Правова держава крізь призму співвідношення права та закону
В статті розгляда ється правова держава крізь призму співвідношення права та закону; розкрито сутність праворозуміння; визначено види праворозуміння.
Збережено в:
| Дата: | 2011 |
|---|---|
| Автор: | |
| Формат: | Стаття |
| Мова: | Ukrainian |
| Опубліковано: |
Інститут держави і права ім. В.М. Корецького НАН України
2011
|
| Назва видання: | Альманах права |
| Теми: | |
| Онлайн доступ: | http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/63321 |
| Теги: |
Додати тег
Немає тегів, Будьте першим, хто поставить тег для цього запису!
|
| Назва журналу: | Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine |
| Цитувати: | Правова держава крізь призму співвідношення права та закону / О.В. Лебедєва // Альманах права. — 2011. — Вип. 2. — С. 229-231. — Бібліогр.: 7 назв. — укр. |
Репозитарії
Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine| id |
irk-123456789-63321 |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| spelling |
irk-123456789-633212014-06-01T03:02:30Z Правова держава крізь призму співвідношення права та закону Лебедєва, О.В. Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект В статті розгляда ється правова держава крізь призму співвідношення права та закону; розкрито сутність праворозуміння; визначено види праворозуміння. В статье рассматривается правовое государство сквозь призму соотношения права и закона; раскрыта сущность правопонимания; определены виды правопонимания. In the article considered the legal state through a prism of a parity of the right and the law; the essence the legal understanding is opened; defined the kinds of the legal understanding. 2011 Article Правова держава крізь призму співвідношення права та закону / О.В. Лебедєва // Альманах права. — 2011. — Вип. 2. — С. 229-231. — Бібліогр.: 7 назв. — укр. XXXX-0113 http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/63321 340.1 uk Альманах права Інститут держави і права ім. В.М. Корецького НАН України |
| institution |
Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine |
| collection |
DSpace DC |
| language |
Ukrainian |
| topic |
Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект |
| spellingShingle |
Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект Лебедєва, О.В. Правова держава крізь призму співвідношення права та закону Альманах права |
| description |
В статті розгляда ється правова держава крізь призму співвідношення права та закону;
розкрито сутність праворозуміння; визначено види праворозуміння. |
| format |
Article |
| author |
Лебедєва, О.В. |
| author_facet |
Лебедєва, О.В. |
| author_sort |
Лебедєва, О.В. |
| title |
Правова держава крізь призму співвідношення права та закону |
| title_short |
Правова держава крізь призму співвідношення права та закону |
| title_full |
Правова держава крізь призму співвідношення права та закону |
| title_fullStr |
Правова держава крізь призму співвідношення права та закону |
| title_full_unstemmed |
Правова держава крізь призму співвідношення права та закону |
| title_sort |
правова держава крізь призму співвідношення права та закону |
| publisher |
Інститут держави і права ім. В.М. Корецького НАН України |
| publishDate |
2011 |
| topic_facet |
Категорія праворозуміння: теоретико-правовий аспект |
| url |
http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/63321 |
| citation_txt |
Правова держава крізь призму співвідношення права та закону / О.В. Лебедєва // Альманах права. — 2011. — Вип. 2. — С. 229-231. — Бібліогр.: 7 назв. — укр. |
| series |
Альманах права |
| work_keys_str_mv |
AT lebedêvaov pravovaderžavakrízʹprizmuspívvídnošennâpravatazakonu |
| first_indexed |
2025-07-05T14:07:31Z |
| last_indexed |
2025-07-05T14:07:31Z |
| _version_ |
1836816219371470848 |
| fulltext |
ÓÄÊ340.1
ÎëåíàÂ’ÿ÷åñëàâ³âíàËåáåäºâà,
çäîáóâà÷²íñòèòóòóäåðæàâè³ïðàâà
³ì.Â.Ì.ÊîðåöüêîãîÍÀÍÓêðà¿íè
ÏÐÀÂÎÂÀÄÅÐÆÀÂÀÊвÇÜÏÐÈÇÌÓÑϲ²ÄÍÎØÅÍÍßÏÐÀÂÀÒÀ
ÇÀÊÎÍÓ
 ³ñòî𳿠ëþäñü êî¿ äóì êè íàéá³ëüø õà ðàê òåð íè ìè º ðî çóì³ííÿ ïðà âà ç òî÷ êè çî ðó éî ãî ïðè-
ðî äè, â òî ìó ÷èñë³ àá ñî ëþò íî¿ ì³ðè ñïðà âåä ëè âîñò³, ãó ìàí íîñò³, ÿêè ìè ïî âèíí³ êå ðó âà òè ñÿ íîð ìè
ïî çè òèâ íî ãî ïðà âà, ùî ñòâî ðåí³ ïðà âî òâîð ÷îþ ä³ÿëüí³ñòþ äåð æà âè (òå îð³ÿ ïðè ðîä íî ãî ïðà âà);
³íøèé ï³äõ³ä ðîç ãëÿ äຠïðà âî ç ïî çèö³¿ ðîç âèò êó ñóñï³ëüñòâà, ôîð ìó âàí íÿ òà ñòà íîâ ëåí íÿ ïðà âî-
âèõ çà ñàä â ³ñòî ðè÷ íî ìó æèòò³ êîæ íî ãî íà ðî äó ó âè ãëÿä³ çâè ÷à¿â, ùî âò³ëþ þòü ñÿ ïîò³ì ó çà êîí³
(³ñòî ðè÷ íà øêî ëà ïðà âà); øè ðî êî ïî øè ðå íå ðî çóì³ííÿ ïðà âà ç âðà õó âàí íÿì ïñè õî ëîã³÷íèõ îñîá-
ëè âî ñ òåé îñî áè, ùî âè ðà æåí³ â ³íòó¿ö³¿, ïî ÷óò òÿõ, ïå ðå æè âàí íÿõ, ïñèõ³÷íèõ íà ñòà íî âàõ, ùî çà áåç-
ïå ÷ó þòü ï³çíàí íÿ äåð æàâ íî-ïðà âî âèõ ³íñòè òóò³â ÿê â³äî á ðà æåí íÿ ïñèõ³êè ³íäèâ³äà (ïñè õî ëîã³÷íà
øêî ëà ïðà âà) [7, ñ. 5].
Ïðà âî, ÿê ³ äåð æà âà º ³ñòî ðè÷ íèì ÿâè ùåì, ùî óò âî ðå íå âíàñë³äîê ïðè ðîä íî ãî ðîç âèò êó
ñóñï³ëüñòâà. ³äïîâ³äíî óñ òà ëå íî ìó ðî çóì³ííþ ñï³ââ³äíî øåí íÿ äåð æà âè ³ ïðà âà ñêëàâ ñÿ
ñâîºð³äíèé ñòå ðåî òèï íà êî ðèñòü «ïðè ìà òó äåð æà âè», à ãëè áèíí³ ïðî öå ñè âè íèê íåí íÿ ïðà âà
ïî ÿñ íþ âà ëè ñÿ ÿê ïîõ³äí³ â³ä ïðî öåñ³â ñòà íîâ ëåí íÿ ïîë³òè÷ íî¿ ñè ñ òå ìè, òîá òî â³äáó âà ëè ñÿ ï³ä
âïëè âîì ïðè ÷èí, ùî âèê ëè êà ëè âè íèê íåí íÿ äåð æà âè [1, ñ. 124].
Âè íèê íåí íÿ òà ðîç âè òîê ïðà âà â³äáó âàºòüñÿ ï³ä âïëè âîì åêî íîì³÷íèõ â³äíî ñèí. Äåð æà âà
âè ñ òó ïຠíå ÿê òâî ðåöü, à ÿê îõî ðî íåöü ïðà âà, «ñëóæ áî âèé çàñ³á» ¿¿ çà áåç ïå ÷åí íÿ, â òî ìó ÷èñë³,
³ ïðè ìó ñî âîþ ñè ëîþ âëà äè. Ïðî òå, ïðî öåñ ïî õî ä æåí íÿ äåð æà âè ³ ïðà âà ìî æå áó òè âè ðà æå íèé
ñõå ìîþ: åêî íîì³êà – ïðà âî – äåð æà âà. Çîâí³øí³é ïðî ÿâ äà íî ãî ïðî öå ñó ìî æå âè ãëÿ äà òè ïî-³íøî-
ìó: äåð æàâ íà âëà äà âè äຠçà êî íè ³ òèì ñà ìèì ïî ðî ä æóº ïðà âî. Àëå çà íèì, ïî-ïåð øå, ñòî¿òü
åêî íîì³÷íà íå îáõ³äí³ñòü, ùî ïîâ’ÿçà íà ç þðè äè÷ íèì âè ðà çîì (â çà êîí³) â³äíî ñèí, ïî-äðó ãå, çà êîí,
ÿêèé âè äຠäåð æàâ íà âëà äà, öå ùå íå ïðà âî, à ëè øå çîâí³øíÿ ôîð ìà âè ðà çó ïðà âà.
²ñíó þ÷³ ó íà óêîâ³é ë³òå ðà òóð³ ï³äõî äè ùî äî ñï³ââ³äíî øåí íÿ ïðà âà ³ çà êî íó, ìîæ íà ïîä³ëè òè
íà òðè ãðó ïè: îòî òîæ íþ þòü ñóòí³ñòü çà êî íó ³ ïðà âà; ðîç ãëÿ äà þòü ñóòí³ñòü ïðà âà ÷å ðåç ïðèç ìó
³íøèõ ÿâèù (åêî íîì³÷íèé ëàä, ïñèõ³êà ëþ äè íè òî ùî) ³ âæå, âè õî äÿ ÷è ³ç ñóò íîñò³ öèõ ÿâèù,
âèð³øó þòü ïðî áëå ìó ñï³ââ³äíî øåí íÿ ïðà âà ³ çà êî íó; ðîç ãëÿ äà þòü ñóòí³ñòü ïðà âà ÿê ñà ìîñò³éíå
ÿâè ùå.
²ñíóº äâà òè ïè ïðà âî ðî çóì³ííÿ – ïî çè òèâ³ñòñüêèé ³ íå ïî çè òèâ³ñòñüêèé [6, ñ. 11].
Ïðà âî â ðî çóì³íí³ ïî çè òèâ³ñò³â – çà êî íè, ñó äîâ³ ð³øåí íÿ, àê òè äåð æàâ íî¿ âëà äè íå çà ëåæ íî
â³ä çì³ñòó. Ïî çè òèâ³ñòè îòî òîæ íþ þòü ïðà âî ³ çà êîí. Ïðèá³÷íè êè ïî çè òèâ³çìó ïðî ïî íó þòü ôîð-
ìàëü íå âèç íà ÷åí íÿ ïðà âà, òîá òî ñóòí³ñòü ÿâè ùà ðîç êðè âàºòüñÿ ÷å ðåç îç íà êè ôîð ìè, à çì³ñò ôîð-
ìè íå ìຠçíà ÷åí íÿ äëÿ ïî íÿò òÿ ïðà âà. Ïî çè òèâ³ñòè çà ïå ðå ÷ó þòü ïðà âî ïî çà çà êî íîì, çà ïå ðå ÷ó-
þòü ïðè ðîä íå ïðà âî. Äî ïî çè òèâ³ñòñüêî ãî òè ïó ïðà âî ðî çóì³ííÿ â³äíî ñÿòü ñÿ ëåã³ñòñüêå ³
ñîö³îëîã³÷íå ïî íÿò òÿ ïðà âà.
Íå ïî çè òèâ³ñòñüêèé òèï ïðà âî ðî çóì³ííÿ ðîçð³çíÿº ïðà âî ³ çà êîí, ïî ÿñ íþ þ ÷è ïð³îðè òåò ïðà-
âà íàä çà êî íîì, ñòâåð ä æó þ ÷è, ùî çà êî íè çà ñâî¿ì çì³ñòîì ìî æóòü áó òè ³ íå ïðà âî âè ìè. Ïðèá³÷íè-
êè íå ïî çè òèâ³çìó ïðî ïî íó þòü çì³ñòî âíèé ï³äõ³ä äî âèç íà ÷åí íÿ ïðà âà ÷å ðåç çì³ñò ïðà âî âèõ ÿâèù.
Ó íå ïî çè òèâ³ñòñüêî ìó ïðà âî ðî çóì³íí³ âè î êðåì ëþ þòü åòè÷ íå ³ ë³áåð òàð íå ïî íÿò òÿ ïðà âà.
Ïðî áëå ìà ïðà âî âî¿ äåð æà âè º ãðà íè÷ íîþ, ùî ñòî¿òü íà ìåæ³ ðîç ãëÿ äó ïè òàíü äåð æà âè, ç
îä íî ãî áî êó, ³ ïðà âà, ç ³íøî ãî, ìà þ ÷è â ñâî¿é îñ íîâ³ çä³éñíåí íÿ ä³ÿëü íîñò³ äåð æà âè â ðàì êàõ
çà êî íó, éî ãî ï³äïî ðÿä êî âà íîñò³ ïðà âó.
Äî íàé âàæ ëèâ³øèõ åëå ìåíò³â, ùî õà ðàê òå ðè çó þòü ïðà âî âó äåð æà âó ìîæ íà â³äíå ñ òè íà ñòóïí³:
– âåð õî âåí ñò âî (ïà íó âàí íÿ) ïðà âà ³ çâ’ÿçîê äåð æàâ íî¿ âëà äè ïðà âî âè ìè ïðè ïè ñà ìè;
– âåð õî âåí ñò âî çà êî íó, â³äïîâ³äíî äî ÿêî ãî ñà ìå çà êîí âî ëî䳺 âè ùîþ þðè äè÷ íîþ ñè ëîþ â
ñè ñ òåì³ ³íøèõ ïðà âî âèõ àêò³â ³ çà áåç ïå ÷óº íå ïðè ïó ñ òèì³ñòü âòðó ÷àí íÿ äåð æà âè â æèò òÿ ãðî ìà-
äÿíñü êî ãî ñóñï³ëüñòâà, òîá òî âòðó ÷àí íÿ, íå çà ñíî âà íî ãî íà ïî ëî æåí íÿõ çà êî íó [5, ñ. 82].
Âèñë³â «ïà íó âàí íÿ ïðà âà» âêëþ ÷ຠâ ñå áå ÿê çà áåç ïå ÷åí íÿ äåð æàâ íî¿ âëà äè ïðà âîì, òàê ³
âñòà íîâ ëåí íÿ ãà ðàíò³é ùî äî ðå àëü íî ãî âè êî íàí íÿ ñîö³àëü íèõ çî áîâ’ÿçàíü äåð æà âè ïå ðåä ëþ äè-
íîþ. Çà êîí ó ïðà âîâ³é äåð æàâ³ «ìຠïà íó âà òè» íå ïðî ñòî ÿê àêò âåð õîâ íî ãî îð ãà íó âëà äè, à â
ñè ëó éî ãî ñîö³àëü íî ãî ñïðÿ ìó âàí íÿ íà ëþ äè íó, ÿê âè ùó ö³íí³ñòü [4, ñ. 114]. Àê òó àëüí³ñòü ³ âàæ-
ËåáåäºâàÎ.Â.Ïðàâîâàäåðæàâàêð³çüïðèçìóñï³ââ³äíîøåííÿïðàâàòàçàêîíó
229
ëèâ³ñòü ïðî áëå ìè ñï³ââ³äíî øåí íÿ ïðà âà ³ çà êî íó îáó ìîâ ëå íà íå îáõ³äí³ñòþ ðîç ìå æó âàí íÿ ïðà âà
³ çà êî íó â ïðî öåñ³ ïðà âî òâîð ÷î¿, ïðà âî çà ñ òî ñîâ ÷î¿ òà ïðà âî îõî ðîí íî¿ ä³ÿëü íîñò³. Àä æå íå âñ³
çà êî íè, ñòâî ðåí³ äåð æà âîþ, ìà þòü ïðà âî âèé çì³ñò, à ³íêî ëè ïðÿ ìî ñó ïå ðå ÷àòü éî ìó. Òî ìó
íå îáõ³äíèì º âè ðîá ëåí íÿ ÷³òêî ãî êðè òåð³þ, â³äïîâ³äíî äî ÿêî ãî ìîæ íà áó ëî á îö³íþ âà òè çà êîí
ÿê ïðà âî âèé ÷è íå ïðà âî âèé. Íà ïðè êëàä, ÷è ìîæ íà ââà æà òè ïðà âîì ïðà âî ôà øèñòñü êî¿ Í³ìå÷-
÷è íè, ÿêèì áó ëè ïî ðó øåí³ åëå ìåí òàðí³ ïðà âà ëþ äè íè? Øâèä øå çà âñå, öå áó ëî, çàêð³ïëå íå äåð-
æà âîþ ñâàâ³ëëÿ, õî ÷à çîâí³ ïðà âîì áó ëî äî òðè ìà íî âñ³õ ôîð ìàëü íèõ îç íàê. Âçàºìîçâ’ÿçîê äåð-
æà âè ç ïðà âîì ÿê óìî âà ñó ÷àñ íî ãî ñóñï³ëüíî ãî áóò òÿ ìຠâè ÿâ ëÿ òè ñÿ íå â ï³äïî ðÿä êó âàíí³
ïðà âà äåð æàâí³é âëàä³, à íà âïà êè – â ï³äïî ðÿä êó âàíí³ äåð æàâ íî¿ âëà äè ïðà âó. Àëå öå, â³äïîâ³äíî,
âè ìà ãຠíî âèõ ï³äõîä³â äî ïðà âî ðî çóì³ííÿ.
Âëà äà â ë³áå ðàëüí³é äåð æàâ³ «ïðè õî äèòü íà äî ïî ìî ãó» ñâî¿ì ãðî ìà äÿ íàì ùî äî çà õè ñ òó ñâîáî-
äè, âëàñ íîñò³ â³ä ïî ñÿ ãàíü ³íøèõ îñ³á, òîá òî ââà æຠãðî ìà äÿí àâ òî íîì íè ìè ñóá’ºêòà ìè [6, ñ. 114].
Ïðà âî âà äåð æà âà ïå ðåä áà ÷ຠìàê ñè ìàëü íå îá ìå æåí íÿ âëà äè ïðà âîì. ßê ùî âè õî äè òè ç ïî çè-
òèâ³ñòñüêî ãî ïðà âî ðî çóì³ííÿ, òîá òî ââà æà òè, ùî ïðà âî ³ çà êîí òî òîæí³, òî ïî íÿò òÿ ïðà âî âî¿ äåð-
æà âè ñòຠíå ìîæ ëè âèì.
Äëÿ ëåã³ñòñüêî ãî ïðà âî ðî çóì³ííÿ, ïðà âî – öå çà êî íè. Òî ìó áóäü-ÿêà äåð æà âà çà âèç íà ÷åí íÿì
– ïðà âî âà. Áóäü-ÿêèé ðå æèì, çà ñíî âà íèé íà äîâ³ëüíèõ çà êî íàõ ñòຠïðà âî âèì (â òî ìó ÷èñë³ ³
äå ñ ïî òè÷ íèé).
Ïðè õèëü íè êè ñîö³îëîã³÷íî¿ òå î𳿠ïðà âà çà ïå ðå ÷ó þòü ïðè ðîäí³ ïðà âà ëþ äè íè, ìîæ ëèâ³ñòü
îá ìå æåí íÿ äåð æà âè ïðà âîì. Äåð æàâ íà âëà äà ìî æå ÿê îá ìå æè òè ñå áå çà êî íà ìè, òàê ³ ó áóäü-ÿêèé
÷àñ â³äìî âè òè ñÿ â³ä òà êî ãî îá ìå æåí íÿ. Çà ïå ðå ÷ó þ ÷è ïî íÿò òÿ ïðà âî âî¿ äåð æà âè, ñîö³îëîã³÷íå
ïðà âî ðî çóì³ííÿ ââî äèòü ïî íÿò òÿ «äåð æà âè çà êîí íîñò³», ÿêà ïîâ’ÿçà íà ñâî¿ìè çà êî íà ìè. Îä íàê,
áóäü-ÿêèé çà êîí ìî æå áó òè ñêà ñî âà íèé ó âñòà íîâ ëå íî ìó ïî ðÿä êó.
Ïðè õèëü íè êè òà êî ãî ïî çè òèâ³ñòñüêî ãî îòî òîæ íåí íÿ ïðà âà ³ çà êî íó çâî äÿòü ïðî áëå ìó
ñîö³àëü íî ãî ðî çóì³ííÿ ³ ðîë³ ïðà âà äî ïè òàí íÿ ïðî ïðè ìó ñî âî-ðå ãó ëÿ òèâ íå çíà ÷åí íÿ íîðì çà êî-
íî äàâ ñò âà. Ïðà âó ïðè öüî ìó íà äàºòüñÿ âóçü êå òåõí³êî-³íñòðó ìåí òàëü íå çíà ÷åí íÿ: âî íî âè ñ òó ïàº
ëè øå ÿê îô³ö³éíî-âëàä íå çíà ðÿä äÿ ³ çàñ³á ñîö³àëü íî ãî óï ðàâë³ííÿ, ðåã ëà ìåí òàö³¿ ³ êîí òðî ëþ.
Ïðî òå, âèá³ð òèõ ÷è ³íøèõ íîðì ³ íà ïðÿì³â ïðà âî âî ãî ðå ãó ëþ âàí íÿ âè ÿâ ëÿºòüñÿ, â³äïîâ³äíî äî
òà êî ãî ï³äõî äó, ðå çóëü òà òîì âî ëüî âî ãî ð³øåí íÿ çà êî íî äàâ öÿ, à ñï³ââ³äíî øåí íÿ òà âçàºìîä³ÿ
ð³çíèõ ñîö³àëü íèõ íîðì – âî ëþí òà ðèñòñü êèì ìàí³ïó ëþ âàí íÿì ïñè õî ëî㳺þ, ïðè ñòî ñî âà íîþ äî
òèõ ÷è ³íøèõ ö³ëåé ïåâ íî¿ ñîö³àëü íî¿ ãðó ïè («ïàí³âíî ãî êëà ñó», ïàðò³¿, íàö³¿).
Çà âäÿ êè çà êî íàì ïðèí öèï ïðà âî âî¿ ð³âíîñò³ (³ ðà çîì ç òèì çà ãàëüí³ñòü ð³âíî¿ ì³ðè ñâî áî äè)
îäåð æóº äåð æàâ íî-âëàä íå, çà ãàëü íî îáîâ’ÿç êî âå âèç íàí íÿ ³ çà õèñò, íà áó âຠçà êîí íî¿ ñè ëè. Ëè øå
ÿê ôîð ìà âè ðà çó, îá’ºêòèâ íî îáó ìîâ ëå íà âëà ñ òè âî ñ òÿ ìè ïðà âà, çà êîí ñòຠïðà âî âèì. Ïðà âî âèé
çà êîí – öå ³ º ïðà âî (ç óñ³ìà éî ãî îá’ºêòèâ íî íå îáõ³äíè ìè âëà ñ òè âî ñ òÿ ìè), ùî îò ðè ìàâ îô³ö³éíó
ôîð ìó âèç íàí íÿ, êîí êðå òè çàö³¿ ³ çà õè ñ òó – çà êîí íó ñè ëó [2, ñ. 5].
Íå ïî çè òèâ³ñòñüêèé ï³äõ³ä äî ïðà âà íå çâ’ÿçóº íàñò³ëüêè æîð ñò êî, ÿê ïåð øèé âèä, ïî íÿò òÿ
ïðà âà ç ïî íÿò òÿì äåð æà âè. Ïðà âî ïðè öüî ìó ðîç ãëÿ äàºòüñÿ ÿê «ïðå òåí äåíò íà çà ãàëü íèé ³ çà ãà-
ëü î áîâ’ÿç êî âèé ñîö³àëü íèé ³íñòè òóò íîð ìà òèâ íî ãî ðå ãó ëþ âàí íÿ ñóñï³ëüíèõ â³äíî ñèí ç ìå òîþ
ðî çóì íî ãî ïðè ñòî ñó âàí íÿ ëþäñü êî ãî æèò òÿ øëÿ õîì âèç íà ÷åí íÿ ì³ðè ñâî áî äè, ïðàâ ³ îáîâ’ÿçê³â
³ âò³ëþºòüñÿ ó çâè ÷à ÿõ, òðà äèö³ÿõ, ïðå öå äåí òàõ, ð³øåí íÿõ ðå ôå ðåí äóì³â, êà íîí³÷íèõ, êîð ïî ðà òèâ-
íèõ, äåð æàâ íèõ ³ ì³æíà ðîä íèõ íîð ìàõ ïðà âî âî ãî ³äå à ëó, çà ñíî âà íî ãî íà ïðèí öè ïàõ äî á ðà, ñïðà-
âåä ëè âîñò³, ãó ìàí³çìó ³ çáå ðå æåí íÿ íà âêî ëèø íü î ãî ïðè ðîä íî ãî ñå ðå äî âè ùà» [3].
Ïðè òà êî ìó ï³äõîä³ äî ïðà âà îñ òàííº íå îòî òîæ íþºòüñÿ ³ç çà êî íîì ³ ï³äçà êîí íè ìè àê òà ìè.
Çà êîí ââà æàºòüñÿ ïðà âî âèì ëè øå â òî ìó âè ïàä êó, ÿê ùî â³í âò³ëþº ³äå¿ äî á ðà, ñïðà âåä ëè âîñò³,
ãó ìàí³çìó, ÿê ùî éî ãî çì³ñò â³äî á ðà æຠïðà âî âèé ³äå àë.
Òëó ìà ÷è òè ïðà âî ÿê îô³ö³éíèé çà êîí, òîá òî ÿê âåë³ííÿ àáî ÿê îáîâ’ÿç êîâ³ ïðà âè ëà, ÿê³ âè äà-
þòü ñÿ äåð æà âîþ – íå â³ðíî, îñê³ëüêè öå ïðè çâî äèòü äî ïåâ íî ãî âèñ íîâ êó, ùî áåç äåð æà âè íå ìàº
ïðà âà. Íå ìîæ íà îòî òîæ íþ âà òè ïðà âî ³ çà êîí, ³íàê øå ìè ïî âèíí³ áó ëè á ïðè ïó ñ òè òè, ùî
á³ëüø³ñòü ëþ äåé æè âå áåç ïðà âà, äå ÿê³ çîâñ³ì íå çíàé îì³ ç âåë³ííÿì çà êîí³â.
ϳäâî äÿ ÷è ï³äñó ìîê ðîç ã ëÿ íó òèõ ï³äõîä³â äî ðî çóì³ííÿ ïðà âà ³ â³äî á ðà æà þ ÷è ïå ðå âà ãè êîæ-
íî ãî ç íèõ, ìîæ íà çà ïðî ïî íó âà òè òðè îñ íîâ íèõ â³äïðàâ íèõ ïóíê òè äî ôîð ìó âàí íÿ íî âî ãî ïðà-
âî ðî çóì³ííÿ:
– ïðà âî – àâ òî íîì íà íîð ìà òèâ íà ñè ñ òå ìà, ÿêà ìຠñâîþ âëàñ íó ö³íí³ñòü, ñè ñ òå ìà, ïî áó äî âà-
íà íà çà ñà äàõ ð³âíîñò³ ³ ñâî áî äè ³íäèâ³ä³â;
– ïðà âî ðî çóì³ííÿ ´ðóí òóºòüñÿ íà âèç íàíí³ ñà ìîö³ííîñò³ àâ òî íîì íî ãî ³íäèâ³äà ÿê ð³âíî ãî ç
³íøèì ñóá’ºêòîì ïðà âà. Öåé ³íäèâ³ä íàä³ëÿºòüñÿ ñâî áî äîþ ïðè âèð³øåíí³ éî ãî ñïðàâ ³ â³äïîâ³äíî
íå ñå ïåð ñî íàëü íó â³äïîâ³äàëüí³ñòü çà íàñë³äêè ñâî¿õ ð³øåíü;
230
Êàòåãîð³ÿïðàâîðîçóì³ííÿ:òåîðåòèêî-ïðàâîâèéàñïåêò
– ñà ìå ïðà âî, à íå êî ëåê òèâ ÷è êîð ïî ðàö³ÿ, çà áåç ïå ÷óº çà õèñò ³íäèâ³äà ç âè êî ðè ñ òàí íÿì
ð³çíî ìàí³òíèõ þðè äè÷ íèõ ïðî öå äóð òà ³íñòè òóò³â [7, ñ. 85].
Ñïèñîêë³òåðàòóðè:
1. Êóëüòóðîëîãèÿ. Èñ òî ðèÿ ìè ðî âîé êóëü òó ðû: [ó÷åá. ïî ñî áèå äëÿ âó çîâ] / À. Í. Ìàð êî âà, Ë. À. Íè êè-
òè÷, Í. Ñ. Êðèâ öî âà, è äð.; [îòâ. ðåä. À. Í. Ìàð êî âà]. – Ì.: Êóëü òó ðà è ñïîðò, ÞÍÈ ÒÈ, 1995. – 224 ñ.
2. ÍåðñåñÿíöÂ.Ñ. Òå î ðèÿ ïðà âà è ãî ñó äàð ñò âà / Â. Ñ. Íåð ñå ñÿíö. – Ì.: Èçä-âî ÍÎÐ ÌÀ, 2001. – 272 ñ.
3. Îáùàÿ òå î ðèÿ ïðà âà è ãî ñó äàð ñò âà: [ó÷åá íèê] / [ïîä ðåä. Â. Â. Ëà çà ðå âà]. – Ì.: Þðèñòú, 1996. – 472
ñ.
4. Îñíîâû ãî ñó äàð ñò âà è ïðà âà: [ó÷åá. ïî ñî áèå]. – Ðîñ òîâ-íà-Äî íó: Èçä-âî «Ôå íèêñ», 1995. – 512 ñ.
5. ÒàäåâîñÿíÝ.Â. Ñî öè î ëî ãèÿ ïðà âà è åå ìå ñ òî â ñè ñ òå ìå íà óê î ïðà âå / Ý. Â. Òà äå âî ñÿí // Ãî ñó äàð-
ñò âî è ïðà âî. – 1998. – ¹ 1. – Ñ. 46-53.
6. Òåîðèÿ ãî ñó äàð ñò âà è ïðà âà: [êóðñ ëåê öèé] / [ïîä ðåä. Ì. Í. Ìàð ÷åí êî]. – Ì.: Çåð öà ëî, ÒÅ ÈÑ,
1996. – 476 c.
7. ÕóòûõÌ.Õ. Ðèì ñêîå ÷à ñò íîå ïðà âî / Ì. Õ. Õó òûç. – [îòâ. ðåä. Ñ. À. ×è áè ðÿ åâ]. – Ì.: Áû ëè íà,
1994. – 170 ñ.
ËåáåäºâàÎ.Â.Ïðàâîâàäåðæàâà÷åðåçïðèçìóñï³ââ³äíîøåííÿïðàâàòàçàêîíó
 ñòàòò³ ðîç ãëÿ äàºòüñÿ ïðà âî âà äåð æà âà êð³çü ïðèç ìó ñï³ââ³äíî øåí íÿ ïðà âà òà çà êî íó; ðîç êðè òî
ñóòí³ñòü ïðà âî ðî çóì³ííÿ; âèç íà ÷å íî âè äè ïðà âî ðî çóì³ííÿ.
Êëþ÷îâ³ñëîâà: ïðà âî, çà êîí, ïðà âî ðî çóì³ííÿ, ïðà âî âà äåð æà âà.
ËåáåäåâàÅ.Â.Ïðàâîâîåãîñóäàðñòâîñêâîçüïðèçìóñîîòíîøåíèÿïðàâàèçàêîíà
 ñòà òüå ðàñ ñìà ò ðè âà åò ñÿ ïðà âî âîå ãî ñó äàð ñò âî ñêâîçü ïðèç ìó ñî îò íî øå íèÿ ïðà âà è çà êî íà; ðàñ êðû òà
ñóù íîñòü ïðà âî ïî íè ìà íèÿ; îï ðå äå ëå íû âè äû ïðà âî ïî íè ìà íèÿ.
Êëþ÷åâûåñëîâà: ïðà âî, çà êîí, ïðà âî ïî íè ìà íèe, ïðà âî âîå ãî ñó äàð ñò âî.
LebedevaE.Thelegalstatethroughtheprismoftherelationsofrightandlaw
In the article considered the legal state through a prism of a parity of the right and the law; the essence
the legal understanding is opened; defined the kinds of the legal understanding.
Keywords:law, legal understanding, rule of law.
ËåáåäºâàÎ.Â.Ïðàâîâàäåðæàâàêð³çüïðèçìóñï³ââ³äíîøåííÿïðàâàòàçàêîíó
231
ÊÀÒÅÃÎÐ²ß ÏÐÀÂÎÐÎÇÓ̲ÍÍß: ÒÅÎÐÅÒÈÊÎ-ÏÐÀÂÎÂÈÉ ÀÑÏÅÊÒ
ÏÐÀÂÎÂÀ ÄÅÐÆÀÂÀ ÊвÇÜ ÏÐÈÇÌÓ Ñϲ²ÄÍÎØÅÍÍß ÏÐÀÂÀ ÒÀ ÇÀÊÎÍÓ
|