О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти

Рецензія на книжку: О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти. — Львів: Наукове товариство імені Шевченка, 2004. — 1284 с....

Повний опис

Збережено в:

Бібліографічні деталі
Дата:	2005
Автор:	Головко, О.
Формат:	Стаття
Мова:	Ukrainian
Опубліковано:	Інститут історії України НАН України 2005
Назва видання:	Україна в Центрально-Східній Європі
Теми:	Рецензії, огляди
Онлайн доступ:	http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/63011
Теги:	Додати тег Немає тегів, Будьте першим, хто поставить тег для цього запису!
Назва журналу:	Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine
Цитувати:	О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти / О. Головко // Україна в Центрально-Східній Європі: Зб. наук. пр. — К.: Інститут історії України НАН України, 2005. — Вип. 5. — С. 681-686. — укр.

Репозитарії

Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine

id	irk-123456789-63011
record_format	dspace
spelling	irk-123456789-630112014-05-30T03:01:43Z О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти Головко, О. Рецензії, огляди Рецензія на книжку: О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти. — Львів: Наукове товариство імені Шевченка, 2004. — 1284 с. 2005 Article О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти / О. Головко // Україна в Центрально-Східній Європі: Зб. наук. пр. — К.: Інститут історії України НАН України, 2005. — Вип. 5. — С. 681-686. — укр. XXXX-0035 http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/63011 uk Україна в Центрально-Східній Європі Інститут історії України НАН України
institution	Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine
collection	DSpace DC
language	Ukrainian
topic	Рецензії, огляди Рецензії, огляди
spellingShingle	Рецензії, огляди Рецензії, огляди Головко, О. О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти Україна в Центрально-Східній Європі
description	Рецензія на книжку: О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти. — Львів: Наукове товариство імені Шевченка, 2004. — 1284 с.
format	Article
author	Головко, О.
author_facet	Головко, О.
author_sort	Головко, О.
title	О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти
title_short	О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти
title_full	О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти
title_fullStr	О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти
title_full_unstemmed	О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти
title_sort	о. купчинський. акти та документи галицько-волинського князівства xiii — першої половини xiv століть. дослідження. тексти
publisher	Інститут історії України НАН України
publishDate	2005
topic_facet	Рецензії, огляди
url	http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/63011
citation_txt	О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти / О. Головко // Україна в Центрально-Східній Європі: Зб. наук. пр. — К.: Інститут історії України НАН України, 2005. — Вип. 5. — С. 681-686. — укр.
series	Україна в Центрально-Східній Європі
work_keys_str_mv	AT golovkoo okupčinsʹkijaktitadokumentigalicʹkovolinsʹkogoknâzívstvaxiiiperšoípolovinixivstolítʹdoslídžennâteksti
first_indexed	2025-07-05T13:57:20Z
last_indexed	2025-07-05T13:57:20Z
_version_	1836815578347601920
fulltext	681 Î. ÊÓÏ×ÈÍÑÜÊÈÉ. ÀÊÒÈ ÒÀ ÄÎÊÓÌÅÍÒÈ ÃÀËÈÖÜÊÎ-ÂÎËÈÍÑÜÊÎÃÎ ÊÍßÇIÂÑÒÂÀ Õ²²² — ÏÅÐØÎ¯ ÏÎËÎÂÈÍÈ Õ²V ÑÒÎËIÒÜ. ÄÎÑËIÄÆÅÍÍß. ÒÅÊÑÒÈ. — Ëüâiâ: Íàóêîâå òîâàðèñòâî iìåíi Øåâ÷åíêà, 2004. — 1284 ñ. Ó 2004 ðîöi íà óêî âà ãðî ìàäñüêiñòü Óêðà¿ íè âiäçíà ÷è ëà 70-ði÷÷ÿ âiäî ìî ãî óêð à¿íñüêî ãî iñòî ðè êà Îëå ãà Àíòî - íîâè÷à Êóï ÷è íñüêî ãî. Âàæ ëè âèì ïiäñóì êîì áà ãà òî - ði÷íî¿ ðî áî òè â÷å íî ãî â ñôåði âèâ ÷åí íÿ äæå ðåë ç iñòîði¿ Âî ëèíi i Ãà ëè ÷è íè êëà ñè÷ íî ãî ñå ðåä íüîâi ÷÷ÿ ñòà ëà éîãî êíè ãà, ÿêà ïðåä - ñòàâ ëÿº ñî áîþ ñó ÷àñ íå äîñëiäæåí íÿ i íà é áiëüø ïî âíå âè äàí íÿ àê - òî âî ãî i äî êó ìåí òàëü íî ãî ìà òåð ià ëó ç iñòîði¿ Óêðà¿ íè Õ²²² — ïåð - øî¿ ïî ëî âè íè Õ²V ñò. Âèõiä ìî íó ìåí òàëü íî ãî âè äàí íÿ º âêðàé âàæ ëè âèì i àê òó àëü íèì ñàìå çà ðàç, ó ñâiòëi âèð iøåí íÿ âiò÷èç íÿ íè - ìè íà óêîâ öÿ ìè âêðàé âàæ ëè âî¿ ïðî áëå ìè — ñòâî ðåí íÿ ñó ÷àñ íî¿ êîí öåïöi¿ âiò÷èç íÿ íî¿ iñòîði¿. Äëÿ ¿¿ óñïiøíî ãî ðîç â’ÿ çàí íÿ íàä - çâè ÷àé íî¿ àê òó àëü íîñòi íà áó âàº ïî øóê i óçà ãàëü íåí íÿ äæå ðåë, ÿêi çáå ðåã ëè iíôîð ìàö iþ ç iñòîði¿ çà õiäíî óê ð à¿íñüêèõ çå ìåëü. Âèâ ÷åí - íÿ ìè íóâ øè íè çà õiäíî ãî ðå´iîíó íà øî¿ êðà¿ íè â Õ²²²–XIV ñò. îñîá - ëè âî âàæ ëè âî, îñêiëüêè ñàìå íà öüî ìó åòàïi â âî ëè íñüêèõ òà ãà - ëèöü êèõ çåì ëÿõ íà é áiëüøîþ ìiðîþ çáå ðåã ëî ñÿ äåð æàâ íî ïîë iòè÷ - íå æèò òÿ, iñíó âà ëè äåð æàâíi ôîð ìó âàí íÿ, ÿêèì áóâ ïðè òà ìàí íèé äî ñèòü âè ñî êèé ðiâåíü ñó âå ðåí íîñòi. Ñàì ôàêò çáå ðå æåí íÿ âëàñ íî¿ äåð æàâ íîñòi ñòâî ðþ âàâ äëÿ íà ñå ëåí íÿ êðàþ îïòè ìàëüíi óìî âè äëÿ æèò òÿ. Àâòîð ðå öåíçi¿, ÿê ëþ äè íà, ÿêà òðè âà ëèé ÷àñ âèâ ÷àº äåð æà - âîò âîð÷i ïðî öå ñè â Ïðè êàð ïàòòi òà íà Âî ëèíi, õîòiâ áè çâåð íó òè óâà ãó íà òå, ùî ñàì ôàêò ïî ÿ âè îôiöiéíèõ äî êó ìåíòiâ, íà ÿâ íîñòi íà âè ñî êî ìó äåð æàâ íî ìó ðiâíi îôiöiéíî ãî äiëî âî äñòâà, ðî áî òà êí ÿ - çiâñüêî¿ êàí öå ëÿði¿ º áà çî âè ìè îçíà êà ìè âè ñî êî ãî ðiâíÿ äåð æàâ íî - ãî ðîç âèò êó, íà ÿâ íîñòi ñóá’ºêòíîñòi äåð æàâ íî ãî æèò òÿ íà Âî ëèíi òà â Ãà ëè ÷èíi. Ó ãðóí òîâíié ïå ðå äìîâi äî êíè ãè Î. À. Êóï ÷è íñüêèé ñïðà - âåä ëè âî âiäçíà ÷àº, ùî ïó áëiêàö iÿ äàâíiõ àê òî âèõ i äî êó ìåí òàëü - íèõ ïàì ’ÿ òîê º ïåâ íèì åòà ïîì îñìèñ ëåí íÿ iñòî ðè÷ íèõ i êóëü òóð - íèõ ÿâèù ÷àñó, ïî âåð íåí íÿ iç çà áóò òÿ ÿêî¿ñü ÷àñ òè íè ñïàä ùè íè ìè íó ëî ãî. Äî öüî ãî íå îáõiäíî äî äà òè, ùî ðiâåíü çáå ðå æåí íÿ äæå - ðåëü íî¿ iíôîð ìàöi¿ ùîäî iñòîði¿ çà õiäíî óê ð à¿íñüêî ãî ðå´iîíó º õðî íî ëî ãi÷íî íå îäíà êî âèì. ²ñòî ðè êàì íà áà ãà òî ëåã øå âèâ ÷à òè ìè íó ëå Âî ëèíi i Ãà ëè ÷è íè äî 80-õ ðîêiâ Õ²²² ñò., îñêiëüêè ôàê òè ïî ëiòè÷ íî¿ iñòîði¿ ìîæ íà äî ñëiäè òè çà âäÿ êè óíiêàëüíié ïàì ’ÿò - öi — Ãà ëèöü êî-Âî ëè íñüêî ìó ëiòî ïè ñó. Çíà÷ íî ñêëà äíiøà ñè òó àö iÿ ç áiëüø ïiçíiì ÷à ñîì, îñêiëüêè òóò äæå ðåëü íà áàçà äóæå îá ìå æå íà. Ùîäî öüî ãî äî ðå÷ íî çãà äà òè ñëî âà êëà ñè êà íà øî¿ iñòîð iîã ðàôi¿, ÿêèé ïè ñàâ, ùî 1290 ð. «“êiì åðiéñüêà ïiòüìà” ñïà äàº íà iñòîð iþ Ãà - ëèöü êî-âî ëè íñüêèõ çå ìåëü, áî ÿêî¿-íå áóäü óêð à¿íñüêî¿ ëiòî ïè ñè ç ñèõ ÷àñiâ íå ìàºìî, à ïiâíi÷íi ëiòî ïè ñè äàâ íî ïå ðå ñòà ëè ïîä à âà òè ÿêi-íå áóäü çâiñòêè ïðî óêðà¿íñüêi ñïðà âè: ïî ëiòè÷ íå é ñóñïiëüíå æèò òÿ êî ëèøíiõ ñêëà äî âèõ ÷àñ òèí Ðóñü êî¿ äåð æà âè ðîçiéøëî ñÿ çîâñiì äà ëå êî. Ñêó ïèõ çâiñòîê, ÿêi ìîæ íà âèç áè ðà òè â ÷ó æèõ äæå - ðå ëàõ, òà ãðà ìîò ãà ëèöü êî-âî ëè íñüêèõ êíÿçiâ, ùî ïå ðå õî âà ëè ñÿ â ÷ó æèõ àðõiâàõ…ëåä âå âèñ òà ÷àº íà òå, àáè ëèøå óñòà âè òè ðÿä ãà - ëèöü êî-âî ëè íñüêèõ êíÿçiâ òà áî äàé ÿêîñü â ïðè áëè æåí íþ îçíà ÷è - òè ÷àñè ¿õ êíÿ çþ âàí íÿ». Î. À. Êóï ÷è íñüêèé ïðî òÿ ãîì áà ãàòü îõ äå ñÿ òè ëiòü ðîç ïà ëþº (i íå áåç ïî ìiòíèõ óñïiõiâ) âî ãîíü çíàí íÿ â öié «ïiòüìi» äæå ðåëü - íî ãî âà êó ó ìó, ùî äîç âî ëÿº ïiäñè ëè òè iíôîð ìà öiéíèé ïî òiê ùîäî äóæå ñêëàä íî ãî ïåð iî äó êiíöÿ Õ²²² — ïåð øî¿ ïî ëî âè íè ÕIV ñò. â iñòîði¿ Óêðà¿ íè. Íå ìîæ íà íå ïî ãî äè òè ñÿ ç àâ òî ðîì i â òîìó, ùî àê - òî âèé ìà òåð iàë ç iñòîði¿ Âî ëèíi i Ãà ëè ÷è íè äîñëiäæå íèé ó çíà÷ íî ìåíøié ìiði, íiæ ñâiäîö òâà íà ðà òèâ íèõ ïàì ’ÿ òîê, îñîá ëè âî ëiòî - ïèñ íèõ òåêñòiâ. ² òóò íå îáõiäíî âiäçíà ÷è òè, ùî íà âiäìiíó âiä ñóñiäíiõ Ïîëüùi, ×åõi¿ òà Óãîð ùè íè óêð à¿íñüêèé àê òî âèé ìà òåð iàë çáå ðiãñÿ â ñèëó êà òàêëiçìiâ íà øî ãî ìè íó ëî ãî âêðàé íå äîñ òàò íüî. Ó ïå ðå äìîâi äî âè äàí íÿ àâ òîð íå òiëüêè ñòà âèòü âàæ ëèâi çà â - äàí íÿ, à ïî êà çóº ìå õàíiçì äi¿ ñâîº¿ òâîð ÷î¿ ëà áî ðà òîði¿, íà âî äèòü ´ðóí òîâ íèé àíàëiç ïðàöü iíøèõ äîñëiäíèêiâ. Òðå áà âiäçíà ÷è òè, ùî ÐÅÖÅÍÇ²¯, ÎÃËßÄÈ 682 Ãðó øå âñüêèé Ì. Ñ. ²ñòîð iÿ Óêðà¿ íè-Ðóñè. — Ò. 3. — Ëüâiâ, 1905. — Ñ. 107. îñòàííié çðîá ëå íî íå òiëüêè ñêðó ïóëü îç íî, à é âåëü ìè øà íîá ëè âî äî ñâî¿õ ïî ïå ðåä íèêiâ. ² òóò ïðî ÿâ ëÿºòüñÿ íå òiëüêè iíòåë iãåíòíiñòü ñà ìî ãî Î. À. Êóï ÷è íñüêî ãî, àëå i òà îá ñòà âè íà, ùî âií íà ñâîºìó òåð íèñ òî ìó íà óêî âî ìó øëÿ õó ó ïî âíié ìiði âiä÷óâ âå ëè êó ñêëàä - íiñòü ïðàöi â ãà ëóçi ñå ðåä íüî âi÷íî¿ àð õå îã ðàôi¿. Ïî ðÿä ç öèì, öåé àíàëiç ïî êà çàâ çíà÷íi ïðî ãà ëè íè i íå äîë iêè iñíó þ ÷èõ ñòóäié ç óêðà - ¿íñüêîãî äæå ðå ëîç íà âñòâà òà àð õå îã ðàôi¿, äîç âî ëèâ Î. À. Êóï ÷è í - ñüêî ìó ñôîð ìó ëþ âà òè âëàñíi ïiäõî äè ó ïiäãî òîâöi éîãî êíè ãè. Â ðî áîòi äðó êó þòü ñÿ ðó êî ïèñíi äæå ðå ëà, ÿêi àâ òîð çíàé øîâ â óêðà - ¿íñüêèõ òà çà ðó áiæíèõ (Ïîëü ùà, Íiìå÷ ÷è íà, Ðîñ iÿ òà ií.) àðõiâî - ñõî âèùàõ, à òà êîæ ÷èñ ëåííi äðó êî âàíi ìà òåð ià ëè, îðèã iíà ëè ÿêèõ íå âäà ëî ñÿ âiäíàé òè â àðõiâàõ. Êíè ãà ëî ãi÷íî ñêëà äàºòüñÿ ç ÷î òèðü îõ ðîçäiëiâ. Â ïåð øî ìó ðîçäiëi íà âî äÿòü ñÿ àâ òåí òè÷íi àêòè òà äî êó ìåí òè, ÿêi çáå ðåã ëè ñÿ â îðèã iíà ëàõ i ñïèñ êàõ îðèã iíàëiâ, â äðó ãî ìó — àêòè òà äî êó ìåí òè, ÿêi ðå êî íñòðó éî âàíi ç ëiòî ïèñiâ, ëiòî ïèñöiâ i áî ãîñ ëóæ áî âî¿ ëiòå - ðà òó ðè, â òðåòü î ìó — íå àâ òåí òè÷íi àêòè i äî êó ìåí òè, â ÷åò âåð òî - ìó — çãàä êè ïðî àêòè òà äî êó ìåí òè Ãà ëèöü êî-Âî ëè íñüêî ãî êí ÿ çiâ - ñòâà Õ²²²–ÕIV ñò. ó òî ãî ÷àñ íèõ i ïiçíiøèõ äî êó ìåí òàëü íèõ ïàì ’ÿò - êàõ. Ñàìà ñòðóê òó ðà êíè ãè ñâiä÷èòü ïðî áà æàí íÿ äîñëiäíè êà ìàê ñè ìàëü íî ìîæ ëè âî çiáðà òè âñþ iíôîð ìà öiéíó áàçó i âîä íî ÷àñ äàòè êðè òè÷ íó îöiíêó ÿâè ùó, ÿêå ïðè ñóòíº, íà æàëü, â óñi ÷àñè, à ñàìå ôàëü ñèô iêàö iÿì òà ôàëü ñèô iêà òàì. Â ïåð øî ìó ðîçäiëi ìîâà éäå ïðî äî êó ìåí òè, ÿêi ñòâî ðþ âà ëè - ñÿ â êàí öå ëÿð iÿõ êíÿçiâ Ëåâà Äà íè ëî âè ÷à, Àíäðiÿ i Ëåâà Þðiéî - âè÷iâ, Þðiÿ Òðîé äå íî âè ÷à, Êåé ñòó òà i Ëþ áàð òà òîùî. Çðî çóì iëî, ùî â íå âå ëèêié ðå öåíçi¿ íå ìîæ íà, à, ìîæ ëè âî, i íå âàð òî íå òiëüêè àíàë içó âà òè, à é ïå ðå ðà õî âó âà òè âåñü îïðè ëþä íå íèé äæå ðåëü íèé ìà òåð iàë. Ïðî òå âæå ïåð øà ïàì ’ÿò êà — äî êó ìåíò áå ð åçiâñüêî ãî ñòà ðîñ òè Ãðè ãîð iÿ — ïî êà çóº âè ñî êèé ðiâåíü àð õå îã ðà ôi÷íî ãî îïðà öþ âàí íÿ ïàì ’ÿ òîê ó âè äàííi. Òóò äàºòüñÿ õà ðàê òå ðèñ òè êà äî - êó ìåí òó, âêà çóºòüñÿ ìiñöå çíà õîä æåí íÿ îðèã iíà ëó òà îñíîâ íèõ ñïèñêiâ, ¿õ ðiçíî ÷è òàí íÿ, íà âî äèòü ñÿ îðèã iíàë ëà òè íîþ òà ïå ðå ê - ëàä óêð à¿íñüêîþ ìî âîþ. Âêðàé öiêà âè ìè â öüî ìó ðîçäiëi º ÷è ñåëü - íi ãðà ìî òè, ÿêi çà ñâiä÷ó þòü àê òèâ íó çîâíiøíüî ïîë iòè÷ íó äiÿëü - íiñòü çà õiäíî ðóñü êèõ êíÿçiâñòâ, ïåðø çà âñå ïðàã íåí íÿ ïiäòðè ìó - ÐÅÖÅÍÇ²¯, ÎÃËßÄÈ 683 âà òè äîáði âçàºìèíè ç âå ëè êè ìè ìàãiñòðà ìè Òåâ òî íñüêî ãî îðäå íó («Ïîê ðîâ iòåëü íî ãî ñâÿ òî¿ Ìàði¿ Òåâ òî íñüêî ãî ºðó ñ àëiìñüêî ãî îðäå íó çåìëi Ïðóñü êî¿»), ÿêèé â òîé ÷àñ âiäiãðà âàâ ïî ìiòíó ðîëü â ìiæíà ðîä íî ìó æèòòi. Àíàëiç öèõ äî êó ìåíòiâ º öiêà âèì â êîí òåêñòi çà ãàëü íî ãî âèâ ÷åí íÿ ïðè á àëòiéñüêî¿ ïî ëiòè êè Ãà ëèöü êî-Âî ëè í - ñüêî¿ äåð æà âè, ïî ÷è íà þ ÷è ç ñå ðå äè íè Õ²²² ñò. ² òóò öiêà âèì º ñïiâñòàâ ëåí íÿ äî êó ìåíòiâ, ùî íà âî äèòü Î. À. Êóï ÷è íñüêèé, ç àê òà - ìè ñå ðå äè íè Õ²²² ñò. — áóë ëà ìè ïàïè ²íî êåí òiÿ IV òà Îëåê ñàí äðà VI äî Äà íè ëà òà Âà ñèëü êà Ðî ìà íî âè÷iâ òà óãî äîþ â ïî ëüñüêî ìó ìiñòi Ðà ÷îíæi-Ìà çî âåöü êî ìó âiä 1254 ð., êîëè âiöå-ìàãiñòð Òåâ òîí - ñüêîãî îðäå íà ó Ïðóñi¿ Áóð õàðä ôîí Õîð íõà ó çåí ïiä ÷àñ ïå ðå ãî - âîðiâ, ùî ïå ðå äó âà ëè óãîäi, ïî ãî äèâ ñÿ ïå ðå äà òè «Äà íè ëó ïåð øî ìó êî ðî ëþ ðó òåíiâ (Danieli primo regi Ruthenorum)» òà ìà çî âåöü êî ìó êíÿ çþ Çå ìî âè òó òðå òè íó ÿò âÿçü êî¿ òå ðè òîði¿. Äîñëiäæåí íÿ öèõ äî êó ìåíòiâ ñâiä÷èòü ïðî áåçïiäñòàâíiñòü iñíó þ ÷î ãî â íà óöi óÿâ - ëåí íÿ «ïðî ñïî ê îíâi÷íó áî ðîòü áó óêð à¿íñüêî ãî íà ðî äó ç Òåâ òî í - ñüêèì îðäå íîì ó Ïðè áàë òèöi». Â÷åíi âæå äàâ íî íå òiëüêè çâåð íó ëè óâà ãó íà òå, ùî ëiòî ïèñ - öi ïðè ïiäãî òîâöi ñâî¿õ òâîðiâ àê òèâ íî âè êî ðèñ òî âó âà ëè ìà òåð i à ëè êí ÿçiâñüêèõ êàí öå ëÿðié, à i ïðàã íó ëè çíàé òè ôðàã ìåí òè öèõ äî êó - ìåíòiâ ó òåê ñòàõ ëiòî ïèñiâ. Î. À. Êóï ÷è íñüêèé ìàº ðàö iþ â òîìó, ùî íà ãî ëî øóº íà âàæ ëè âîñòi òà êî ãî íà ïðÿ ìó àð õå îã ðà ôi÷íî ãî ïî - øó êó. Àâòîð, ïëiäíî ïðî à íàë içó âàâ øè äîñâiä ïî ïå ðåä íèêiâ, ó âñòóïi äî äðó ãî ãî ðî çäiëó ïiäñòà âîþ äëÿ êî ðåê òíî ãî âè ÿâ ëåí íÿ â ëiòî ïèñ íèõ òåê ñòàõ ôðà´ìåíòiâ äî êó ìåíòiâ ââà æàº íà ÿâíiñòü â íèõ ïåâ íî¿ òå ðìiíî ëîãi¿ ç äèï ëî ìà òè÷ íî¿ ïðàê òè êè. Ðåñ òàâ ðàö iÿ äàâíiõ äæå ðåë ç òåêñòiâ åïiñòî ëÿð íèõ ïàì ’ÿ òîê º âêðàé ñêëàä íîþ ñïðà âîþ ÷å ðåç âòðó ÷àí íÿ ëiòî ïèñöiâ ó êîí òåêñò ïàì ’ÿò êè. Ìîâà éäå ïðî ðå - äà ãó âàí íÿ, ñêî ðî ÷åí íÿ, ñàì õà ðàê òåð ïîä àí íÿ äî êó ìåíòiâ. Îñîá - ëè âî¿ óâà ãè çà ñëó ãî âóº ðîç ãëÿä ïðî áëå ìè ïðî âå äåí íÿ ïå ðå ãî âîðiâ ìiæ ïî ñëà ìè â óñíié ôîðìi, ÿêi â ëiòî ïè ñàõ iíêî ëè íà áó âà þòü ôîð - ìó íà ÷åá òî îðèã iíàëü íî ãî äæå ðåëü íî ãî ìà òåð ià ëó. Ïiçíiøå íà Ðóñi ïî øè ðå íèé áóâ æàíð åïiñòî ëÿðié, ÿêèé çíàé øîâ ñâîº âiäáèò òÿ â ÐÅÖÅÍÇ²¯, ÎÃËßÄÈ 684 Ìà òó çî âà Â. È., Íà çà ðî âà Å. Ë. Êðåñ òî íîñ öû è Ðóñü. Êî íåö Õ²² â. — 1270. Òåê ñòû, ïå ðå âîä, êîì ìåí òà ðèè. — Ì., 2002. — Ñ. 364–368. ëiòî ïè ñàííi. Î. À. Êóï ÷è íñüêèé ðå êî íñòðóþº ïî íàä 60 ëèñòiâ, ïî - ñëàíü, çâåð íåíü, çà ïè ñîê, ùî ïðå çåí òó þòü åïiñòî ëÿð íèé æàíð ãà - ëèöü êî-âî ëè íñüêî ãî äî êó ìåí òàëü íî ãî ôîí äó Õ²²² ñò. Âèâ ÷åí íÿ äæå ðåë äîç âî ëÿº ç’ÿ ñó âà òè ¿õ áó äî âó, îñîá ëè âîñòi íà ïè ñàí íÿ ðiçíèõ ¿õ æàíðiâ. Îçíà éîì ëåí íÿ áåç ïî ñå ðåä íüî ç õà ðàê òå ðèñ òè êà - ìè äî êó ìåíòiâ (Î. À. Êóï ÷è íñüêèé íà âî äèòü ðåñ òàâ ðî âàíi ëèñ òè, ïî ÷è íà þ ÷è ç 1195 ð.) äîç âî ëÿº ñòâåð äæó âà òè, ùî ñïîñ òå ðå æåí íÿ àâ òî ðà â äå ÿ êèõ äå òà ëÿõ äà þòü äî äàò êî âó iíôîð ìàö iþ äëÿ êîí - êðåò íî ãî àíàë içó ïî ëiòè÷ íî¿ iñòîði¿ Âî ëèíi òà Ãà ëè ÷è íè ç êiíöÿ Õ²² ñò. ßê íàì çäàºòüñÿ, öi õà ðàê òå ðèñ òè êè âàð òî áóëî á äî ïîâ íè òè áiëüøîþ êiëüêiñòþ ïî ñè ëàíü íà äî ðî áîê iñòî ðèêiâ, ÿêi ïðà öþ âà ëè â öié öà ðèíi (ïðàöi Ä. Çóá ðèöü êî ãî, ². Øà ðà íå âè ÷à, Ì. Ñ. Ãðó øåâ - ñü êî ãî, Â. Ò. Ïà øó òà, ². Ï. Êðèï ’ÿ êå âè ÷à, Ì. Ô. Êîò ëÿ ðà, Ë. Â. Âîé òî - âè÷à, Î. Â. Ìà éî ðî âà òîùî). Ñàìå êîëî äî êó ìåíòiâ, ùî ðå êî í ñòðó þ - þòüñÿ, ìîæ íà áóëî á ðîç øè ðè òè çà ðà õó íîê ñëiäiâ ìiæíà ðîä íèõ óãîä, ÿêi çãà äà íî ó âè êî ðèñ òî âó âà íî ìó ó ëiòî ïè ñàõ äèï ëî ìà òè÷ íî - ìó ëèñ òó âàííi. Òàêi óãî äè ïiäïè ñó âà ëè ñÿ, íà ïðèê ëàä, â 1219 ð. êíÿ çåì Äà íè ëîì Ðî ìà íî âè ÷åì ç ëè òî âñüêè ìè êíÿ çÿ ìè-êóí iãàñ òà - ìè, â 1230 ð. ïiñëÿ çà âåð øåí íÿ ïî õî äó âî ëè íñüêî ãî âiéñüêà Äà íè ëà òà Âà ñèëü êà äî Âå ëè êî¿ Ïîëüùi ìiæ âî ëè íñüêè ìè òà ïî ëüñüêè ìè âî ëî äà ðÿ ìè. Â òðåòié ðîçäië äîñëiäæåí íÿ àâ òîð âèð iøèâ âìiñòè òè âñi äî - êó ìåí òè, àâ òåí òè÷íiñòü ÿêèõ âèê ëè êàº ó íüî ãî ñóìíiâ. Òà êèé ïiäõiä º àá ñî ëþò íî ïðà âèëü íèé i, êî ðèñ òó þ ÷èñü ç íà ãî äè, õîò iëî ñÿ á âiäìiòè òè, ùî â iñòî ðè÷íié íà óöi ñàìå íà ïiäñòàâi äî ñèòü ñóìíiâíî¿ iíôîð ìàöi¿ âè íèê ëî ÷è ìà ëî äóæå ñòà ëèõ óÿâ ëåíü, àê ñi - îì, ùî ñêëàä íî ïiäëÿ ãà þòü íiâå ëþ âàí íþ. Îòæå, ñàìå â öié ðî áîòi, íà íàøó äóì êó, âàð òî áóëî á îñîá ëè âî ðå òåëü íî ðîç ãëÿ íó òè iñíó - þ÷i ïî ãëÿ äè iñòî ðèêiâ ùîäî êîæ íî ãî âêà çà íî ãî ôàê òó, â òîìó ÷èñëi i ïðî òè ëåæíi. Òóò, áå çó ìîâ íî, âå ëè êèé iíòå ðåñ ó ÷è òà÷iâ áóäå ìàòè îöiíêà Î. À. Êóï ÷è íñüêèì ìà òåð ià ëó, ÿêèé çáå ðiãñÿ â ïðàöi Â. Í. Òàò iùå âà, ïðî ïðàã íåí íÿ ñòâî ðè òè íîâó ñòðóê òó ðó äåð æàâ íî - ãî óïð àâëiííÿ. Àâòîð êíè ãè âèñ ëîâ ëþº ñó ìíiâè ùîäî àâ òåí òè÷ - íîñòi öiº¿ iíôîð ìàöi¿. Ïðî òå òóò, êðiì àð õå îã ðà ôi÷íî ãî îïðà öþ - âàí íÿ äæå ðå ëà, ÿê íàì çäàºòüñÿ, âàð òî áóëî á âñå æ áiëüø øè ðî êî ÐÅÖÅÍÇ²¯, ÎÃËßÄÈ 685 ðîç ãëÿ íó òè ïðàöi ñó ÷àñ íèõ iñòî ðèêiâ íà öþ òåìó (Î. Ï. Òî ëî÷ êà, Ë. Â. Âîé òî âè ÷à, Á. ². ßöåí êà òà ií.). Ïðè ïiäãî òîâöi çà êëþ÷ íî ãî ÷åò âåð òî ãî ðî çäiëó óïî ðÿä íèê âè äàí íÿ ïðî âiâ âå ëè ÷åç íó ðî áî òó ïî ïî øó êó òà çáè ðàí íþ iíôîð - ìà öi¿ â ñó ÷àñ íèõ òà ïiçíiõ âè äàí íÿõ, äå ìiñòÿòü ñÿ çãàä êè ïðî àêòè òà äî êó ìåí òè Ãà ëèöü êî-Âî ëè íñüêî ãî êí ÿçiâñòâà Õ²²² — ïåð øî¿ ïî ëî âè íè Õ²V ñò. Çîê ðå ìà, âå ëè êèé iíòå ðåñ ñòà íîâ ëÿòü ïî ñòiéíi ïî ñè ëàí íÿ â ðiç íèõ äî êó ìåí òàõ (àæ äî ÕVIII ñò.) íà òàê çâà íèé ïðè âiëåé êíÿ çÿ Ëåâà Äà íè ëî âè ÷à, ùî º ñâiä÷åí íÿì ïåâ íî¿ ïðà âî âî¿ íà ñòóï íîñòi â äiëî âî ìó æèòòi Óêðà¿ íè ïðî òÿ ãîì áà ãàòü îõ íå òiëüêè äå ñÿ òè ëiòü, à é ñòîëiòü. Ó 70-õ ðî êàõ ÕÕ ñò., êîëè Î. À. Êóï ÷è íñüêèé òiëüêè ðîç ïî ÷è - íàâ ñâîþ ðî áî òó íàä âèâ ÷åí íÿì äî êó ìåíòiâ, íà âiòü ñå ðåä àâ òî ðè òåòiâ iñòî ðè÷ íî¿ íà óêè áóëî ÷è ìà ëî ñêåï òèêiâ, ÿêi ãî âî ðè ëè ïðî äðiáíiñòü òà êî¿ òåìè. ×èñ ëåí íè ìè ïó áëiêàö iÿ ìè, ó òîìó ÷èñëi i âè äàí íÿì íî âî¿ êíè ãè, iñòî ðèê äîâiâ âå ëè êó äîöiëüíiñòü ñâîº¿ íà óêî âî¿ äiÿëü íîñòi. Íà çà âåð øåí íÿ òðå áà äîá ðèì ñëî âîì çãà äà òè Ôóí äàö iþ Âiëüíî ãî Óíiâåð ñè òå òó òà Àìåðèêàíñüêî¿ Ðàäè íà óêî âèõ òî âà - ðèñòâ, çà âäÿ êè ôiíàí ñîâié ïiäòðèìöi ÿêèõ âèé øëî ìî íó ìåí òàëü íå âè äàí íÿ äî êó ìåíòiâ ç iñòîði¿ Âî ëèíi i Ãà ëè ÷è íè Õ²²² — ïåð øî¿ ïî - ëî âè íè ÕIV ñòîëiòü, âè äàâöiâ êíè ãè, ÿêà, áå çó ìîâ íî, ñòà íå áåñ òñå - ëå ðîì íå òiëüêè ó êîëi âóçü êèõ ôàõiâöiâ, à ó áà ãàòü îõ ëþ áè òåëiâ âiò÷èç íÿ íî ãî ìè íó ëî ãî. Îçíà éîì ëåí íÿ ç ïðà öåþ Î. À. Êóï ÷è íñüêî ãî ùå â áiëüøié ìiði ïå ðå êî íà ëî àâ òî ðà öiº¿ ðå öåíçi¿ â íå îáõiäíîñòi â ïåð ñïåê òèâi ñòâî ðåí íÿ Êîð ïó ñó äæå ðåë ç iñòîði¿ Âî ëèíi òà Ãà ëè ÷è íè êíÿ æî¿ äîáè. Íà ó êî âåöü ãî òó âàâ ñâîþ êíè ãó áåç ïå ðå áiëüøåí íÿ äåêiëüêà äå ñÿ òè ëiòü i, îä íî çíà÷ íî, ùî â îäíié ðå öåíçi¿ íå ìîæ ëè âî äàòè ïî â - íó i âñå ái÷íó îöiíêó ïðî âå äåíié âå ëè ÷åçíié ïðàöi. Öå â ïåð ñïåê òèâi áó äóòü ðî áè òè â÷åíi, çâåð òà þ ÷èñü äî âèâ ÷åí íÿ ðiçíî ìà íiòíèõ êîí - êðåò íèõ òåì ìè íó ëî ãî Óêðà¿ íè, êî ðèñ òó þ ÷èñü ïðè öüî ìó ïðà öåþ Î. À. Êóï ÷è íñüêî ãî. ² â öüî ìó ïî ëÿ ãàº i íà óêî âà çíà ÷èìiñòü, i çà - ãàëü íà àê òó àëüíiñòü ðå öåí çî âà íî ãî âèäàííÿ. Îëåêñàíäð Ãîëîâêî ÐÅÖÅÍÇ²¯, ÎÃËßÄÈ 686

О. Купчинський. Акти та документи Галицько-Волинського князівства XIII — першої половини XIV століть. Дослідження. Тексти

Репозитарії

Схожі ресурси