Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца
Из воспроизведенных по наблюдательным данным пространственно-временных вариаций скорости мы выделили акустические волны, распространяющиеся в верхние слои атмосферы. При отражении акустические десятиминутные волны проникают в эванесцентные слои фотосферы вплоть до слоев температурного минимума пяти...
Збережено в:
| Дата: | 2010 |
|---|---|
| Автор: | |
| Формат: | Стаття |
| Мова: | Russian |
| Опубліковано: |
Головна астрономічна обсерваторія НАН України
2010
|
| Назва видання: | Кинематика и физика небесных тел |
| Теми: | |
| Онлайн доступ: | http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/73177 |
| Теги: |
Додати тег
Немає тегів, Будьте першим, хто поставить тег для цього запису!
|
| Назва журналу: | Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine |
| Цитувати: | Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца / М.И. Стодилка // Кинематика и физика небесных тел. — 2010. — Т. 26, № 2. — С. 50-58. — Бібліогр.: 13 назв. — рос. |
Репозитарії
Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine| id |
irk-123456789-73177 |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| spelling |
irk-123456789-731772015-01-06T03:02:07Z Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца Стодилка, М.И. Физика Солнца Из воспроизведенных по наблюдательным данным пространственно-временных вариаций скорости мы выделили акустические волны, распространяющиеся в верхние слои атмосферы. При отражении акустические десятиминутные волны проникают в эванесцентные слои фотосферы вплоть до слоев температурного минимума пяти минутные волны при отражении достигают слоев нижней хромосферы. Із відтворених за спостережуваними даними просторово-часових варіацій швидкості ми виділили акустичні хвилі, які поширюються у верхні шари атмосфери. При відбиванні акустичні десятихвилинні хвилі проникають в еванесцентні шари фотосфери аж до шарів температурного мінімуму п’ятихвилинні хвилі при відбиванні досягають шарів нижньої хромосфери. Using spatial-time variations of the velocity which were reproduced by observation data we extracted acoustic waves propagating into upper atmosphere layers. When reflected, acoustic tenminute waves penetrate into photosphere evanescent layers right up to temperature minimum layers; five-minute waves during reflection reach lower chromosphere layers. 2010 Article Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца / М.И. Стодилка // Кинематика и физика небесных тел. — 2010. — Т. 26, № 2. — С. 50-58. — Бібліогр.: 13 назв. — рос. 0233-7665 http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/73177 523.942 ru Кинематика и физика небесных тел Головна астрономічна обсерваторія НАН України |
| institution |
Digital Library of Periodicals of National Academy of Sciences of Ukraine |
| collection |
DSpace DC |
| language |
Russian |
| topic |
Физика Солнца Физика Солнца |
| spellingShingle |
Физика Солнца Физика Солнца Стодилка, М.И. Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца Кинематика и физика небесных тел |
| description |
Из воспроизведенных по наблюдательным данным пространственно-временных вариаций скорости мы выделили акустические волны, распространяющиеся в верхние слои атмосферы. При отражении акустические десятиминутные волны проникают в эванесцентные слои фотосферы вплоть до слоев температурного минимума пяти минутные волны при отражении достигают слоев нижней хромосферы. |
| format |
Article |
| author |
Стодилка, М.И. |
| author_facet |
Стодилка, М.И. |
| author_sort |
Стодилка, М.И. |
| title |
Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца |
| title_short |
Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца |
| title_full |
Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца |
| title_fullStr |
Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца |
| title_full_unstemmed |
Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца |
| title_sort |
отражение акустических волн в реальной атмосфере солнца |
| publisher |
Головна астрономічна обсерваторія НАН України |
| publishDate |
2010 |
| topic_facet |
Физика Солнца |
| url |
http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/73177 |
| citation_txt |
Отражение акустических волн в реальной атмосфере Солнца / М.И. Стодилка // Кинематика и физика небесных тел. — 2010. — Т. 26, № 2. — С. 50-58. — Бібліогр.: 13 назв. — рос. |
| series |
Кинематика и физика небесных тел |
| work_keys_str_mv |
AT stodilkami otraženieakustičeskihvolnvrealʹnojatmosferesolnca |
| first_indexed |
2025-07-05T21:49:58Z |
| last_indexed |
2025-07-05T21:49:58Z |
| _version_ |
1836845313677066240 |
| fulltext |
ÓÄÊ 523.942
Ì. È. Ñòîäèëêà
Àñòðîíîìè÷åñêàÿ îáñåðâàòîðèÿ
Ëüâîâñêîãî íàöèîíàëüíîãî óíèâåðñèòåòà èìåíè Èâàíà Ôðàíêî
79005 Ëüâîâ, óë. Êèðèëëà è Ìåôîäèÿ 8
e-mail: sun@astro.franko.lviv.ua
Îòðàæåíèå àêóñòè÷åñêèõ âîëí
â ðåàëüíîé àòìîñôåðå Ñîëíöà
Èç âîñ ïðî èç âå äåí íûõ ïî íà áëþ äà òåëü íûì äàí íûì ïðî ñòðà íñò âåí -
íî-âðå ìåí íûõ âà ðè à öèé ñêî ðîñ òè ìû âû äå ëè ëè àêóñ òè ÷åñ êèå âîë íû,
ðàñ ïðîñ òðà íÿ þ ùè å ñÿ â âåð õíèå ñëîè àò ìîñ ôå ðû. Ïðè îò ðà æå íèè
àêóñ òè ÷åñ êèå äå ñÿ òè ìè íóò íûå âîë íû ïðî íè êà þò â ýâà íåñ öåí òíûå
ñëîè ôî òîñ ôå ðû âïëîòü äî ñëî åâ òåì ïå ðà òóð íî ãî ìè íè ìó ìà; ïÿ òè -
ìè íóò íûå âîëíû ïðè îòðàæåíèè äîñòèãàþò ñëîåâ íèæíåé õðî -
ìîñôåðû.
²ÄÁÈÂÀÍÍß ÀÊÓÑÒÈ×ÍÈÕ ÕÂÈËÜ Â ÐÅÀËÜÍ²É ÀÒÌÎÑÔÅв
ÑÎÍÖß, Ñòîä³ëêà Ì. ². — ²ç â³äòâîðåíèõ çà ñïîñòåðåæóâàíèìè
äàíèìè ïðîñòîðîâî-÷àñîâèõ âàð³àö³é øâèäêîñò³ ìè âèä³ëèëè àêóñ -
òè÷í³ õâèë³, ÿê³ ïîøèðþþòüñÿ ó âåðõí³ øàðè àòìîñôåðè. Ïðè â³äáè -
âàíí³ àêóñòè÷í³ äåñÿòèõâèëèíí³ õâèë³ ïðîíèêàþòü â åâàíåñöåíòí³
øàðè ôîòîñôåðè àæ äî øàð³â òåìïåðàòóðíîãî ì³í³ìóìó; ï’ÿòèõâè -
ëèíí³ õâèë³ ïðè â³äáèâàíí³ äîñÿãàþòü øàð³â íèæíüî¿ õðîìîñôåðè.
REFLECTION OF ACOUSTIC WAVES IN THE REAL SOLAR ATMO -
SPHERE, by Stodilka M. I. — Using spatial-time variations of the velocity
which were reproduced by observation data we extracted acoustic waves
propagating into upper atmosphere layers. When reflected, acoustic ten-
minute waves penetrate into photosphere evanescent layers right up to
temperature minimum layers; five-minute waves during reflection reach
lower chromosphere layers.
ÂÂÅÄÅÍÈÅ
Âîç áóæ äå íèå îñöèë ëÿ öèé, èõ ðàñ ïðîñ òðà íå íèå è âçà è ìî äå éñòâèå ñ íå -
îä íî ðîä íîé ñòðóê òó ðîé îïðå äå ëÿ þò íà áëþ äà å ìîå âîë íî âîå ïîëå àò -
ìî ñ ôå ðû Ñîë íöà. Äàæå â ñëó ÷àå ïðî ñòî ãî ìî äå ëè ðó å ìî ãî ôî òî ñ ôåð -
50
© Ì. È. ÑÒÎÄÈËÊÀ, 2010
ISSN 0233-7665. Êèíåìàòèêà è ôèçèêà íåáåñ. òåë. 2010. Ò. 26, ¹ 2
51
ÎÒÐÀÆÅÍÈÅ ÀÊÓÑÒÈ×ÅÑÊÈÕ ÂÎËÍ
íî ãî ïîëÿ âîë íî âîå ïîëå õðî ìîñ ôåð íûõ ñëî åâ ñèëü íî óñëîæ íÿ åò ñÿ äî -
ïîë íè òåëü íûì ïðå ëîì ëå íè åì, îòðàæåíèåì è èíòåðôåðåíöèåé ðàçíûõ
ìîä [3].
Íàá ëþ äà å ìûå íà ïî âåð õíîñ òè Ñîë íöà ãëî áàëü íûå àêóñ òè ÷åñ êèå
êî ëå áà íèÿ åñòü çà õâà ÷åí íû ìè ìî äà ìè àêóñ òè ÷åñ êî ãî ðå çî íà òî ðà, íè -
æ íèé ïðåä åë êî òî ðî ãî, âñëå äñòâèå âîç ðàñ òà íèÿ ñêî ðîñ òè çâó êà ê öåí -
òðó Ñîë íöà, îïðå äå ëÿ åò ñÿ òî÷ êîé ïî âî ðî òà âîë íû, à âåð õíèé ïðå ä åë
ðàç ìå ùåí âáëè çè ïî âåð õíîñ òè Ñîë íöà è îá óñëîâ ëåí â îñíîâ íîì ãðà -
äè åí òîì ïëîò íîñ òè. Ïî ëî æå íèå âåð õíå ãî ïðåä å ëà ïðè çà äàí íîé ÷àñ òî -
òå êî ëå áà íèé îïðå äå ëÿ åò ñÿ ãðà íè÷ íîé àêóñ òè ÷åñ êîé ÷àñ òî òîé.  ôî -
òîñ ôå ðå ãðà íè÷ íàÿ àêóñ òè ÷åñ êàÿ ÷àñ òî òà äîñ òè ãà åò ìàê ñè ìó ìà
5.5 ìÃö ÷óòü íè æå òåì ïå ðà òóð íî ãî ìè íè ìó ìà, ÷òî ïî ðîæ äà åò äëÿ ÷àñ -
òîò ìåíü øå 5.5 ìÃö ôî òîñ ôåð íûé áàðü åð êî íå÷ íîé øè ðè íû. Âîë íû
ñðåä íèõ è íèç êèõ ÷àñ òîò îò ðà æà þò ñÿ îò ýòî ãî áàðü å ðà è çà õâà òû âà þò -
ñÿ âíóò ðåí íèì ðå çî íà òî ðîì [5, 7].
Òå î ðèÿ ïî çâî ëÿ åò ÷åò êî îïðå äå ëèòü ïî ëî æå íèå ïðåä å ëîâ ðå çî íà -
òî ðà, íî òîëü êî â ñëó ÷àå îä íî ðîä íîé àò ìîñ ôå ðû.  óñëî âè ÿõ ðå àëü íîé
ôî òîñ ôå ðû Ñîë íöà ïî ëî æå íèå âåð õíåé ñòåí êè áàðü å ðà ñó ùåñ ò âåí íî
ðàç ìû âà åò ñÿ ãðà íó ëÿ öè îí íîé ñòðóê òó ðîé. Ê òî ìó æå êâà çè ïå ðè î äè -
÷åñ êàÿ òóð áó ëåí òíàÿ ñòðóê òó ðà ãðà íó ëÿ öèè íå ìî æåò íå âîç äå éñòâî -
âàòü íà ðàñ ïðîñ òðà íå íèå âîëí â ñî ëíå÷ íîé àò ìîñ ôå ðå. È íà êî íåö, ïî -
ñêîëü êó äëè íû âîëí (ñðåä íèå è íèç êèå ÷àñ òî òû) ïðå âû øà þò ðàç ìå ðû
ãðà íó ëÿ öè îí íûõ ñòðóê òóð è øêà ëû âû ñîò (â ôî òîñ ôå ðå H »180 êì), òî
âîë íû, îò ðà æà ÿñü, ìî ãóò ÷àñ òè÷ íî çà õî äèòü â îá ëàñòü àò ìîñ ôåð íî ãî
áàðüåðà.
Ðàñ ïðîñ òðà íå íèå àêóñ òè ÷åñ êèõ âîëí â 3D-ìî äå ëÿõ ñî ëíå÷ íîé àò -
ìîñ ôå ðû ðàñ ñìîò ðå íî â ðà áî òå [9]. Â ðà áî òå [11] ïðî âå äå íî ìî äå ëè ðî -
âà íèå ðàñ ïðîñ òðà íå íèÿ àêóñ òè ÷åñ êèõ âîëí â âåð õíåé êîí âåê òèâ íîé çî -
íå äëÿ èñ ñëå äî âà íèÿ âçà è ìî äå éñòâèÿ âîëí ñ ïðî ñòðà íñòâåí íû ìè íå îä -
íî ðîä íîñ òÿ ìè. Èññëå äî âà íèÿ [2] âû ÿ âè ëè, ÷òî ìíî ãîê ðàò íîå îò ðà æå -
íèå àêóñ òè ÷åñ êèõ âîëí îá åñ ïå ÷è âà åò ìè íè ìàëü íîå çà òó õà íèå îñ öèë -
ëÿ öèé â ïÿ òè ìè íóò íîì äè à ïà çî íå. Â ðà áî òå [6] ðàñ ñìîò ðå íî ðàñ ïðîñ -
òðà íå íèå è ïðî ñà ÷è âà íèå ãëî áàëü íûõ àêóñ òè ÷åñ êèõ âîëí â ìíî ãî ìåð -
íîé çà ìàã íè ÷åí íîé àò ìîñ ôå ðå Ñîë íöà; ïðè ìî äå ëè ðî âà íèè âû ÿâ ëå íî,
÷òî âîë íû ñ ÷àñ òî òîé, ïðå âû øà þ ùåé ãðà íè÷ íóþ àêóñ òè ÷åñ êóþ ÷àñ òî -
òó, ðàñ ïðîñ òðà íÿ þò ñÿ â âåð õíèå ñëîè àò ìîñ ôå ðû ñ íå çíà ÷è òåëü íûì
îò ðà æå íè åì, òîã äà êàê âîë íû ìåíü øåé ÷àñ òî òû çà õâà òû âà þò ñÿ íè -
æíè ìè ñëî ÿ ìè àò ìîñ ôå ðû. Ïðè ýòîì èìå åò ìåñ òî íå êî òî ðîå ïðî ñà ÷è -
âà íèå âîëí ÷å ðåç ïå ðå õîä íóþ îá ëàñòü; äëÿ ïÿ òè ìè íóò íûõ êî ëå áà íèé
íà áëþ äà åò ñÿ ÷åò êîå íà ëè ÷èå ñòî ÿ ÷èõ âîëí, çà õâà ÷åí íûõ íè æ íè ìè
ñëîÿìè àòìîñôåðû.
 ðà áî òå [8] èñ ñëå äî âà íî âëè ÿ íèå ìåë êî ìàñ øòàá íûõ ìàã íèò íûõ
òðó áîê íà ðàñ ïðîñ òðà íå íèå ïÿ òè ìè íóò íûõ îñöèë ëÿ öèé â ñî ëíå÷ íîé
àò ìî ñ ôå ðå. Èññëå äî âà íèå îò ðà æå íèÿ àêóñ òè êî-ãðà âè òà öè îí íûõ âîëí
â ñî ë íå÷ íîé àò ìîñ ôå ðå íà ãðà íè öå ðàç äå ëà äâóõ ñëî åâ ñ ðàç íîé òåì ïå -
ðà òó ðîé âû ïîë íå íî â ðà áî òå [10].
 ðà áî òå [14] òàê æå ïî êà çà íî, ÷òî íà âñåõ ãëó áè íàõ (ïðàâ äà, íå -
ñòðà òè ôè öè ðî âàí íîé) àò ìîñ ôå ðû îñó ùå ñòâëÿ åò ñÿ ÷àñ òè÷ íîå îò ðà æå -
íèå âîëí, ïðè ÷åì ïà äà þ ùèå è îò ðà æåí íûå âîë íû âçà è ìîñ âÿ çà íû. Ýòî
âïîë íå åñ òåñ òâåí íî, òàê êàê ñêî ðîñòü çâó êà çà âè ñèò îò âû ñî òû â àò ìîñ -
ôå ðå.
Ðå çóëü òà òû ìî äå ëè ðî âà íèÿ ïî êà çû âà þò, ÷òî îò ðà æå íèå âîëí, èõ
âçà è ìî äå éñòâèå ñ ïà äà þ ùè ìè âîë íà ìè è íå îäíî ðîä íîé ñòðóê òó ðîé
îêà çû âà þò ñó ùåñ òâåí íîå âëè ÿ íèå íà âîë íî âîå ïî ëå ñî ëíå÷ íîé àò ìî ñ -
ôå ðû. Äå éñòâè òåëü íî, íà áëþ äà å ìûå ôà çî âûå çà âè ñè ìîñ òè â ôî òî ñ ôå -
ðå è íè æíåé õðî ìîñ ôå ðå ìîæ íî îá ú ÿñ íèòü òîëü êî ïî ñëå ó÷å òà ÷àñ òè÷ -
íîãî îòðàæåíèÿ, îáóñëîâëåííîãî òåìïåðàòóðíûì ãðàäèåíòîì [4].
 óñëî âè ÿõ ðå àëü íîé ñî ëíå÷ íîé àò ìîñ ôå ðû êî ëå áà íèÿ ðàñ ïðîñ -
òðà íÿ þò ñÿ â ñòðà òè ôè öè ðî âàí íîé êâà çè ïå ðè î äè ÷åñ êîé ñðå äå. Âëè ÿ -
íèå ïå ðè î äè ÷åñ êîé ãî ðè çîí òàëü íîé ñòðóê òó ðû íà êî ëå áà íèÿ â ñî ë íå÷ -
íîé àò ìîñ ôå ðå ðàñ ñìîò ðå íî â ðà áî òå [14]: â ïå ðè î äè ÷åñ êîé íå ñòðà òè -
ôè öè ðî âàí íîé ñðå äå âîç íè êà þò òðè îñíîâ íûå ìî äû êî ëå áà íèé: àêóñ -
òè ÷åñ êèå âîë íû, âèá ðà öè îí íûå âîë íû (ïî ðîæ äà å ìûå ëî êàëü íû ìè
îñöèë ëÿ öè ÿ ìè êîí âåê òèâ íûõ ýëå ìåí òîâ), òóð áó ëåí òíûé çâóê (âîç -
áóæ äà å ìûé äè íà ìè ÷åñ êèì äàâ ëå íè åì). Ïå ðè î äè ÷åñ êèå ôëóê òó à öèè
òåì ïå ðà òó ðû è ñêî ðîñ òè ïî ðîæ äà þò â k-w-ïðåä ñòàâ ëå íèè êî ëå áà íèé
ñî îò âå òñòâó þ ùèå çî íû Áðèë ëþ ý íà. Îäíà êî ïî êà íå èç âåñ ò íî, êàêîå æå
âëèÿíèå îêàçûâàåò êâàçèïåðèîäè÷åñêàÿ ãðàíóëÿöèîííàÿ ñòðóê òó ðà íà
ñïåêòðàëüíûå ñâîéñòâà êîëåáàíèé â óñëîâèÿõ ðåàëüíîé àòìî ñôåðû.
Èòàê, ââè äó áîëü øîé ñëîæ íîñ òè çà äà ÷à âëè ÿ íèÿ íå îäíî ðîä íîñ òåé
ñòðóê òó ðû àò ìîñ ôå ðû Ñîë íöà íà ðàñ ïðîñ òðà íå íèå àêóñ òè ÷åñ êèõ âîëí
ðå øå íà íå ïî ëíîñ òüþ. íåèç âåñ òíî òàê æå ïî ëî æå íèå ôî òîñ ôåð íî ãî
àêóñ òè ÷åñ êî ãî áàðü å ðà. Ìû ïðåä ëà ãà åì ðå øå íèå ïî ñòàâ ëåí íîé çà äà ÷è
ïó òåì âû äå ëå íèÿ ñî îò âå òñòâó þ ùèõ àêóñ òè ÷åñ êèõ âîëí èç âîñ ïðî èç âå -
äåí íûõ íà ìè (ïî ñïåê òðàëü íûì íà áëþ äå íè ÿì [9]) ïðî ñòðà íñò âåí -
íî-âðå ìåí íûõ âà ðè à öèé ïî ëÿ ñêî ðîñ òåé ñî ëíå÷ íîé ôîòîñôåðû ñ
ïîñëåäóþùèì èçó÷åíèåì èõ ðàñïðîñòðàíåíèÿ â ðåàëüíîé àòìîñôåðå.
ÌÅÒÎÄÈÊÀ ÐÅØÅÍÈß ÇÀÄÀ×È
Ïðîñ òðà íñòâåí íî-âðå ìåí íûå âà ðè à öèè òåì ïå ðà òó ðû è ïîëÿ ñêî ðîñ òåé
îïðå äå ëÿ þò ñÿ ðàç ëè÷ íû ìè òè ïà ìè äâè æå íèé. Ñïåê òðàëü íûå îñî áåí -
íîñ òè âà ðè à öèé ïî çâî ëÿ þò ðàç äå ëèòü èõ íà êîí âåê òèâ íóþ è âîë íî âóþ
ñî ñòàâ ëÿ þ ùèå. Äëÿ ðàç äå ëå íèÿ ðàç íûõ òè ïîâ äâè æå íèé â ñî ëíå÷ íîé
àò ìîñ ôå ðå èñ ïîëü çó þò ìíî ãî ìåð íûé ôóðüå-àíà ëèç ïðî ñòðà íñò âåí -
íî-âðå ìåí íûõ âà ðè à öèé [9]. Ïðè ýòîì k-w-ôè ëüòðà öèÿ äàí íûõ ñëó æèò
äëÿ äè àã íîñ òè êè àêóñ òè ÷åñ êèõ è êîí âåê òèâ íûõ äâè æå íèé.  íà øåì
èñ ñëå äî âà íèè âîë íî âûå äâè æå íèÿ òàê æå âû äå ëå íû ñ ïî ìî ùüþ
k-w-ïðå îáðàçîâàíèÿ âîñ ïðî èç âå äåí íûõ ïà ðà ìåò ðîâ. Òà êîå ïðå îá ðà çî -
âà íèå ïî çâî ëÿ åò ñ ïî ìîùüþ ëè íèè w2 = v s
2 k x
2 èëè ãè ïåð êî íó ñà Ëýì áà
(w2= v s
2 (k x
2 + k y
2 + k z
2)) âû äå ëèòü âîë íî âîé êîì ïî íåíò: îá ëàñ òè
52
Ì. È. ÑÒÎÄÈËÊÀ
ôóðüå-îá ðà çà w2 ³ v s
2k x
2 ñî îò âå òñòâó þò çâó êî âûå êî ëå áà íèÿ. Çäåñü v s—
ñêî ðîñòü çâó êà, k x , k y , k z — ïðî åê öèè âîë íî âî ãî âåê òî ðà. Âîë íû, ðàñ -
ïðîñ òðà íÿ þ ùè å ñÿ âäîëü ïî âåð õíîñ òè Ñîë íöà ñî ñêî ðîñ òüþ v x =v s , ýòî
ãî ðè çîí òàëü íûå âîë íû. Â òî æå âðå ìÿ äëÿ âîëí, ðàñ ïðîñ òðà íÿ þ ùèõ ñÿ
ââåðõ, èìå åì |v x | > v s . Ýòà îñî áåí íîñòü ðàñ ïðîñ òðà íå íèÿ âîë íî âûõ
ïðî öåñ ñîâ ïî çâî ëÿ åò âû äå ëÿòü âîë íû, ðàñ ïðîñ òðà íÿ þ ùè å ñÿ â âåð õíèå
ñëîè àò ìîñ ôå ðû ïîä îïðå äå ëåí íûì óãëîì ê ãî ðè çîí òà ëè: |v x | =
= v s /cosa. Âû äå ëå íèå èç ôóðüå-îá ðà çà ñî îò âåñ òâó þ ùèõ âîë íî âûõ äâè -
æå íèé ïî çà äàí íî ìó èí òåð âà ëó ïðî åê öèè ôà çî âîé ñêî ðîñ òè áó äåì íà -
çû âàòü k-w-V-ôè ëüòðà öè åé; òà êóþ ôè ëüòðà öèþ ìû ïðè ìå íÿ ëè äëÿ âû -
äå ëå íèÿ âîëí, ðàñ ïðîñ òðà íÿ þ ùèõ ñÿ â âåð õíèå ñëîè àòìîñôåðû.
 íà øåì èñ ñëå äî âà íèè k-w-V-ôè ëüòðà öèþ áó äåì ïðè ìå íÿòü òîëü -
êî äëÿ ëó ÷å âîé ñêî ðîñ òè ïî ñëå äó þ ùèì ïðè ÷è íàì: 1) äëÿ âîëí, ðàñ -
ïðîñ òðà íÿ þ ùèõ ñÿ â âåð õíèå ñëîè àò ìîñ ôå ðû, âîç ðàñ òà åò z-ïðî åê öèÿ
àì ïëè òó äû êî ëå áà íèé ñêî ðîñ òè; 2) ñòðóê òó ðà àêóñ òè ÷åñ êèõ êî ëå áà -
íèé ñêî ðîñ òè â ôî òîñ ôå ðå áî ëåå îä íî ðîä íàÿ, ÷åì êî ëå áà íèé òåì ïå ðà -
òó ðû.
Íàá ëþ äà å ìîå âîë íî âîå ïî ëå ñó ùåñ òâåí íî óñëîæ íÿ åò ñÿ íà ëî æå -
íè åì ïðî òè âî ïî ëîæ íî ðàñ ïðîñ òðà íÿ þ ùèõ ñÿ âîëí. Ïî ý òî ìó èñ ñëå äî -
âà íèå îñî áåí íîñ òåé ðàñ ïðîñ òðà íå íèÿ âîë íî âûõ äâè æå íèé ìû ïðî âî -
äè ëè äëÿ âîëí, ðàñ ïðîñ òðà íÿ þ ùèõ ñÿ â îä íîì íà ïðàâ ëå íèè (k x > 0, èëè
k x < 0): òà êîå âîë íî âîå ïî ëå ìû ïî ëó ÷à ëè ïó òåì ñî îò âå òñò âó þ ùåé
k-w-ôè ëüòðà öèè.
ÏÎËÓ×ÅÍÍÛÅ ÐÅÇÓËÜÒÀÒÛ
 óñëî âè ÿõ ñî ëíå÷ íîé àò ìîñ ôå ðû òåì ïå ðà òóð íûé ãðà äè åíò îêà çû âà åò
ñó ùåñ òâåí íîå âëè ÿ íèå íà ïðåä åëü íóþ àêóñ òè ÷åñ êóþ ÷àñ òî òó: ãðà íó -
ëÿ öè îí íàÿ ñòðóê òó ðà îñó ùå ñòâëÿ åò ãî ðè çîí òàëü íóþ ìî äó ëÿ öèþ òåì -
ïå ðà òóð íî ãî ãðà äè åí òà, ÷òî â ñâîþ î÷å ðåäü ïðè âî äèò ê ìî äó ëÿ öèè
ïðåä åëü íîé ÷àñ òî òû. Òàê, ñî ãëàñ íî [12]
f f
f
v
d v
dz
t
s
s2
0
2 0
2
2
= +
p
( )
,
ãäå f 0 — ïðåäåëüíàÿ ÷àñòîòà äëÿ èçîòåðìè÷íîé àòìîñôåðû, d v s( )2 /dz µ
µ dT/dz.
Âû ñîò íàÿ ñòðà òè ôè êà öèÿ f t ïðåä ñòàâ ëå íà íà ðèñ. 1, ãäå ñïëîø íàÿ
ëè íèÿ — f t , òî÷ êè — ïðåä åëü íàÿ àêóñ òè ÷åñ êàÿ ÷àñ òî òà äëÿ èçî òåð ìè -
÷åñ êîé àò ìîñ ôå ðû, øòðè õî âûå ëè íèè f t1 , f t 2 îïðå äå ëÿ þò âîç ìó ùå íèå
f t ñî ëíå÷ íîé ãðà íó ëÿ öè åé (ìî äå ëè ãðà íó ëÿ öèè ïî ëó ÷å íû íà ìè ïî ðå -
çóëü òà òàì ñ ïðî ñòðà íñòâåí íûì ðàç ðå øå íè åì 0.5²). Èòàê, ïÿ òè ìè íóò -
íûå êî ëå áà íèÿ â ñëî ÿõ âû øå 100 êì ýâà íåñ öåí òíû, äå ñÿ òè ìè íóò íûå
êî ëå áà íèÿ ýâà íåñ öåí òíû â ñëî ÿõ h > 30 êì. Ãðà íó ëÿ öè îí íàÿ ñòðóê òó ðà
ðàç ìû âà åò ïå ðå õîä íûé ñëîé â ðå æèì ýâà íåñ öåí òíûõ êî ëå áà íèé —
53
ÎÒÐÀÆÅÍÈÅ ÀÊÓÑÒÈ×ÅÑÊÈÕ ÂÎËÍ
øè ðè íà ïå ðå õîä íî ãî ñëîÿ â íè æíåé ôî òîñ ôå ðå ïî ðÿä êà 50 êì, â ñðåä -
íåé — 100 êì; äëÿ ïÿ òè ìè íóò íûõ êî ëå áà íèé øè ðè íà ýòî ãî ïå ðå õîä íî -
ãî ñëîÿ ñî ñòàâ ëÿ åò 100 êì, äëÿ äå ñÿ òè ìè íóò íûõ — îêî ëî 30 êì.
Èñïîëü çî âà íèå ìî äå ëåé ãðà íó ëÿ öèè ñ ñóá òå ëåñ êî ïè ÷åñ êèì ïðî ñòðà -
íñòâåí íûì ðàç ðå øå íè åì ïðè âî äèò ê åùå áîëü øå ìó ðàç ìû âà íèþ òåì -
ïå ðà òóð íû ìè íå îäíî ðîä íîñ òÿ ìè ïî ëî æå íèÿ îò ðà æà þ ùå ãî ñëîÿ.
Áî ëåå òî ãî, ñî ãëàñ íî [8] íà ëè ÷èå ìåë êî ìàñ øòàá íûõ ìàã íèò íûõ
òðó áîê ñó ùåñ òâåí íî óìåíü øà åò ïðåä åëü íóþ ÷àñ òî òó äëÿ ôî òî ñ ôåð -
íûõ ïÿ òè ìè íóò íûõ îñöèë ëÿ öèé, çà ñ÷åò ÷å ãî îíè ìî ãóò ïðî ñà ÷è âàòü ñÿ
äà æå â õðî ìîñ ôåð íûå ñëîè ñî ëíå÷ íîé àò ìîñ ôå ðû.
Ïðè ðàñ ïðîñ òðà íå íèè â âåð õíèå ñëîè àêóñ òè ÷åñ êèå âîë íû ÷àñ òè÷ -
íî îò ðà æà þò ñÿ çà ñ÷åò òåì ïå ðà òóð íî ãî ãðà äè åí òà [10]. Áî ëåå òî ãî, ïî -
ñêîëü êó äëè íà ðàñ ñìàò ðè âà å ìûõ âîëí ñó ùåñ òâåí íî ïðå âû øà åò ôî òî ñ -
ôåð íóþ øêà ëó âû ñîò, âîë íû ìî ãóò òóí íå ëè ðî âàòü â âåð õíèå ñëîè ôî -
òîñ ôå ðû, à ñî ãëàñ íî [10] â îá ëàñ òè ýâà íåñ öåí òíûõ âîëí â ñëó ÷àå îò ðè -
öà òåëü íî ãî òåì ïå ðà òóð íî ãî ãðà äè åí òà ïðè ÷àñ òî òàõ, áëèç êèõ ê ïðåä -
åëü íîé ÷àñ òî òå êî ýô ôè öè åíò îò ðà æå íèÿ áó äåò ðåç êî óâå ëè ÷è âàòü ñÿ ê
åäèíèöå.
Oïè ñàí íûì âû øå ïîä õî äîì (k-w-V-ôè ëüòðà öè åé) íàì óäà ëîñü âû -
äå ëèòü èç àêóñ òè ÷åñ êî ãî âîë íî âî ãî ïî ëÿ ãëî áàëü íûå âîë íû, ðàñ ïðîñ -
òðà íÿ þ ùè å ñÿ â âåð õíèå ñëîè àò ìîñ ôå ðû. Â âåð õíèå ñëîè ìî ãóò ðàñ -
ïðîñ òðà íÿòü ñÿ âîë íû ðàç íûõ ÷àñ òîò, íî óñëî âèÿ ðàñ ïðîñ òðà íå íèÿ ðàç -
ëè÷ íû.
Ðàñ ñìîò ðèì ñíà ÷à ëà äå ñÿ òè ìè íóò íûå êî ëå áà íèÿ (k-w-ôè ëüòðà öèÿ
îò ñå êà åò êîí âåê òèâ íûé êîì ïî íåíò âà ðè à öèé). Ýòè êî ëå áà íèÿ ãî ðàç äî
ñëà áåå ïÿ òè ìè íóò íûõ, íî èõ ñòðóê òó ðà ïðè îò ðà æå íèè ïðî ÿâ ëÿ åò ñÿ
áî ëåå îò ÷åò ëè âî, òàê êàê â íà øåì ñëó ÷àå îíè ðàñ ïðîñ òðà íÿ þò ñÿ èç áî -
ëåå íè æíèõ ñëî åâ è ïîä íå áîëü øèì óãëîì ê íîð ìà ëè. Êîí ôè ãó ðà öèÿ
54
Ì. È. ÑÒÎÄÈËÊÀ
Ðèñ. 1. Âûñîòíàÿ çàâèñè ìîñòü àêóñòè÷åñêîé ãðàíè÷ íîé ÷àñòîòû
55
ÎÒÐÀÆÅÍÈÅ ÀÊÓÑÒÈ×ÅÑÊÈÕ ÂÎËÍ
Ðèñ. 2. Ñòðóêòóðà äåñÿòèìèíóòíûõ (à, á, â — òðè ïîñëåäîâàòåëüíûå ìîìåíòû âðåìåíè Dt =
= 3.1 ìèí) è ïÿòèìèíóòíûõ (ã, ä, å — òðè ïîñëåäîâàòåëüíûå ìîìåíòû âðåìåíè Dt = 1.24 ìèí)
àêóñòè÷åñêèõ âîëí ëó÷åâîé ñêîðîñòè â îáëàñòè îòðàæåíèÿ îò âåðõíèõ ñëîåâ
âîë íî âî ãî ïà êå òà äå ñÿ òè ìè íóò íûõ êî ëå áà íèé (T = 8...10 ìèí) â òðè ïî -
ñëå äî âà òåëü íûõ ìî ìåí òà âðå ìå íè (Dt = 3.1 ìèí) ïî êà çà íà íà ðèñ. 2, êî -
òî ðûé îò ÷åò ëè âî äå ìî íñòðè ðó åò îò ðà æå íèå ðàñ ïðîñ òðà íÿ þ ùå ãî ñÿ
ââåðõ âîë íî âî ãî ïà êå òà.
Èòàê, íà ðèñ. 2, à, á ïî ëî æè òåëü íàÿ ïî ëó âîë íà ïðè X = 16 Ìì ïå ðå -
ìå ùà åò ñÿ â âåð õíèå ñëîè, à íà ðèñ. 2, â îíà ïî ñëå îò ðà æå íèÿ ðàñ ïðîñ -
òðà íÿ åò ñÿ â íè æíèå ñëîè àò ìîñ ôå ðû.
Ïî ïå ðå ìå ùå íèþ âîë íî âûõ ïî âåð õíîñ òåé ìû îöå íè ëè ïðî åê öèþ
ôà çî âîé ñêî ðîñ òè íà ãî ðè çîí òàëü íóþ îñü: V p x, » 35...40 êì/ñ. Ðàñ ñìàò -
ðè âà å ìûå âîë íû ðàñ ïðîñ òðà íÿ þò ñÿ èç ïîä ôî òîñ ôåð íûõ ñëî åâ â âåð -
õíèå ñëîè àò ìîñ ôå ðû ïî ÷òè âåð òè êàëü íî ïîä óãëîì 10° ê íîð ìà ëè
(îöåí êà ñäå ëà íà ïî íà êëî íó âîë íî âîé ïî âåð õíîñ òè) è îò ðà æà þò ñÿ îò
ñëî åâ òåì ïå ðà òóð íî ãî ìè íè ìó ìà, ïî ðîæ äàÿ îò ðà æåí íóþ âîë íó, ïðè -
÷åì êî ýô ôè öè åíò îò ðà æå íèÿ áëè çîê ê åäè íè öå, à ñà ìà ôà çà âîë íû ïðè
îò ðà æå íèè íå ïðå òåð ïå âà åò ñó ùåñ òâåí íûõ èçìåíåíèé.
Êðî ìå òî ãî, àì ïëè òó äà îò ðà æåí íîé âîë íû íå ñêîëü êî áîëü øå àì -
ïëè òó äû ïà äà þ ùåé. Âîç ìîæ íî, â äàí íîì ñëó ÷àå îñó ùå ñòâëÿ åò ñÿ ôà -
çî âàÿ ôî êó ñè ðîâ êà ÷àñ òè÷ íî îò ðà æåí íûõ îò ôî òîñ ôåð íûõ ñëî åâ âîëí
è âîëí, îò ðà æåí íûõ îò ñëî åâ òåì ïå ðà òóð íî ãî ìè íè ìó ìà. Óâå ëè ÷å íèå
àì ïëè òó äû êî ëå áà íèé ïðè îò ðà æå íèè áû ëî âû ÿâ ëå íî â ðà áî òå [2] ïðè
èñ ñëå äî âà íèè îò ðà æå íèÿ è ðàñ ñå è âà íèÿ ïÿ òè ìè íóò íûõ àêóñ òè ÷åñ êèõ
âîëí â ñïî êîé íîé èçî òåð ìè ÷åñ êîé àòìîñôåðå.
Ê ñî æà ëå íèþ, èç-çà îãðà íè ÷åí íîé ÷ó âñòâè òåëü íîñ òè èñ ïîëü çó å -
ìîé íà ìè ñïåê òðàëü íîé ëè íèè ìû íå ìî æåì èñ ñëå äî âàòü ïðî õî äÿ ùóþ
âîë íó, âîç íè êà þ ùóþ â ñëî ÿõ âû øå òåì ïå ðà òóð íî ãî ìè íè ìó ìà.
Ïî ïå ðå ìå ùå íèþ ìàê ñè ìó ìîâ âîë íî âî ãî ïà êå òà ìû îöå íè ëè ñêî -
ðîñòü èõ âåð òè êàëü íî ãî ïå ðå ìå ùå íèÿ V z » 1 êì/ñ, ÷òî ïî çâî ëè ëî ïó òåì
ýêñ òðà ïî ëÿ öèè ïå ðå ìå ùå íèÿ â âåð õíèå ñëîè ïðè èç âåñ òíîì âðå ìåí -
íîì çà ïàç äû âà íèè îöå íèòü âû ñî òû çà ëå ãà íèÿ îò ðà æà þ ùèõ ñëî åâ. Äëÿ
äå ñÿ òè ìè íóò íûõ êî ëå áà íèé îò ðà æà þ ùèé ñëîé íà õî äèò ñÿ íà âû ñî òå
h » 550 êì.
Äà ëåå, ñðå äè ïÿ òè ìè íóò íûõ êî ëå áà íèé òàê æå âñòðå ÷à þò ñÿ âîë íû,
ðàñ ïðîñ òðà íÿ þ ùè å ñÿ â âåð õíèå ñëîè.  îò ëè ÷èå îò äå ñÿ òè ìè íóò íûõ,
ïÿ òè ìè íóò íûå êî ëå áà íèÿ ñòà íî âÿò ñÿ ýâà íåñ öåí òíû ìè â áî ëåå âû ñî -
êèõ ñëî ÿõ (ðèñ. 1), à îò ðà æà þ ùèé ñëîé òàê æå çà ëå ãà åò, ïî-âè äè ìî ìó,
íå ñêîëü êî âû øå òåì ïå ðà òóð íî ãî ìè íè ìó ìà. Íà ðèñ. 2, ã—å ïî êà çà íû
àíà ëî ãè÷ íî âû äå ëåí íûå ïÿ òè ìè íóò íûå êî ëå áà íèÿ â ðàç íûå, íî ãî ðàç -
äî áî ëåå áëèç êèå ìî ìåí òû âðå ìå íè (Dt » 1.24 ìèí). Âû äå ëåí íûå íà ìè
ïÿ òè ìè íóò íûå êî ëå áà íèÿ ðàñ ïðîñ òðà íÿ þò ñÿ ââåðõ ïî áî ëåå íà êëî íåí -
íûì òðà åê òî ðè ÿì, íî äîñ òè ãà þò ïðè îò ðà æå íèè áî ëåå âû ñî êèõ ñëî åâ.
Àêóñòè÷åñêèå âîë íû ðàñ ïðîñ òðà íÿ þò ñÿ ñëå âà íà ïðà âî.  ñðåä íåé ÷àñ -
òè ðè ñóí êà (X = 15...22 Ìì) âîë íî âûå ïî âåð õíîñ òè ðåç êî èñ êðèâ ëÿ þò -
ñÿ è âîë íà ðàñ ïðîñ òðà íÿ åò ñÿ ââåðõ (ðèñ. 2, ã), îò ðà æà åò ñÿ îò ñëî åâ òåì -
ïå ðà òóð íî ãî ìè íè ìó ìà è âîç âðà ùà åò ñÿ â ôî òîñ ôåð íûå ñëîè àò ìîñ ôå -
ðû (ðèñ. 2, ä, å). Àíàëîãè÷íî ìû îöå íè ëè ñêî ðîñòü âåð òè êàëü íî ãî ïå -
56
Ì. È. ÑÒÎÄÈËÊÀ
ðå ìå ùå íèÿ (V z » 4 êì/ñ) è âû ñî òó çà ëå ãà íèÿ îò ðà æà þ ùå ãî ñëîÿ: h »
» 700 êì. Òî÷ êà ïî âî ðî òà äëÿ âû äå ëåí íûõ ïÿ òè ìè íóò íûõ êî ëå áà íèé
ëå æèò â ôî òîñ ôåð íûõ ñëî ÿõ.
Èòàê, ãëó áè íà ïðî íèê íî âå íèÿ ðàñ ñìîò ðåí íûõ íà ìè âîëí â ýâà íåñ -
öåí òíóþ ñðå äó ñî ñòàâ ëÿ åò 500...600 êì, ò. å. íå ïðå âû øà åò ÷åò âåð òè
äëè íû âîë íû (l 5 » 2400 êì, l10 » 4800 êì).
Ïî ëó ÷åí íûå çíà ÷å íèÿ âû ñîò ïðî íèê íî âå íèÿ àêóñ òè ÷åñ êèõ âîëí â
ýâà íåñ öåí òíûå ñëîè ïî çâî ëÿ þò ñäå ëàòü ñëå äó þ ùèå âû âî äû: ðàñ ïðî ñ -
òðà íÿ þ ùè å ñÿ ââåðõ àêóñ òè ÷åñ êèå ïÿ òè ìè íóò íûå êî ëå áà íèÿ îò ðà æà -
þò ñÿ îò ñëî åâ íè æíåé õðî ìîñ ôå ðû, ïðè ëå ãà þ ùèõ ê òåì ïå ðà òóð íî ìó
ìè íè ìó ìó, äå ñÿ òè ìè íóò íûå êî ëå áà íèÿ — îò ñëî åâ òåì ïå ðà òóð íî ãî
ìè íè ìó ìà. Íà øè ðå çóëü òà òû ñî ãëà ñó þò ñÿ ñ âû âî äà ìè, ïî ëó ÷åí íû ìè
ïðè ìî äå ëè ðî âà íèè [6, 10].
ÂÛÂÎÄÛ
Ãðà íó ëÿ öè îí íàÿ ñòðóê òó ðà ñî ëíå÷ íîé ôî òîñ ôå ðû ñó ùåñ òâåí íî ðàç -
ìû âà åò ïå ðå õîä íîé ñëîé â ðå æèì ýâà íåñ öåí òíûõ êî ëå áà íèé.
Ïó òåì k-w-V-ôè ëüòðà öèè ïðî ñòðà íñòâåí íî-âðå ìåí íûõ âà ðè à öèé
ëó ÷å âîé ñêî ðîñ òè ïî ëó ÷åí íûõ íà ìè ìî äå ëåé íå îäíî ðîä íîé ôî òîñ ôå -
ðû Ñîë íöà ìû âû äå ëè ëè ãëî áàëü íûå äå ñÿ òè ìè íóò íûå àêóñ òè ÷åñ êèå
âîë íû, ðàñ ïðîñ òðà íÿ þ ùè å ñÿ èç ïîä ôî òîñ ôåð íûõ ñëî åâ â âåð õíèå
ñëîè ñî ëíå÷ íîé àò ìîñ ôå ðû; âû äå ëåí íûå íà ìè ãëî áàëü íûå ïÿ òè ìè -
íóò íûå îñöèë ëÿ öèè ðàñ ïðîñ òðà íÿ þò ñÿ ïðå è ìó ùåñ òâåí íî â ôî òîñ ôåð -
íûõ ñëî ÿõ. Èññëå äî âà íî îò ðà æå íèå àêóñ òè ÷åñ êèõ êî ëå áà íèé ïðè èõ
íà êëîí íîì ðàñ ïðîñ òðà íå íèè â ýâà íåñ öåí òíîé ñðå äå. Ïðè îò ðà æå íèè
àêóñ òè ÷åñ êèå äå ñÿ òè ìè íóò íûå âîë íû ïðî íè êà þò â ýâà íåñ öåí òíûå
ñëîè ôî òîñ ôå ðû âïëîòü äî ñëî åâ òåì ïå ðà òóð íî ãî ìè íè ìó ìà; ïÿ òè ìè -
íóò íûå âîë íû ïðè îò ðà æå íèè äîñ òè ãà þò ñëî åâ íè æíåé õðî ìîñ ôå ðû
(h » 700 êì).
1. Êîñòûê Ð. È., Õîìåíêî Å. Â. Âëèÿíèå çâóêîâûõ âîëí íà ïðîôèëè ñïåêòðàëüíûõ
ëèíèé â àòìîñôåðå Ñîëíöà: íàáëþäåíèÿ è òåîðèÿ // Àñòðîí. æóðí.—2002.—46,
¹ 12.—Ñ. 925—931.
2. Îñèïîâ Ñ. Í. Îòðàæåíèå è ðàññåèâàíèå ïÿòèìèíóòíûõ àêóñòè÷åñêèõ âîëí â
ñïîêîéíîé èçîòåðìè÷åñêîé ñîëíå÷íîé àòìîñôåðå // Êèíåìàòèêà è ôèçèêà
íåáåñ. òåë.—2001.—17, ¹ 3.—Ñ. 184—193.
3. Carlsson M., Stein R. F. Wave pro cesses in the so lar up per at mo sphere // SOLMAG
2002: Pro ceed ings of the Mag netic Cou pling of the So lar At mo sphere Euro -
conference and IAU Col lo quium 188, 11—15 June 2002, Santorini, Greece / Ed. by
H. Sawaya-Lacoste. — Noordwijk, Neth er lands: ESA Pub li ca tions Di vi sion,
2002.—P. 293—300.
4. Deubner F.-L., Fleck B., Schmitz F., Straus Th. Dy nam ics of the so lar at mo sphere. V.
Partial re flec tion and forced os cil la tion, and their sig na ture in phase di a grams //
Astron. and Astrophys.—1992.—266, N 1.—P. 560—567.
57
ÎÒÐÀÆÅÍÈÅ ÀÊÓÑÒÈ×ÅÑÊÈÕ ÂÎËÍ
5. Dzhalilov N. S., Staude J., Arlt K. In flu ence of the so lar at mo sphere on the p-mode
eigenoscillations // Astron. and Astrophys.—2000.—361, N 1.— P.1127—1142.
6. Erdelyi R., Fedun V., Malins Ch., Pinter B. Trapped eigenoscillations in the lower so lar
at mo sphere: Is there a res o nant cou pling? // ASP Conf. Ser.—2007.—368.—
P. 187.—(The Phys ics of Chro mo spheric Plas mas / Ed. by P. Heinzel, I. Dorotovic,
R. J. Rutten: Pro ceed ings of the con fer ence held 9—13 Oc to ber, 2006 at the Uni ver -
sity of Coimbra in Coimbra, Portugal).
7. Karoff C. High-fre quency modes in so lar-like stars // Mon. Notiñ. Roy. Astron. Soc.—
2007.—381, N 3.—P. 1001—1008.
8. Khomenko E., Centeno R., Collados M., Trujillo Bueno J. Chan nel ing 5 min ute
photospheric os cil la tions into the so lar outer at mo sphere through small-scale ver ti cal
mag netic flux tubes // Astrophys. J.—2008.—676, N 1.—P. L85—L88.
9. Khomenko E. V., Kostik R. I., Shchukina N. G. Five-min ute os cil la tions above gran ules
and inter gra nu lar lanes // Astron. and Astrophys.—2001.—369, N 2.—P. 660—671.
10. Marmolino C., Severino G., Deubner F.-L., Fleck B. Phases and am pli tudes of acous -
tic-grav ity waves. 2. The ef fects of re flec tion // Astron. and Astrophys.—1993.—
278, N 2.—P. 617—626.
11. Parchevsky K. V., Kosovichev A. G. Nu mer i cal sim u la tions of so lar acous tic field //
Amer i can Geo phys i cal Un ion, Fall Meet ing 2005.—Ab stract #SH41A-1118.
12. Worrall G. Os cil la tions in the so lar at mo sphere — The 5-min peak as a con se quence of
wave re flec tion at the photosphere // Mon. Notic. Roy. Astron. Soc.—1991.—251,
N 1.—P. 427—437.
14. Zhugzhda Y., Stix M. Com ments on the «an a lytic the ory of P modes» by Dzhalilov and
Staude // Astron. and Astrophys.—1997.—322, N 1.—P. 982—984.
13. Zhugzhda Y. D. Waves in a con vec tive at mo sphere: 1D pe ri od i cal model // Astron. and
Astrophys.—1998.—332, N 1.—P. 314—324.
Ïîñòóïèëà â ðåäàêöèþ 16.02.09
58
Ì. È. ÑÒÎÄÈËÊÀ
|