. È ÄÐ.
ñêàÿ, Çóñ òðè÷, Ëå ëå êà, Ôàí òà çèÿ, ×àé êà, Îäîì,
Îìñêàÿ 3, Ëó çà íîâ êà îäåñ ñêàÿ, Ýðèò ðîñ ïåð ìóì 604,
Çíà õèä êà îäåñ ñêàÿ, Þíà, Vakka, Mercia; ñëà áî ìî -
ðî çîñ òîé êèå: Bandit, Namba-Komugi, Triple Dirk C,
×åð âî íà, Ïàí íà, Îäåñ ñêàÿ êðàñ íî êî ëî ñàÿ, Ñêî ðîñ -
ïåë êà 3á, Îáðèé, Þáè ëåé íàÿ 75). Ïîìèìî òî ãî,
ïðî à íà ëè çè ðî âà íû ÄÍÊ ñî ðòîâ Áî íàò êà, Êî î ïå ðà -
òîð êà, Norin 1, Capelle-Desprez, Îëüâèÿ, Ñòðó ìîê,
Þííàò îäåñ ñêèé, Íè êî íèÿ, Ëà äà îäåñ ñêàÿ.
Âû äå ëå íèå è àì ïëè ôè êà öèÿ ãå íîì íîé ÄÍÊ. Âû -
ñî êî ìî ëå êó ëÿð íóþ ÄÍÊ âû äå ëÿ ëè èç ïÿ òè äíåâ íûõ
ýòè î ëè ðî âàí íûõ ïðî ðîñ òêîâ è ëèñ òüåâ ðàñ òå íèé
«öå òàâ ëî íî âûì» ìå òî äîì ïî ìå òî äè êå, ðàç ðà áî -
òàí íîé Ñè âî ëà ïîì è ñî àâò. [12].
Äëÿ ÏÖÐ-àíà ëè çà èñ ïîëü çî âà ëè ïà ðó ïðàé ìå -
ðîâ, ñî çäàí íûõ ïðè ïî ëó ÷å íèè êî ïèè ãå íà HvCbf2
ÿ÷ ìå íÿ [13]. Ïîñ ëå äî âà òåëü íîñ òè ïðàé ìå ðîâ ñëå äó -
þ ùèå:
HvCBF2S4: 5'-TCTCGACGCTAGCTGCGAGC-3';
HvCBF2A2: 5'-CGCCATCTCGGGGTTGGCGA-3'.
Ðå àê öè îí íàÿ ñìåñü äëÿ ïðî âå äå íèÿ ÏÖÐ îá ú å -
ìîì 20 ìêë ñî äåð æà ëà: 50 ìÌ ÊÑl, 20 ìÌ òðèñ-ÍÑl,
ðÍ 8,4 (25 îÑ), 4 ìÌ ÌgCl2, 0,01 % òâèí-20, dNTP
(êàæ äûé â êîí öåí òðà öèè 0,2 ìÌ), 0,2 ìêÌ ïðàé ìåð,
20 íã ÄÍÊ è 1 åä. Taq-ïî ëè ìå ðà çû. Â êàæ äóþ ïðî -
áèð êó íà ñëà è âà ëè ïî 30 ìêë ìè íå ðàëü íî ãî ìàñ ëà.
Àìïëèôèêàöèþ ïðî âî äè ëè íà òåð ìî öèê ëå ðå
ÑÌ2 ïðè òà êèõ óñëî âè ÿõ: äå íà òó ðà öèÿ – 93 îÑ,
1,5 ìèí (íà ÷àëü íàÿ) è 1 ìèí, îò æèã – 55 îÑ, 40 ñ; ñèí -
òåç – 72 îÑ, 40 ñ; çà êëþ ÷è òåëü íàÿ ýëîí ãà öèÿ –
10 ìèí. Ïðî âå äåíû 35 öèê ëîâ ðå àê öèè.
Ïðî äóê òû ðå àê öèè àì ïëè ôè êà öèè ôðàê öè î íè -
ðî âà ëè ýëåê òðî ôî ðå çîì â 2 % àãà ðîç íîì è 10 % äå -
íà òó ðè ðó þ ùåì ïî ëè àê ðè ëà ìèä íîì ãå ëÿõ, îêðà øè -
âà ëè áðî ìèñ òûì ýòè äè åì è ñå ðåá ðîì ñî îò âå òñòâåí -
íî. Âè äå î è çîá ðà æå íèå è ðàç ìå ðû àì ïëè ôè öè ðî-
âàí íûõ ôðàã ìåí òîâ ïî ëó ÷à ëè, èñ ïîëü çóÿ âè äå î ñèñ -
òå ìó «Image Master VDS».
Ðå çóëü òà òû è îá ñóæ äå íèå. ßðî âûå ãå íî òè ïû
ìî ãóò ïðî ÿâ ëÿòü óñòîé ÷è âîñòü ê íèç êèì òåì ïå ðà òó -
ðàì íà ðàí íèõ ýòà ïàõ îðãà íî ãå íå çà, íî ãå íå òè ÷åñ -
êèé êîí òðîëü ìî ðî çîñ òîé êîñ òè ó íèõ îò ëè ÷à åò ñÿ îò
îçè ìûõ ñî ðòîâ [14].  ñâÿ çè ñ ýòèì â êà ÷åñ òâå ãå íå -
òè ÷åñ êî ãî ìà òå ðè à ëà äëÿ ïðî âå äå íèÿ ÏÖÐ-àíà ëè çà
ñ ïðàé ìå ðà ìè, ðàç ðà áî òàí íû ìè ê ãå íó Hvcbf2, èñ -
ïîëü çî âà ëè ÄÍÊ ÿðî âûõ è îçè ìûõ ñî ðòîâ ÿ÷ ìå íÿ.
Ïî ëó ÷åí íûå ñïåê òðû ïðî äóê òîâ àì ïëè ôè êà öèè ïî -
çâî ëè ëè ðàç äå ëèòü àíà ëè çè ðó å ìûå ãå íî òè ïû ÿ÷ ìå -
íÿ íà äâå ãðóï ïû, ïåð âóþ èç êî òî ðûõ ñî ñòàâ ëÿ þò
îçè ìûå è äâó ðó÷ êè, âòî ðóþ – ÿðî âûå ñî ðòà (ðèñ. 1).
Ïðè àì ïëè ôè êà öèè àíà ëè çè ðó å ìûõ ãå íî òè ïîâ
äå òåê òè ðî âà íû äâà ïî ëè ìîð ôíûõ ôðàã ìåí òà ðàç ìå -
ðîì 450 è 50 ï. í. Íà ëè ÷èå èõ â ñïåê òðàõ àì ïëè ôè -
êà öèè ÄÍÊ ÿ÷ ìå íÿ ïî çâî ëÿ åò èäåí òè ôè öè ðî âàòü
ãå íî òè ïû ÿðî âî ãî ÿ÷ ìå íÿ â îá ùåé âû áîðêå. Òàê, ó
âñåõ 13 ïðî à íà ëè çè ðî âàí íûõ ñî ðòîâ ÿ÷ ìå íÿ ÿðî âî -
ãî òè ïà ðàç âè òèÿ îò ìå ÷å íî ïðè ñó òñòâèå â ÄÍÊ-
ñïåê òðå äàí íûõ ôðàã ìåí òîâ. Ó ñî ðòîâ îçè ìî ãî òè ïà
è äâó ðó ÷åê ôðàã ìåí òû ðàç ìå ðîì 450 è 50 ï. í. íå
âû ÿâ ëå íû.
Èñõî äÿ èç ïî ëó ÷åí íûõ ðå çóëü òà òîâ ñäå ëà íî
ïðåä ïî ëî æå íèå î òîì, ÷òî äå òåê òè ðó å ìûé ïî ëè -
ìîð ôèçì ÿâ ëÿ åò ñÿ ñëå äñòâè åì ëè áî ðàç ëè ÷èé ïî
íèç êî òåì ïå ðà òóð íîé òî ëå ðàí òíîñ òè, ïî ñêîëü êó
îçè ìûå è äâó ðó÷ êè áî ëåå óñòîé ÷è âû ê ìî ðî çó ïî
ñðàâ íå íèþ ñ ÿðî âû ìè, ëè áî àë ëåëü íû ìè ðàç ëè ÷è ÿ -
ìè ïî òè ïó ðàç âè òèÿ.
131
ÏÖÐ-ÌÀÐÊÈÐÎÂÀÍÈÅ ÃÅÍÎÂ ÑÅÌÅÉÑÒÂÀ Cbf, ÊÎÍÒÐÎËÈÐÓÞÙÈÕ ÀÊËÈÌÀÒÈÇÀÖÈÞ
Ðèñ. 1. Ýëåê òðî ôî ðåã ðàì ìà ïðî äóê òîâ àì ïëè ôè êà öèè ÄÍÊ
ÿðî âûõ è îçè ìûõ ñî ðòîâ ÿ÷ ìå íÿ: Ì – ìàð êåð ìî ëå êó ëÿð íîé ìàñ -
ñû pBR/Msp1; 1–10 – ÿðî âûå ñî ðòà Ãåòü ìàí, Ãî íàð, Ýäåì, Íå çà -
ëåæ íèé, Îáî ëîíü, Ïå ðå ìîæ íûé, Ðîñü, Îäåñ ñêèé 111, Îäåñ ñêèé
82, Ëî òîñ; 11, 12 – äâó ðó÷ êè Òàé íà, Òà ìàíü; 13–19 – îçè ìûå Áå -
ìèð, Âà âè ëîí, Ìè õàé ëî, Ñêî ðî õîä, Ñåê ðåò, Öèê ëîí, Ïàë ëè äóì
77
Ó ÿ÷ ìå íÿ ãå íå òè ÷åñ êèé êîí òðîëü ïî òè ïó ðàç âè -
òèÿ çíà ÷è òåëü íî îò ëè ÷à åò ñÿ îò òà êî âî ãî ó ìÿã êîé
ïøå íè öû, õî òÿ òàê æå êîí òðî ëè ðó åò ñÿ òðå ìÿ ãå íà ìè
Vrn: Vrn-H1, Vrn-H2 è Vrn-H3. Îçè ìû ìè ÿâ ëÿ þò ñÿ
ñî ðòà ñ ãå íî òè ïîì Vrn-H2 vrnH1 vrnH3, ó äâó ðó ÷åê
âñå òðè ãå íà ïðè ñó òñòâó þò â ðå öåñ ñèâ íîì ñî ñòî ÿ -
íèè, òîãäà êàê ÿðî âûå ìî ãóò èìåòü øåñòü ðàç ëè÷ -
íûõ âà ðè àí òîâ Vrn-ãå íî òè ïîâ. Åñëè ïðåä ïî ëî æèòü,
÷òî äå òåê òè ðó å ìûé ïî ëè ìîð ôèçì ÄÍÊ îá óñëîâ ëåí
ãå íå òè ÷åñ êè ìè ðàç ëè ÷è ÿ ìè ïî ÷ó âñòâè òåëü íîñ òè ê
ÿðî âè çà öèè, òî îí ìî æåò ÿâ ëÿòü ñÿ òîëü êî ñëå äñòâè -
åì ðàç ëè÷ íî ãî àë ëåëü íî ãî ñî ñòî ÿ íèÿ ãå íà vrnH1,
ðàñ ïî ëî æåí íî ãî â 5HL õðî ìî ñî ìå. Ó÷è òû âàÿ ñâå -
äå íèÿ î çíà ÷è òåëü íîì ðàñ ñòî ÿ íèè ìåæ äó Hvcbf2 è
Vrn-H1, ïðè ðî äó èñ ïîëü çó å ìûõ ïðàé ìå ðîâ è ðàç -
ëè ÷èÿ ïî íèç êî òåì ïå ðà òóð íîé óñòîé ÷è âîñ òè ó ÿðî -
âûõ è îçè ìûõ/äâó ðó ÷åê, ìîæ íî ñ îïðå äå ëåí íîé äî -
ëåé óâå ðåí íîñ òè ïðî ãíî çè ðîâàòü, ÷òî âû ÿâ ëåí íûé
ïî ëè ìîð ôèçì ÄÍÊ îïðå äå ëÿ åò ñÿ ðàç ëè÷ íûì àë -
ëåëü íûì ñî ñòî ÿ íè åì ãå íà Hvcbf2 ó ãå íî òè ïîâ, êîí -
òðàñ òíûõ ïî óñòîé ÷è âîñ òè ê íèç êèì òåì ïå ðà òó ðàì.
ß÷ìåíü è ìÿã êàÿ ïøå íè öà – áëèç êèå âèäû, äëÿ
êî òî ðûõ õî ðî øî èç âåñ òåí äîñ òà òî÷ íî âû ñî êèé óðî -
âåíü ãî ìî ëî ãèè õðî ìî ñîì è ãå íîâ, âû ïîë íÿ þ ùèõ
ñõîä íûå ôóíê öèè. Â ñâÿ çè ñ ýòèì àíà ëî ãè÷ íûé
ÏÖÐ-àíà ëèç ïðî âî äè ëè íà ÄÍÊ ÿðî âûõ è îçè ìûõ
ñî ðòîâ ìÿã êîé ïøå íè öû. Êàê è ïðè àíà ëèçå ÄÍÊ
ñî ðòîâ ÿ÷ ìå íÿ, ñïåê òðû ïðî äóê òîâ ðå àê öèè ñî ðòîâ
ïøå íè öû ìîæ íî ÷åò êî ðàç äå ëèòü íà äâå ãðóï ïû, ãäå
ïåð âóþ ãðóï ïó ïðåä ñòàâ ëÿ þò âîñ åìü ÿðî âûõ ñî -
ðòîâ, à âòî ðóþ – îçè ìûå ãå íî òè ïû è ÿðî âûå ëè íèè,
èçî ãåí íûå ïî Vrn-ãå íàì, ñî ðòîâ Îäåñ ñêàÿ 16, Ìè -
ðî íîâ ñêàÿ 808 è Ñêî ðîñ ïåë êà 3á (ðèñ. 2).
Òàê, àì ïëè ôè êà öèÿ ÄÍÊ àíà ëè çè ðó å ìûõ ãå íî -
òè ïîâ ïøå íè öû ñ äàí íîé ïà ðîé ïðàé ìå ðîâ ïî çâî ëÿ -
åò äå òåê òè ðî âàòü òðè ïî ëè ìîð ôíûõ ôðàã ìåí òà ðàç -
ìå ðà ìè 150, 180 è 230 ï. í., ïðè ñó òñòâèå êî òî ðûõ â
ñïåê òðàõ àì ïëè ôè êà öèè ÄÍÊ ïøå íè öû ïî êà çû âà åò
ðàç íè öó ìåæ äó ÿðî âû ìè è îçè ìû ìè ñî ðòà ìè. Èäåí -
òè÷ íîñòü ñïåê òðîâ àì ïëè ôè êà öèè ó ÿðî âûõ èçî ãåí -
íûõ ëè íèé è èõ ðå êóð ðåí òíûõ ðî äè òå ëåé, à òàê æå
ïî ëè ìîð ôèçì ÄÍÊ îçè ìûõ ïî îò íî øå íèþ ê ÿðî -
âûì ñî ðòàì ñâè äå ò åëüñòâó þò î òîì, ÷òî ïî ëè ìîð -
ôíûå ëî êó ñû ÄÍÊ íå ñöåï ëå íû ñ Vrn-ãå íà ìè è íå
îò ðà æà þò ðàç ëè ÷èé ïî òè ïó ðàç âè òèÿ ó àíà ëè çè ðó å -
ìûõ ãå íî òè ïîâ ìÿã êîé ïøå íè öû. Ïî ëó ÷åí íûå ðå -
çóëü òà òû ïîä òâåð æäà þò è ðà íåå âû ñêà çàí íîå
ïðåä ïî ëî æå íèå îá îò ñó òñòâèè ñâÿ çè äå òåê òè ðó å -
ìûõ ïî ëè ìîð ôíûõ ëî êó ñîâ ÿ÷ ìå íÿ ñ ðàç ëè ÷è ÿ ìè ïî
àë ëåëü íî ìó ñî ñòà âó ãå íîâ VrnÍ.
Ãå íå òè ÷åñ êèé àíà ëèç èñ ñëå äó å ìî ãî ìà òå ðè à ëà è
ñõî äñòâî ðå çóëü òà òîâ ÏÖÐ-àíà ëè çà äâóõ áëèç êî ðî -
äñòâåí íûõ âè äîâ, òà êèõ êàê ÿ÷ ìåíü è ïøå íè öà, ïî -
çâî ëÿ åò ñäå ëàòü âû âîä î òîì, ÷òî ïî ëè ìîð ôèçì
ÄÍÊ, îá íà ðó æåí íûé ìåæ äó ãå íî òè ïà ìè, êîí òðàñ -
òíû ìè ïî íèç êî òåì ïå ðà òóð íîé òî ëå ðàí òíîñ òè, íå
ìî æåò áûòü ñëó ÷àé íûì ñî áû òè åì è, î÷å âèä íî, ÿâ -
ëÿ åò ñÿ ñëå äñòâè åì ðàç ëè÷ íî ãî àë ëåëü íî ãî ñî ñòî ÿ -
íèÿ ãå íà Ñbf2 ó ÿðî âûõ è îçè ìûõ ôîðì (ðèñ. 2).
Îäíèì èç âîï ðî ñîâ, îá ñóæ äà å ìûõ â õî äå äàí íî -
ãî èñ ñëå äî âà íèÿ, ÿâ ëÿ åò ñÿ âû ÿâ ëå íèå ïî ëè ìîð -
ôíûõ ëî êó ñîâ ÄÍÊ, êî òî ðûå ìîæ íî ðàñ ñìàò ðè âàòü
â êà ÷åñ òâå ïî òåí öè àëü íûõ ìî ëå êó ëÿð íûõ ìàð êå ðîâ
ãå íîâ, êîí òðî ëè ðó þ ùèõ íèç êî òåì ïå ðà òóð íóþ
óñòîé ÷è âîñòü, è èñ ïîëü çî âàòü èõ äëÿ èäåí òè ôè êà -
öèè ãå íî òè ïîâ ñ ðàç ëè÷ íûì óðîâ íåì ìî ðî çîñ òîé -
132
ÁÀËÀØÎÂÀ È. À. È ÄÐ.
Ðèñ. 2. Ýëåê òðî ôî ðåã ðàì ìà ïðî äóê òîâ àì ïëè ôè êà öèè ÄÍÊ
ÿðî âûõ è îçè ìûõ ñî ðòîâ ìÿã êîé ïøå íè öû: Ì – ìàð êåð ìî ëå êó -
ëÿð íîé ìàñ ñû pUC/Msp1; ïðî ôè ëè àì ïëè ôè êà öèè ÄÍÊ îçè ìûõ
ñî ðòîâ ìÿã êîé ïøå íè öû: 1 – Ìè ðî íîâ ñêàÿ 808; 2 – Îìñêàÿ îçè -
ìàÿ; 3 – Îäåñ ñêàÿ 16; 4 – Àëüáèäóì 114; 5 – Ëó çà íîâ êà îäåñ ñêàÿ;
6 – Ýðèò ðîñ ïåð ìóì 604; 7 – Çíà õèä êà; 8 – Capelle-Desprez; 9 –
Triple Dirk C; 10 – Namba-Komugi; L – ìàð êåð ìî ëå êó ëÿð íîé
ìàñ ñû 111–147 ï. í. ñ øà ãîì 4 ï. í.; ïðî ôè ëè àì ïëè ôè êà öèè
ÄÍÊ ÿðî âûõ ñî ðòîâ ìÿã êîé ïøå íè öû: 11 – Santa Catalina; 12 –
Sonalika; 13 – Beacon; 14 – ÀÍÊ-18
êîñ òè. Ñ ó÷å òîì ýòî ãî ïî äî áíûì îá ðà çîì ïðî à íà ëè -
çè ðî âà íû ÄÍÊ îá øèð íîé âû áîð êè ñî ðòîâ îçè ìîé
ìÿã êîé ïøå íè öû, èìå þ ùèõ âû ñî êèå, ñðåä íèå è
íèç êèå ïî êà çà òå ëè ïî óðîâ íþ ìî ðî çîñ òîé êîñ òè.
Ñïåê òðû ïðî äóê òîâ àì ïëè ôè êà öèè ïî çâî ëÿ þò äå -
òåê òè ðî âàòü îò ñó òñòâèå ïðî äóê òà àì ïëè ôè êà öèè
ÄÍÊ â îá ëàñ òè 110 ï. í. ó íå ñêîëü êèõ ñëà áî ìî ðî -
çîñ òîé êèõ ñî ðòîâ: Ñêî ðîñ ïåë êà 3á, ëè íèÿ Triple
Dirk C, Þáè ëåé íàÿ 75, Þíà. Â òî æå âðå ìÿ ïðî ôèëè
ÄÍÊ ñëà áî ìî ðî çîñ òîé êèõ ñî ðòîâ Îáðèé è ñðåä íå -
ìî ðî çîñ òîé êî ãî Áå çîñ òàÿ 1 èäåí òè÷íû ïðî ôèëÿì
ÄÍÊ ìî ðî çîñ òîé êèõ ñî ðòîâ Ìè ðî íîâ ñêàÿ 808,
Îäåñ ñêàÿ 16 è äð. (ðèñ. 3).
 ðàì êàõ äàí íî ãî èñ ñëå äî âà íèÿ îä íî çíà÷ íî èí -
òåð ïðå òè ðî âàòü ïî ëó ÷åí íûå äàí íûå, â ÷àñ òíîñ òè,
îò íî ñè òåëü íî äå òåê òè ðó å ìî ãî ïî ëè ìîð ôèç ìà ÄÍÊ
ó ñî ðòîâ îçè ìîé ïøå íè öû íå ïðåä ñòàâ ëÿ åò ñÿ âîç -
ìîæ íûì. Èç ëè òå ðà òó ðû [8, 11] èç âåñ òíî, ÷òî
Cbf-ãå íû âëè ÿ þò íà óðî âåíü ìî ðî çîñ òîé êîñ òè è
ïðåä ñòàâ ëÿ þò ñî áîé äîñ òà òî÷ íî îá øèð íîå ñå ìå -
éñòâî, ñî ñòî ÿ ùåå èç òðåõ ñóá ñå ìåéñòâ: Cbf1, Cbf3 è
Cbf4. Ãåí Ñbf2 âõî äèò â ñóá ñå ìå éñòâî Cbf4, ïðåä -
ñòàâ ëåí íîå íå ñêîëü êè ìè ãå íà ìè ñî ñõîä íû ìè
ôóíê öè ÿ ìè è äîñ òà òî÷ íî âû ñî êèì óðîâ íåì èõ ãî -
ìî ëî ãèè. Âåñü ìà âå ðî ÿò íî, ÷òî äå òåê òè ðó å ìûé â ðå -
çóëü òà òå ÏÖÐ-àíà ëè çà ïî ëè ìîð ôèçì ñðå äè îçè ìûõ
ôîðì ìÿã êîé ïøå íè öû îá óñëîâ ëåí îïðå äå ëåí íûì
àë ëåëü íûì ñî ñòî ÿ íè åì îä íî ãî èç ãå íîâ ñå ìå éñòâà
Ñbf.
Âû âî äû. 1. Ìå òî äîì ÏÖÐ-àíà ëè çà âû ÿâ ëåí
ïî ëè ìîð ôèçì ÄÍÊ ìåæ äó ÿðî âû ìè è îçè ìû ìè ãå -
íî òè ïà ìè ÿ÷ ìå íÿ è ïøå íè öû. Äå òåê òè ðó å ìûé ïî -
ëè ìîð ôèçì ÄÍÊ ìåæ äó ÿðî âû ìè è îçè ìû ìè ãå íî -
òè ïà ìè íå îá óñëîâ ëåí ðàç ëè ÷è ÿ ìè ïî àë ëåëü íî ìó
ñî ñòà âó ãå íîâ Vrn.
2. Ïðåä ïî ëà ãà åò ñÿ, ÷òî îá íà ðó æåí íûé ïî ëè ìîð -
ôèçì îïðå äå ëÿ åò ñÿ ðàç ëè ÷è ÿ ìè â àë ëåëü íîì ñî ñòî ÿ -
íèè ãå íà Cbf2 ó ÿðî âûõ è îçè ìûõ ôîðì, êîí òðàñ -
òíûõ ïî íèç êî òåì ïå ðà òóð íîé òî ëå ðàí òíîñ òè.
3. Ïî êà çà íà âîç ìîæ íîñòü âû ÿâ ëå íèÿ ïî òåí öè -
àëü íûõ ÄÍÊ-ìàð êå ðîâ ãå íîâ ñå ìå éñòâà Cbf, êîí -
òðî ëè ðó þ ùèõ íèç êî òåì ïå ðà òóð íóþ òî ëå ðàí -
òíîñòü.
I. A. Balashova, M. S. Balvinska, V I. Fait, M. V. Galaeva,
Yu. M. Sivolap
PCR-marking of genes of Cbf-family, controlling low temperature
acclimatization of barley and soft wheat
Summary
Polymorphism in the genotypes of barley and soft wheat, contrast in
high and low temperature tolerance, was detected by
STS-PCR-analysis with primers, directed to Cbf2 gene. It is
supposed that polymorphic DNA-loci are associated with the
presence of Cbf2 gene in different allelic state in genotypes with
high and low cold stress tolerance.
Keywords: barley, wheat, frost resistance, Cbf-genes,
STS-PCR..
². À. Áà ëà øî âà, Ì. Ñ. Áàëüâ³íñüêà, Â. ². Ôàéò, Ì. Â. Ãàëàºâà,
Þ. Ì. Ñè âî ëàï
Âè êî ðèñ òàí íÿ ÏËÐ-àíàë³çó äëÿ ìàð êó âàí íÿ ãåí³â ðî äè íè
Cbf, ÿê³ êîí òðî ëþ þòü íèç ü êî òåì ïå ðà òóð íó àêë³ìà òè çàö³þ
ó ÿ÷ ìå íþ ³ ì’ÿ êî¿ ïøå íèö³
Ðå çþ ìå
Ìå òî äîì ÏËÐ ïðî à íàë³çî âà íî ìî ëå êó ëÿð íî-ãå íå òè÷ íèé
ïîë³ìîðô³çì ÄÍÊ äëÿ âè ÿâ ëåí íÿ ÄÍÊ-ìàð êåð³â ãåíà Cbf2 äâîõ
áëèçü êèõ çà ïî õîä æåí íÿì âèä³â Hordeum vulgare L. ³ Triticum
aestivum L. Ïî êà çà íî ÷³òêèé ïîë³ìîðô³çì ÄÍÊ ñîðò³â ÿ÷ ìå íþ
òà ì’ÿ êî¿ ïøå íèö³, êîí òðàñ òíèõ çà íèç ü êî òåì ïå ðà òóð íîþ òî -
ëå ðàíòí³ñòþ. Âèç íà ÷å íèé â åê ñïå ðè ìåíò³ ïîë³ìîðô³çì ì³æ
ÿðè ìè òà îçè ìè ìè ãå íî òè ïà ìè íå ïî â’ÿ çà íèé ç ðîçá³æíîñ òÿ ìè
çà òè ïîì ðîç âèòêó. Çðîá ëå íî ïðè ïó ùåí íÿ ñòî ñîâ íî òîãî, ùî
íàÿâí³ñòü ïîë³ìîð ôíèõ ëî êóñ³â ÄÍÊ îá óìîâ ëå íà ïðè ñóòí³ñòþ
ð³çíèõ àëåë³â ãåíà Cbf2 ó ãå íî òèï³â ç âè ñî êîþ òà íèç ü êîþ
ñò³éê³ñòþ äî íèç ü êî òåì ïå ðà òóð íî ãî ñòðå ñó. Ðîç ãëÿ íó òî
133
ÏÖÐ-ÌÀÐÊÈÐÎÂÀÍÈÅ ÃÅÍΠCbf, ÊÎÍÒÐÎËÈÐÓÞÙÈÕ ÀÊÊËÈÌÀÒÈÇÀÖÈÞ ß×ÌÅÍß
Ðèñ. 3. Ýëåê òðî ôî ðåã ðàì ìû ïðî äóê òîâ àì ïëè ôè êà öèè ÄÍÊ ñî -
ðòîâ îçè ìîé ïøå íè öû ïî ëî êó ñó ãåíà Cbf2: 1 – Ìè ðî íîâ ñêàÿ
808; 2 – Îäåñ ñêàÿ 16; 3 – Îäîì; 4 – Îìñêàÿ îçè ìàÿ; 5 – Vakka; 6 –
Çíà õèä êà; 7 – Þáè ëåé íàÿ 75; 8 – Triple Dirk C; 9 – Ýðèò ðîñ ïåð -
ìóì 604; 10 – Ñêî ðîñ ïåë êà 3á; 11 – Áå çîñ òàÿ 1; 12 – Þíà; L –
ìàð êåð ìî ëå êó ëÿð íîé ìàñ ñû 111–147 ï. í. ñ øà ãîì 4 ï. í.
ìîæ ëèâ³ñòü âè êî ðèñ òàí íÿ ÏËÐ äëÿ äå òåêö³¿ ñëà áî ìî ðî -
çîñò³éêèõ ãå íî òèï³â ì’ÿ êî¿ ïøå íèö³.
Êëþ ÷îâ³ ñëî âà: ÿ÷ì³íü, ïøå íè öÿ, ìî ðî çîñò³éê³ñòü,
Cbf-ãåíè, ÏËÐ.
ÑÏÈÑÎÊ ËÈÒÅÐÀÒÓÐÛ
1. Levitt J. Responses of plants to environmental stresses.–New
York: Acad. press, 1980.–Vol. 1.–697 p.
2. Xin Z., Browse J. Cold comfort farm: the acclimation of
plants to freezing temperatures // Plant, Cell and Environ.–
2000.–23.– P. 893–902.
3. Michael F. Thomashow Update on adaptation to physical
stress. Role of cold-responsive genes in plant freezing
tolerance // Plant Physiol.–1998.–118.– P. 1–8.
4. Xiao F. H., Xue G. P. Analysis of promoter activity of late
embryogenesis abundant protein genes in barley seedlings
under conditions of water deficit // Plant Cell Report.–2001.–
20.–P. 667–673.
5. Murelli C., Rizza F., Albini F. M., Dulio A., Terzi V.,
Cattivelli L. Metabolic changes associated with
cold-acclimation in contrasting cultivars of barley // Physiol.
Plant.–1995.–94.–P. 87–93.
6. Uemura M., Joseph R. A., Steponkus P. L. Cold acclimation
of Arabidopsis talianha. Effect on plasma membrane lipid
composition and freeze-induced lesions // Plant Physiol.–
1995.–109.–P. 15–30.
7. Gilmour S. J., Fowler S. G., Thomashow M. F. Arabidopsis
transcriptional activators CBF1, CBF2, and CBF3 have
matching functional activities // Plant Mol. Biol.–2004.–
54.–P. 767–781.
8. Xue G. P. Characterisation of the DNA-binding profile of
barley HvCBF1 using an enzymatic method for rapid,
quantitative and high-throughput analysis of the
DNA-binding activity // Nucl. Acids Res.–2002.–30.–P. 77.
9. Dubouzet J. G., Sakuma Y., Ito Y., Kasuga M., Dubouzet E.
G., Miura S., Seki M., Shinozaki K., Yamaguchi-Shinozaki K.
OsDREB genes in rice, Oryza sativa L., encode transcription
activators that function in drought-, high-salt- and
cold-responsive gene expression // The Plant J.–2003.–33.–
P. 751–763.
10. Kobayashi F., Takumi S., Kume S., Ishibashi M., Ohno R.,
Murai K., Nakamura C. Regulation by Vrn-1/Fr-1
chromosomal intervals of CBF-mediated Cor/Lea gene
expression and freezing tolerance in common wheat // J. Exp.
Bot.–2005.–56, N 413.–P. 887–895.
11. Skinner J. S., Zitzewitz J., Szucs P., Marquez-Cedillo L.,
Filichkin T., Amundsen K., Stockinger E. J., Thomashow M.
F., Chen T. H., Hayes P. M. Structural, functional, and
phylogenetic characterization of large CBF gene family in
barley // Plant Mol. Biol.–2005.–59.– P. 533–551.
12. Ñè âî ëàï Þ. Ì., Êà ëåí äàðü Ð. Í., Íåö âå òà åâ Â. Ï. Èñïîëü -
çî âà íèå ïðî äóê òîâ ïî ëè ìå ðàç íîé öåï íîé ðå àê öèè äëÿ
êàð òè ðî âà íèÿ ãå íî ìà ÿ÷ ìå íÿ (Hordeum vulgare L.) // Ãå -
íå òè êà.–1997.–33, ¹ 2.–Ñ. 56–60.
12. Ñè âî ëàï Þ. Ì., Êà ëåí äàðü Ð. Í., ×å áî òàðü Ñ. Â. Ãå íå òè -
÷åñ êèé ïî ëè ìîð ôèçì çëà êî âûõ ðàñ òå íèé ïðè ïî ìî ùè
ÏÖÐ ñ ïðî èç âîëü íû ìè ïðàé ìå ðà ìè // Öè òî ëî ãèÿ è ãå íå -
òè êà.–1994.–28, ¹ 6.–Ñ. 54–61.
13.Xue G. P. The DNA-binding activity of an AP2
transcriptional activator HvCBF2 involved in regulation of
low-temperature responsive genes in barley is modulated by
temperature // The Plant J.–2003.–33.–P. 373–383.
14.Òðî ôè ìîâ ñêàÿ À. ß. ß÷ìåíü.–Ëå íèí ãðàä.: Êî ëîñ, 1972.–
294 ñ.
15. Ëèò âè íåí êî Ì. À., Ëè ôåí êî Ñ. Ï., Äðóçü ÿê Â. Â., Äðóçü ÿê
Â. Ã. Âïëèâ ñòðîê³â ñ³âáè ³ ñóá ëå òàëü íèõ çè ìî âèõ òåì ïå -
ðà òóð íà âè æè âàí³ñòü òà âðî æàéí³ñòü îçè ìî¿ ïøå íèö³ //
³ñí. àã ðàð. íà óêè.–2004.–¹ 5.–Ñ. 27– 32.
16. Ìîð ãóí Â. Ê., Ëîã âè íåí êî Â. Ô., Óëè÷ Ë. È., Êðà âåöü Â. Ñ.
Çèìî- è ìî ðî çîñ òîé êîñòü ñî âðå ìåí íûõ ñî ðòîâ îçè ìîé
ïøå íè öû // Ôè çè î ëî ãèÿ è áè î õè ìèÿ êóëü òóð íûõ ðàñ òå -
íèé.–2000.–32, ¹ 4.–Ñ. 255–260.
17. Pilipenko M. V., Chebotar S. V., Fayt V. I., Sivolap Yu. M.
Microsatellite marker analysis of winter hardness in wheat //
Eur. Wheat Neuploid Co-operative Newsletter.–Amsterdam,
2006.– P. 117–120.
ÓÄÊ 633.16:575
Íàä³éøëà äî ðå äàêö³¿ 23.07.07
134
ÁÀËÀØÎÂÀ È. À. È ÄÐ.
|